شماره 76 فصلنامه وقف میراث جاویدان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، فصلنامه فرهنگی، تحقیقی، اجتماعی و تاریخی وقف میراث جاویدان به صاحب امتیازی سازمان اوقاف و امور خیریه، تنها فصلنامه تخصصی در زمینه وقف در کشور است که تازه‌ترین شماره آن به همراه نرم‌افزار متن کامل نشریه و تصاویر مربوط به آن، منتشر شده است.
«استفتائات مقام معظم رهبری درباره وقف»، «جایگاه وقف در جامعه و چالش‌های پیش‌رو» به قلم سیدمجتبی سجادی جزی، «نقش مقام صدارت رییس اوقاف در حکومت صفویه» نوشته نفیسه مرتضوی و «حمام‌های تاریخی آمل» اثر شهرام یوسفی فر و معصومه یدالله پور از جمله مطالبی است که در جدیدترین شماره فصلنامه وقف میراث جاویدان به چشم می‌خورد.
«وقف‌نامه قنات سرچشمه، سندی از دوره قاجار» تحقیق پرستو قاسمی‌اندرود، «زیارتگاه‌های اهل بیت و اصحاب ائمه علیهم‌السلام در سوریه» نگارش احمد خامه‌یار، «وقف یا نظام خیرات در دوره عثمانی» اثر بهاءالدین یدی ییلدیز با ترجمه علیرضا مقدم و «نگرشی بر موضوع و محتوای کتاب در باب اوقاف صفوی» به قلم محمدحسین ریاحی و «موقوفات هلال احمر گواهی بر نفوذ نهادی عام المنفعه در زندگی مردم ایران» اثر محمدعلی محمدی دیگر مطالب این فصلنامه را تشکیل می‌دهد.
استفتائات مقام معظم رهبری درباره وقف
عنوان نخستین مطلب این فصلنامه را به خود اختصاص می‌دهد؛ مقام معظم رهبری در پاسخ به یکی از استفتاهای مندرج در این بخش، مبنی بر این‌که شخصی املاک خویش را در زمان حیات وقف کرده است که در خیرات و مبرّات صرف شود؛ و بعد از یک سال، قبل از قبض و تحویل و تحول در مرض موت، شفاها گفته اگر خواستید بفروشید و در مورد فوق مصرف شود، آیا نافذ است یا نه؟ فرموده‌اند «در فرض سؤال وقف محقق نشده و چنانچه مواردی را تعیین کرده، حکم وصیت دارد».
رهبر معظم انقلاب در پاسخ به استفتای دیگری که پرسیده است در خصوص موقوفات خاص اولاد، آیا موقوفٌ علیهم به منظور جلوگیری احتمالی از سوء استفاده، مجاز به دریافت بیلان درآمد و هزینه سالیانه موقوفه مذکور از متولی وقف می‌باشند یا خیر، پاسخ می‌دهند که برای رفع هرگونه شبهه و سوء تفاهم مانعی ندارد.
جایگاه وقف در جامعه و چالش‌های پیش‌رو
این پژوهش پس از بیان تاریخچه وقف در ایران، به اهمیت این نهاد از جنبه‌های مختلف پرداخته و درباره جایگاه وقف در جامعه امروزی و فواید آن سخن گفته است؛ وقتی سخن از تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه مطرح می‌شود، هرگز به این معنا نیست که وقف به تنهایی می‌تواند همه ابعاد و زویای گوناگون اقتصاد یک ملت را در برگیرد.
نقش مقام صدارت «رییس اوقاف» در حکومت صفوی
در بخشی از این مقاله آمده است: «همراهی ساختار دینی با ساختار سیاسی در حکومت صفوی سبب افزایش موقوفات بزرگ به دست اعضای خاندان سلطنتی شد؛ شاه عباس اول را می‌توان واقفی بزرگ به شمار آورد؛ زیرا همه املاک سلطنتی و خالصه‌جات خود را وقف دوازده امام کرد و بسیاری از بزرگان نیز به پیروی از هیأت حاکمه به وقف پرداختند.»
حمام‌های تاریخی آمل
حمام‌ها به عنوان یکی از گونه‌های تأسیسات عمومی در شهرها، از جمله عناصر و نشانه‌های بافت کهن شهرهای ایران به شمار می‌روند، این‌گونه تأسیسات شهری که در قدیم میزان قابل توجهی از بافت کالبدی شهرها را در بر می‌گرفته‌اند، نه تنها کارکرد اجتماعی و اقتصادی داشتند، بلکه از نظر کالبدی نیز در شکل‌دهی به ساختار فضایی شهرها تأثیرگذار بوده‌اند؛ این نوشتار حمام‌های تاریخی آمل را از نظر وقف بررسی می‌کند.
وقف یا نظام خیرات در دوره عثمانی
اوقاف بارزترین عنصر فرهنگی در طول دوران حکومت ترکان عثمانی است و نماد مجسّم هنر با همه وجوه و ابعاد آن، به شمار می‌آید، به تعبیری، فرهنگ ترک در دوره امپراتوری عثمانی را می‌توان فرهنگ وقف نام نهاد؛ در این مقاله، از تحقیقاتی که در ترکیه دوره جمهوری درباره اوقاف انجام شده، گزارشی ارائه شده است.
هفتاد و ششمین شماره فصلنامه وقف میراث جاویدان به مدیر مسؤولی علی محمدی و سردبیری احمد شرفخانی در قطع وزیری، 226 صفحه به همراه سی‌دی مربوطه از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه منتشر شده است. /920/ن602/ق