عدالت اجتماعی در نهج البلاغه

به گزارش خبرنگارخبرگزاری رسا، کتاب «عدالت اجتماعی در نهج البلاغه» به بررسی ابعاد سیاسی، اقتصادی و حقوقی عدالت اجتماعی از منظر امام علی علیه السلام پرداخته است.

بخش عمده مسایل اجتماعی مطرح در نهج البلاغه به عدالت اجتماعی اختصاص دارد، به گونه ای که موضوعات اجتماعی به طور مستقیم یا غیر مستقیم به عدالت پیوند می خورند و گویا نقطه مرکزی برخورد همه آن ها با یکدیگر، همان عدالت اجتماعی است؛ اگر کسی با فضای نهج البلاغه آشنا باشد، به این باور می رسد که فصل الخطاب اغلب موضوعات اجتماعی، عدالت است.

تمامی چارچوب‌های نظری و عملی، حرکت ها و فعالیت های سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و حقوقی امیرمؤمنان علیه السلام در راستای تأمین عدالت اجتماعی به معنای گسترده عمومی آن است و محور اصلی و اصل محوری برنامه های حکومت آن حضرت برقراری عدالت اجتماعی در مبنایی‌ترین حوزه‌های اجتماعی یعنی اقتصاد، سیاسیت و حقوق است و برای اجرای عدالت در هریک از بخش‌های نامبرده، راهبردها و سیاست‌های مشخص کاربردی وجود دارد.

مجری اصلی عدالت در جامعه، رهبر و حکومت است که برای اجرای عملی عدالت اجتماعی، زمینه‌های لازم را فراهم می سازد و در فرآیند اجرای عدالت، مردم بازوی اصلی رهبر و حکومت به شمار می آیند؛ برای زیباسازی فضای جامعه مسلمان شیعی و همه جوامع مسلمان و غیرمسلمان و نیز آمادگی جهت درک عدالت جامعه آرمانی پس از ظهور امام زمان علیه السلام شایسته ترین و بایسته ترین راه، زمینه سازی برای تحقق عدالت اجتماعی از طرف مسؤولان حکومت های اسلامی به ویژه جمهموری اسلامی ایران است.

نگارنده جهت آشنایی اجمالی خواننده با فضای عدالت اجتماعی در نهج البلاغه، فصل اول را به «زمینه ها، موانع و دست آوردهای عدالت اجتماعی» اختصاص داده، آن‌گاه هریک از ابعاد سه گانه عدالت اجتماعی (سیاسی، اقتصادی و حقوقی) را در فصلی جداگانه مورد بحث و بررسی قرار داده است.

این اثر در چهار فصل تدوین شده است؛ فصل اول با عنوان « عدالت اجتماعی زمینه ها، موانع و دست آوردها»، زمینه های اجرای عدالت اجتماعی، موانع اجرای عدالت اجتماعی، دست آوردهای اجرای عدالت اجتماعی و پیامدهای عدم اجرای عدالت را مورد بررسی قرار می دهد.

فصل دوم این کتاب به بررسی بعد سیاسی عدالت اجتماعی پرداخته است و مناسبات بیرونی قدرت، مناسبات درونی قدرت دو بخش کلی این فصل هستند؛ حکومت و قدرت در نگاه امام علی علیه السلام، چگونگی رفتار امام علی علیه السلام با دشمنان در جریان جنگ، چگونگی برخورد با موافقان، بررسی شکایات جهت رفع ظلم به مردم، ارتباط مستقیم با مردم و دوری از پرده نشینی از جمله مطالب بخش اول این فصل است.

در بخش دوم؛ ساختار حکومت علوی، برخورد امام علی علیه السلام با مدیران و کارگزاران، برخورد امام علی علیه السلام با کارگزاران در مرحله گزینش، برخورد امام علی علیه السلام با کارگزاران پس از گزینش به تفکیک آمده است.

فصل سوم؛ با عنوان «بررسی بعد اقتصادی اجتماعی در نهج البلاغه» دارای این عناوین است: آشنایی با برخی اصطلاحات و مفاهیم، حوزه تولید و گسترش سرمایه ملی، حوزه مدیریت و کنترل سرمایه ملی و حوزه توزیع سرمایه ملی.

فصل چهارم به بررسی بعد حقوقی عدالت اجتماعی در نهج البلاغه می پردازد؛ آشنایی با برخی مفاهیم و اصطلاحات حقوقی، قانون گذاری، مجریان حقوق و قوانین، عنوان مطالب مهم این فصل است.

مطالبی چون: حقوق فردی انسان ها، آزادی، حقوق اجتماعی انسان ها، گزینش قاضیان نخبه، ویژگی قاضی نخبه از نگاه امیرالمؤمنان علیه السلام، بدترین انسان‌ها برای قضاوت از نظر امام علی علیه السلام، تأکید امام علی علیه السلام بر وحدت رویه قضات در صدور احکام، تأمین امنیت شغلی و مالی قضاوت و نظارت بر امور قضات و قضاوت آنان، در این فصل گنجانده شده است.

گفتنی است کتاب «عدالت اجتماعی در نهج البلاغه» در 276 صفحه، با شمارگان 1100نسخه و قیمت 5300 تومان از سوی مؤسسه بوستان کتاب منتشر شده است./928/ن602/ق