نگاهی به کتاب «امام رضا؛ زندگی و اقتصاد»

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، چاپ هشتم کتاب «امام رضا علیه‌السلام؛ زندگی و اقتصاد» به قلم محمد حکیمی از سوی مؤسسه چاپ و انتشارت آستان قدس رضوی (به نشر) به انتشار رسیده است.

این کتاب از یک «پیشگفتار» و دوازده بخش تشکیل‌ شده است که عبارت است از: «اصل مالکیت»، «حدود شرایط مالکیت»، «پدیده فقر»، «علل و عوامل فقر»، «مبارزه با فقر»، «کار و عمل»، «تعاون و مددکاری اجتماعی»، «اخوت اسلامی و خواستگاه اقتصادی»، «مسؤولیت دولت»، «پدیده سرمایه‌داری»، «انتظار سامانیابی زندگی» و «کرامت انسان و حقوق او».

در پاره‌ای از  مقدمه این کتاب می‌خوانیم: در نیازهای زندگی و مسائل معیشتی و اقتصادی، بیشترین نگرانی انسان دیروز و امروز است و با شرایط کنونی؛ در آینده نیز چنین خواهد بود. برطرف کردن این نگرانی بزرگ و فراگیر، آنگاه امکان دارد که اقتصاد با مسائل ارزشی آمیخته گردد و اخلاق به کمک معیارهای اقتصادی بشتابد؛ و عدالت اجتماعی بر سیاست‌های مالی و نظام‌های اقتصادی پرتو افکند.

روشن است که قوانین به‌تنهایی نمی‌تواند تعهد لازم و مسؤولیت‌شناسی ژرفی را در انسان‌ها پپدا آورد؛ و از این همه فاصله‌های زندگی و محرومیت‌ها بکاهد. ازاین‌رو؛ در تعالیم اسلامی، اخلاق و اقتصاد پیوندی ناگسستنی دارد و فعالیت‌های اقتصادی انسان بر پایه باور تکلیف و مسؤولیت‌های خدایی استوار گردیده است و انسان‌های دین‌باور در گردش ثروت و شیوه‌های تولید و توزیع و مصرف، از تکلیف الهی پیروی می‌کنند و مسؤولیت‌های انسان را نیک باور دارند و بدین جهت است که بازار اسلامی و کارگاه و کارخانه و مزرعه اسلامی با دیگر بازارها، کارخانه‌ها و مزارع تفاوتی اصولی می‌یابد و اصول و معیارهایی خدایی بر آن پرتو افکنده و آن را از هرگونه ظلم و حق کشی به دور داشته است.

در این زمانه ناهنجار و با همه انسانیت‌های فراموش شده و با انبوه موانعی که بر سر راه انسان‌ها در سراسر کره زمین پدید آمده است، اگر راه‌های رهایی به انسان‌ها نموده شود؛ و ارزش‌های معنوی و الهی درست تبیین گردد؛ با آغوش باز پذیرفته خواهد شد و رویکرد به آموزش‌های اصلی دین اوج خواهد گرفت و زمینه اندیشه‌های باطل و بی‌پایه و اساس بشری، از میان خواهد رفت.

در راستای این هدف ارزشمند، پاره‌ای از تعالیم رضوی در مسائل معیشت و زندگی و بینش‌های اقتصادی گرد آمد و به صورت این رساله عرضه گشته است.

در قسمتی از این کتاب در بخش «مبارزه با فقر» می‌خوانیم: از مسائل فکری و عقیدتی نادرستی که در زمینه درونی فقر و محرومیت را می‌سازد و رویارویی با آن را غلط و ناممکن جلوه می‌دهد؛ نسبت دادن فقر است به عوامل طبیعی و کمبود مواد زمین و سلب مسؤولیت از انسان‌ها و سیستم و نظام اجتماعی.

در این نوع اندیشه‌ها، مبارزه با فقر غیرممکن و بیرون از حوزه اختیار و قدرت انسان معرفی می‌شود و این اشتباهی بزرگ و بدآموزی زیانباری است که از عوامل فکری و فرهنگی پایداری فقر در جامعه می‌باشد.

با مراجعه به مجموعه آموزش‌های رضوی، نیک روشن است که این اندیشه، نادرست و مخالف گفتار امام رضا علیه­السلام است.

آنچه برای ادامه زندگی و بقای انسان لازم است، در طبیعت موجود است و در شرع حلال و جایز شمرده شده است و آنچه برای انسان زیان دارد، یا موجب نابودی هلاکت اوست، حرام و ممنوع گشته است.

از این کلام به خوبی روشن می‌شو‌د در نظام تکوین و جهان آفرینش؛ همه آنچه مورد نیاز انسان و عامل بقا و پایداری و زمینه صلاح و هدایت اوست آفریده شده و در دسترس او قرار گرفته است.

اگر موانعی انسانی چون ظلم، خیانت، غصب، سرقت، احتکار و مصرف‌های اسرافی طبقات ثروتمند و ویژه ساختن کالاها به اشخاص پیش نیاید؛ طبیعت غنی است و مواد لازم زندگی خلق را تأمین کرده است و این نظر کارشناسان مسائل اقتصادی و زیست محیطی انسانی است.

گفتنی است چاپ هشتم کتاب «امام رضا علیه‌السلام؛ زندگی و اقتصاد» با شمارگان 3000 نسخه در 190 صفحه و به بهای سه هزار تومان از سوی مؤسسه چاپ و انتشارت آستان قدس رضوی (به نشر) به انتشار رسیده است./998/ن602/ق