نگه داری 100 اثر صائب تبریزی در کتابخانه مرکزی رضوی
به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، بیش از یکصد نسخه ارزشمند از آثار صائب تبریزی بزرگترین غزل سرای قرن یازدهم قمری در گنجینه مخطوطات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگه داری می‌شود که تاریخ کتابت برخی از آن‌ها به زمان حیات این شاعر می‌رسد و این درحالی است که یکی از این نسخه‌ها، به خط خود صائب است.
حدود یکصد نسخه از آثار صائب تبریزی شامل کلیات، دیوان اشعار، غزل‌ها، برگزیدۀ غزلیات و شرح غزل‌های صائب درگنجینه مخطوطات آستان قدس رضوی نگه داری می‌شود که در میان این نسخه‌ها، نسخۀ نفیسی به چشم می‌خورد که در سده 11 قمری کتابت شده و کارشناسان، آن را به خط خود ناظم تشخیص داده‌‌اند.
این نسخه، شامل غزلیات و قطعات به خط نستعلیق خوش 17 سطری در متن است بعلاوۀ تعداد زیادی غزلیات در حواشی صفحات به خط نستعلیق شکسته که بسیار شبیه به نسخۀ به خط شاعر است.
از دیگر ویژگی‌های این نسخه نفیس، کاغذ نخودی، جداول اوراق به زر تحریردار و لاجورد، صفحه اول حواشی و بین‌السطور دارای تشعیر، جلد تیماج دورویه مشکی، برون‌ضربی جدول‌کشی‌شده با زر، دارای ترنج و سرترنج زرّین و درون تیماج زرشکی است.
با توجه به این که بیشتر نسخه‌های نفیس از آثار صائب در گنجینه کتب خطی آستان قدس رضوی، اهدایی مقام معظم رهبری است، قصائد صائب به خط نستعلیق 16 سطری، کاغذ نخودی و جلد مقوا با عطف و گوشۀ تیماج که ایشان در سال 1381 اهدا کرده‌اند، و دیوانی به تاریخ کتابت 1076 که در سال 86 وقف شده، از نسخ فوق‌العاده نفیس است.
دو نسخه دیوان صائب اهدایی دکتر فریدون مقتدری، یکی به کتابت سال 1083قمری و به خط نستعلیق 14 سطری، جلد مقوا با عطف و گوشه تیماج و نسخه دیگر، به تاریخ کتابت 1078قمری، به خط نستعلیق 14 سطری که جدول‌کشی اوراق به شنگرف خط کشیده شده است، از نسخ نفیس مربوط به قرن 11 قمری است.
نسخه ارزشمندی از دیوان صائب به کتابت قرن 12 قمری اشاره کرد و گفت: «این نسخه، متن و حاشیه نستعلیق، دارای سرلوح و کتیبه مزدوج منقّش الوان و ترنج و سرترنج، نقوش اسلیمی و ترنج ضربی، جدول‌کشی به تحریر مشکی و زر، جلد زرکوب دارای حاشیه زنجیره‌ای و جدول‌کشی است.
یکی دیگر از آثار صائب در حوزه ادبیات «مرآت الجمال» است که نسخه نفیسی از آن در گنجینه کتب خطی آستان قدس رضوی موجود است.
این اثر در قرن 12قمری به خط نستعلیق 15 سطری کتابت شده و مجدول به زر و تحریر مشکی و کمند با جلد تیماج آبی ضربی است».
برخی از نسخه‌های آثار صائب که در قالب کتب خطی، چاپ سنگی، میکروفیلم وکتب چاپی در این گنجینه نگهداری می‌شود، و به صورت خوشنویسی و مرقّع درآمده و محل کتابت بیشتر آن‌ها در شبه قاره است.
کتابخانه آستان قدس رضوی با دارا بودن بیش از 37 هزارکتاب چاپ سنگی و سربی نایاب و نفیس، مجموعۀ کم نظیری را فراهم آورده که در موضوعات مختلف در شهرها و کشورهای مختلف به چاپ رسیده است.
در این میان کتاب‌های چاپِ شبه قاره از امتیازِ ویژه‌ای برخوردار بوده و تعداد قابل توجهی را به خود اختصاص داده است». گفتنی است میرزا محمّدعلی صائب تبریزی (زاده حدود سال 1000 قمری ، درگذشته 1080 قمری اصفهان)، بزرگترین غزل‌سرای سدۀ یازدهم هجری و نامدارترین شاعر زمان صفویه است.
وی مشهورترین شاعر سبک هندی و یکی از پرآوازه ترین شاعران ایران است. 10 تیرماه در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران، به نام روز بزرگداشت صائب تبریزی نامگذاری شده است./1308/د102/ق