سرنوشت اسد از اولویت‌های آمریکا خارج شده است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از تسنیم، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عربی در سرمقاله‌ای در روزنامه «رای‌الیوم» نوشت: چرا روسیه اطلاعاتی درباره دست کشیدن آمریکا از درخواست کناره‌گیری اسد را فاش کرد؟ آیا معارضان سوری اشتباهاتشان را تکرار کردند؟ چرا وزیر دفاع آمریکا از گشودن جبهه جنوبی سخن می‌گوید؟ نقش اردن چیست؟ شانس پیروزی چیست؟
اظهارت روز سه‌شنبه دو مقام ارشد روسیه و آمریکا ممکن است نشان از ایجاد تغییرات قابل توجهی در استراتژی این دو کشور ابرقدرت درخصوص تحولات میدانی و سیاسی سوریه و بازتاب آن بر تمام منطقه خاورمیانه باشد.
نخست: اظهارات نخستین از سوی «الکسی پورودافکین» نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در گفت‌وگو با خبرگزاری روسی «اینتر‌فاکس» ایراد شد که در آن تاکید کرد «مسکو معتقد است واشنگتن دیگر خواستار استعفای فوری بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه نیست.» همچنین گفت: «واشنگتن موضع خود را در ارتباط با این مسأله تغییر داده و با اینکه در حال حاضر به این نتیجه رسیده است که اسد دیگر در سوریه آینده سیاسی ندارد ولی دیگر خواستار استعفای فوری وی نیست. همچنین درخواست گروه معارضان ریاض درمورد ضرورت استعفای فوری اسد نتیجه معکوس داده است و دیگر از تأیید هم‌پیمانان غربی و منطقه‌ای برخوردار نمی‌باشد؛ زیرا همگی می‌دانند برکناری اسد، سوریه را با تکرار سناریوی لیبی و عرق تهدید خواهد کرد.»
دوم: «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا طی گفت‌وگویی با نیروهای ایالت «کارولینای شمالی» گفت: «فرصت‌های فشار بر داعش را از جنوب سوریه بررسی خواهد شد تا بدین ترتیب تلاش‌های فعلی و قوی، که با کمک شرکای‌مان در اردن انجام می‌شود، افزایش یابد و صحنه عملیات در سوریه از همتای عراقی آن جدا شود.»
نمایندگان روسی به طور تصادفی یا با توجه به دیدگاه‌های شخصی سخن نمی‌گویند و تمام کلمات را حساب شده بیان می‌کنند که در بیشتر اوقات به تبعیت از دولت این کشور، در جهت تحقق اهداف و رساندن پیامی مشخص و معین برای اطراف سیاسی مطرح می‌شود. بدین سبب باید اظهارات نماینده دائم روسیه در سازمان ملل مد‌نظر گرفته شود.
آنچه که می‌توان از بین سطرهای این اظهارات فهمید این است که باقی ماندن بشار اسد و یا عدم بقای وی در رأس اولویت‌های روسیه و آمریکا در آینده نزدیک نیست. همچنین شرط معارضان سوری در نشست ریاض، و «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی در ارتباط با کناره‌گیری فوری اسد از قدرت انزجار کشورهای غربی را به دنبال داشته است. این اظهارات اکنون به مثابه ساز مخالف زدن است که نتایج معکوس خواهد داد.
در حال حاضر مبارزه با گروه تروریستی داعش در اولویت است که خطرهای آن حالتی از وحشت و بی‌ثباتی را در پایتخت و شهرهای کشورهای عضو ائتلاف مانند فرانسه، آلمان و آمریکا ایجاد کرده است.
برای اروپا و دستگاه‌های امنیتی آن مسأله‌ای مهم‌تر از چگونگی تعامل با موج انفجارهای انتحاری، که شهروندان آن را هدف قرار می‌دهد، وجود ندارد. همچنین پیش‌بینی‌های کارشناسان حاکی از افزایش این انفجارها و موفقیت گروه‌های تندرو موسوم به «جهادی» در نفوذ به بافت اجتماعی اروپا از راه‌های متعدد است، که مهاجرت یکی از شاخص‌ترین آنهاست.
مجله «النبأ»، که وابسته به گروه ترویستی داعش است، 2 روز پیش تأکید کرد عامل انتحاری «محمد دلیل» (سوری‌تبار) معروف به «ابو یوسف الکرار»، که خود را در شهر «آنسباخ» آلمان را منفجر کرد و منجر به کشته شده 15 نفر شد، یکی از تروریست‌های داعش در عراق بود که یک هفته بیش از عملیات بمب‌گذاری آلمان به محل زندگی خود در حلب بازگشت و سپس به «جبهة النصره» پیوست و با گروه تروریستی داعش بیعت کرد. شبیه به این اقدام را نیز «ابوهلال تونسی» که ده‌ها فرانسوی و خارجی را در ساحل «نیس» در جنوب فرانسه زیر گرفت، انجام داد و این داستان سر دراز دارد.
شاید تمرکز مقام‌های ترکیه در داخل برای مهار کردن نتایج کودتای نظامی نافرجام و همچنین مهار پیامدهای امنیتی سیاسی و اقتصادی نیز در راستای منافع خود است. ترکیه بالاخره خود را از بحران سوریه خارج کرد و دور از نظر است که در آینده مانند 5 سال گذشته در جهت حمایت از معارضان سوری وارد بازی شود، و شاید برعکس آن رخ دهد یعنی ترکیه کانال‌های گفت‌وگو را از طریق هم‌پیمان روسی قدیم و جدید خود با دولت بشار اسد آغاز کند. سکوت و نگرانی در صفوف معارضان سوری که در نشست ریاض و استانبول شرکت کرده بودند ناگهانی نیست و شاید این حالت به دلیل ابهام مواضع ترکیه و جهان غرب به‌طول بیانجامد.
جنگ علیه گروه داعش در روزها و هفته‌های آتی تشدید خواهد شد. همچنین اشاره وزیر دفاع آمریکا درخصوص آغاز عملیات در محور جنوبی سوریه، که با همکاری اردن صورت می‌گیرد، این امر را مورد تایید قرار خواهد داد. دور از نطر است که ارتش موسوم به «ارتش جدید سوریه» از کشور اردن به «دیر الزور» و «الرقه» (پایگاه اصلی داعش) وارد شوند بویژه اینکه آمریکا از ارسال 250 افسر و سرباز از نیروهای ویژه به منطقه خبر داده است.
طرح سابق آمریکا، که بر گروه موسوم به «ارتش سوریه جدید»، که عناصر آن در اردن و ترکیه و با حمایت و تجهیزات نظامی آمریکا آموزش دیده‌اند، در بازپس گرفتن «الرقه» با شکست مواجه شد. عناصر آن در نخستین برخورد با نیروهای داعش فرار و اسلحه‌های خود را پشت سر خود رها کردند. با توجه به اینکه حمله به داعش این بار از محور جنوبی خواهد بود نه از محور شمالی، آیا این‌بار طرح بهتری ارائه خواهد شد؛ طرحی که از جنوب و نه از شمال آغاز می‌شود؟
ما پاسخ روشنی نداریم ولی آنچه که ما می‌دانیم این است که داعش بعد از شکست در «الرمادی»، «فلوجه» و «تدمر» از نظر جغرافیایی محدود شده، ولی اقدامات تروریستی آن در اروپا، آمریکا، افغانستان، لیبی، عراق (انفجارهای بغداد) و سوریه (انفجارهای قامشلی) گسترش یافته است. که این وضعیت نمایانگر تغییر استراتژی آن در عرصه میدانی و باز کردن جبهه‌های جدیدی در نقاط زیادی از جهان است.
در واقع، الجبیر تنها کسی است که خواستار کناره‌گیری اسد است و این اظهارات خود را 3 روز پیش از اجلاس سران در «نواکشوت» پایتخت موریتانی تکرار کرد ولی چنین ادعاهایی بازتابی نخواهد داشت، به‌ویژه اینکه معارضان سوری حتی به عنوان ناظر به این نشست دعوت نشده بودند و پرچم آنها در این نشست وجود نداشت در حالی‌که پرچم رسمی سوریه در کنار پرچم‌های دیگر کشورهای عربی به اهتزاز درآمد.
عرصه سوریه به‌سرعت و به صورت بنیادین در حال تغییر است و ماه اوت (آینده) تغییراتی در همه سطوح را شاهد خواهیم بود./847/ب102/د