همایش حج و بررسی ابعاد حقوقی حادثه منا در آنکارا برگزار شد

به گزارش خبرگزاری رسا، در همایش بررسی ابعاد حقوقی و انسانی فاجعه منا که به همت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا برگزار شد، حدود 30 نفر از اساتید دانشگاهی اعم از علوم سیاسی، الهیات، حقوق، مقامات بلند پایه حزبی و نمایندگان مجلس شرکت کردند.

در این نشست ابتدا آیات ضبط شده سوره تین که از سوی شهید حاجی حسنی قاری بین الملی قرآن و شهید حادثه منا تلاوت شده بود، پخش شد و سپس کلیپی از سوی رایزنی فرهنگی در خصوص حادثه منا و تصاویر جان دادن شهدای منا و مستندات این حادثه دردناک به مدت 10 دقیقه پخش شد و مدعوین را متاثر ساخت.

سپس حسن صفرخانی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا ضمن خوش آمدگویی به شرکت کنندگان در این همایش تخصصی، گفت: متاسفانه حادثه فجیع منا که در مناسک حج سال گذشته رخ داد، اولین حادثه تلخ در مناسک حج نبود و با توجه به شرایط مسؤولیت ناپذیری و انتقاد ناپذیری حکام سعود، آخری هم نخواهد بود.

وی افزود: متاسفانه رویدادهای دلخراش و تکان دهنده در مناسک حج موجب شده که ابعاد بسیار مهم این رویداد عظیم دینی – اجتماعی که همه ساله با مشارکت میلیونی مسلمانان برگزار می شود، به حاشیه رانده شود.

نامیک زیبک وزیر فرهنگ پیشین ترکیه که از فرهیختگان و متفکران سرشناس ترکیه به شمار می رود، مدیریت این همایش را بعهده داشت.

آلتون باش شهروند ترکیه ای اولین سخنران این مراسم بود؛ وی در مناسک حج سال 66 که بیش از 400 ایرانی در آن سال کشته شدند، حضور داشت. باش در تشریح حوادثی که به عینه خود شاهد شده بود، گفت: گناه تظاهرات کنندگان ایرانی و ترک با عنوان برائت از مشرکین این بود که به زبان های فارسی، ترکی، عربی و انگلیسی شعار می دادند مرگ بر آمریکا و مرگی بر اسراییل می دادند.

این شهروند ترکیه ای افزود: به عینه شاهد بود که چطوری ایرانیان و حجاج معترض به خاک و خون کشیده شدند.

آلتون باش با اشاره به اینکه در آن حادثه وی نیز زخمی شد، گفت: پزشکان و کارمندان بیمارستانی که وی را برای مداوا برده بودند، رسیدگی به زخم عمیقش را با عنوان اینکه ایرانی هستم، قبول نمی کردند.

او گفت بالاخره بعداز مدتی با ارائه نام و نشانه دقیق خود در ترکیه و اثبات اینکه ترکیه ای است، توانسته خدمات پزشکی بگیرد.

اظهارات این شهروند ترکیه برای اساتید و مقامات حزبی این کشور بسیار تکان دهنده شد و گفتند باور کردنی نیست که چنین شقاوتی در مورد ایرانیان صورت گرفته باشد و حتی انسان ها با تبعیض ملیتی مورد پذیرش در بیمارستان باشند. به گفته آنها این در حالی است که عربستان در ورای مسؤولیت هایی که براساس حقوق بین الملل و کنوانسیون حقوق بشر سازمان ملل دارد، به عنوان دولتی که می گوید افتخار خادم حرمین شریفین را دارد، جان و مال و اعتبار میلیون ها مسلمان به آن بستگی دارد.

وی با تاکید بر این که این منطقه می بایست حجاز نامگذاری گردد و عربستان سعودی واژه جعلی انگلستان در حمایت از خاندان سعود است، خواستار حاکمیت کشورهای اسلامی در موضوع برگزاری مراسم حج شد.

دکتر علی رضا دلخوش یکی از اساتید دانشگاه های ایران نیز در سخنانی فاجعه منا را از منظر حقوق بین المللی و حقوق بشردوستانه و بیانیه حقوق بشر مورد ارزیابی قرار داد و تاکید کرد، عربستان با حراست نکردن از امنیت جانی و مالی حجاح و متعاقب آن عدم ارائه خدمات پزشکی، جلوگیری از حق حیات و حق برخورداری از خدمات پزشکی و با تبعیض نژادی و جلوگیری از حق اطلاع رسانی برای بازماندگان فاجعه، حقوق حجاج را نقض کرد.

وی با اشاره به اینکه عربستان زیر بار مسؤولیت های خطیر خود نمی رود، ناهنجاری ها و بی پروایی ها در مدیریت مناسک حج را بازگو کرد و گفت: ریاض برای شانه خالی کردن از مسؤولیت های خطیر خود، فاش کرده که در واقع مدیریت حج را به یک شرکت انگلیسی به نام المجال GS4 واگذار کرده که البته این عذر بدتر از گناه است و نمی تواند مسؤولیت های خطیر سران عربستان به عنوان کشوری که مدعی خادمین حرمین شریفین است، کم کند.

پرفسور سیف الدین ارول استاد کرسی روابط بین المللی دانشگاه غازی آنکارا نیز حادثه منا را از منظر سیاسی مورد چالش قرار داد و با اشاره به رویدادها و تراژدی های انسانی که در خاورمیانه از سوی امپریالیسم به راه انداخته شده، گفت: حادثه منا را نمی توان بدون لحاظ این رویدادها و تلاش های عمیق برای ایجاد درگیری های مذهبی بین مسلمانان و در نهایت کلنگی کردن دنیای اسلام مورد ارزیابی قرار داد.

وی با لزوم باز مطالعه دقیق طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا و غرب افزود: هدف این طرح با ایجاد سازمان های وحشت چون داعش در منطقه برای القاسازی علیه اسلام و بی اعتبارسازی کشورهای اسلامی توصیف کرد و هشدار داد، این طرح را اکنون از روی چالش بین عربستان و ایران می خواهند دنبال کنند.

ارول گفت: ساختار غیر دمکراتیک عربستان و اینکه این کشور در انحصار یک خانواده چند هزار نفری است، بر هیچ کس پوشیده نیست ولی واقعیت این است که اکنون آل سعود در راس قدرت عربستان هستند و باید با دیپلماسی ظریفی راهکاری را برای مقابله با چالش آفرینی های بین ایران و عربستان به عنوان دو عنصر مهم در دنیای اسلام پیدا کرد و ایران در تعامل با دنیای غرب نشان داد که چنین استعداد بالایی را دارد.

این استاد دانشگاه بر لزوم نگاهی دوباره و عملگرا به اهمیت دی 8 به عنوان هشت کشور اسلامی در حال رشد تاکید کرد و گفت: مرحوم پروفسور نجم الدین اربکان نخست وزیر فقید ترکیه با هوشمندی تمام و با لحاظ ظرفیت های این هشت کشور در دنیای اسلام، در تشکیل دی 8 پیشقدم شد که اکنون بر همه این کشورها فرض است که به ارزش وجود چنین سازمانی در دنیای اسلام پی برده و با احیای این سازمان، بتوانند دنیای اسلام را از روند خطرناک کنونی، بازگردانند.

ابراهیم چلبی دبیرکل حزب مام میهن ترکیه نیز در سخنانی فاجعه منا را بازتابی از وضعیت بسیار آشفته و اسف بار در دنیای اسلام خواند و مدعی یک نوع انسداد فکری در دنیای اسلام شد و گفت: ایران و ترکیه به عنوان دو کشور بزرگ و کشورهایی که از سنت کشورداری طولانی برخوردارند، وظیفه خطیری دارند که باید با استفاده از ظرفیت ها، اشتراکات فرهنگی و تاریخی و دینی، در راه بیداری اسلامی و پیشقدمی در حل بحران ها و مشکلات دنیای اسلام قدم بردارند.

رمزی چایر معاون حزب اتحاد بزرگ ترکیه نیز طی سخنانی موضوع را از بعد انسانی مورد ارزیابی قرارداد و به تجربه سخت و شخصی خود از حج و مشکلاتی که عربستان برای ایشان در مناسک حج ایجاد کرده بود، اشاره کرد و ضمن تاسف عمیق از حادثه منا ضرورت رسیدگی به امور حج از سوی کشورهای اسلامی را برشمرد.

پروفسور خیری کرباچ اوغلو استاد دانشکده الهیات نیز طی سخنانی در این همایش با اشاره به اختلافات عمیق ایران و عربستان و قطب بندی در دنیای اسلام، گفت: در دو محور، در یک سو ایران و کشورهای مقاومت و در سوی دیگر عربستان قرار دارد و متاسفانه ترکیه به عنوان کشوری که در اردوگاه غرب و ناتو قرار دارد، خود را در این محور یافته است.

وی با اشاره به لزوم تشکیل یک کمیسیون برای ساماندهی به مشکلات حج، گفت: متاسفانه عربستان بی محابا آثار تاریخی اسلامی را قربانی هوس های آسمانخراش ها می کند. این در حالی است که حجاج وقتی به این سرزمین سفر می کنند می خواهند دوران صدر اسلام و آثار باقیمانده از آن را با معنویات خاص خود درک کنند. ساختمان های مدرنی که در اطراف کعبه و اماکن مقدسه برپا می شود، ضربه بر اسلام و تاریخ واقعی اسلام است.

پرفسور کرباچ اوغلو پیشنهاد کرد که در مناسک حج اختلافات سلیقه ای و فقهی و مذهبی کنار گذاشته شده و کشورهای اسلامی در خصوص وحدت رویه در برگزاری مناسک حج به توافق برسند تا از این راه، زمینه وحدت اسلامی فراهم شود.

نامیک کمال زیبک مدیر جلسه نیز با اشاره به خدمات ارزنده ایران به اسلام گفت: ایران سازمانی به نام وحدت اسلامی دارد و در این راه تلاش های علمی / آکادمیک و فقهی ارزنده ای دارد که باید سایر کشورهای اسلامی نیز در این راه با ایران تشریک مساعی داشته باشند.

به گزارش ایرنا، احمد فاروغ اونسال رییس انجمن حقوق بشر و حمایت از مظلومان ترکیه نیز طی سخنانی از ابتکار رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برگزاری این نشست علمی قدردانی کرد و با تاکید بر لزوم بین المللی کردن برگزاری مناسک حج گفت: به موضوع حج به هیچ وجه نباید به عنوان یک سازماندهی توریستی نگاه کرد که متاسفانه آل سعود چنین رویکردی می خواهد بر مساله داشته باشد.

وی فاجعه منا را یک مساله سوء مدیریتی ارزیابی کرد و گفت: باید مناطق اطراف کعبه ملی سازی شده و اقامتگاه هایی با استاندارد واحد و بدور از تشریفات و تبعیض طبقاتی ساخته شود.

اونسال تصریح کرد: به هیچ وجه نباید با دید فخر فروشی، فضا سازی لوکس را وارد خانه کعبه کرد. این با روح مناسک حج که هرگونه تبعیض را در نزد خدا رد می کند، تناقض دارد.

حسن بیتمز معاون حزب سعادت ترکیه نیز فاجعه منا را از ابعاد انسانی و اجتماعی به چالش کشید و گفت: برای جلوگیری از عدم تکرار این رویداد که موجب سو دید مسلمانان در جامعه جهانی می شود، خودداری کرد.

وی پیشنهاد کرد که کمیسیون حقیقت یابی برای بررسی علل وقوع فاجعه منا و جلوگیری از تکرار آن از بین کشورهای دی هشت تشکیل شود.

بیتمز گفت: سازمان همکاری اسلامی تشکل بزرگی است و با توجه به اینکه دی 8 از کشورهای بزرگ و مهم اسلامی است، می تواند به دور از تاثیر پذیری از سوی کشورهای خاصی، رهیافت عملگرایی داشته باشد.

در حاشیه این نشست همچنین نمایشگاه عکس حادثه منا برپا و مورد بازدید مدعوین قرار گرفت./847/ب102/د