چارچوبی برای فهمِ اقدامات اخیر دونالد ترامپ

به گزارش خبرگزاری رسا، غیر منتظره کلمه ای است که از همان ابتدا با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا عجین شده بود، اعلام نامزدی وی برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا  بود. رشد روز به روز وی در نظر سنجی ها و پیش گرفتن از سایر نامزدهای حزب جمهوریخواه در انتخابات درون حزبی نیز خبری معمولی نبود. انتخاب شدن وی به عنوان نامزد نهایی جمهوریخواهان برای رقابت با هیلاری کلینتون نامزد دموکرات ها در انتخابات ریات جمهوری نیز اوج غافلگیری ترامپ بود. اما این پایان کار نبود و وی توانست هیلاری کلینتون را شکست دهد و مهر بطلانی بر تمام نظرسنجی های آمریکا که هیلاری کلینتون را رئیس جمهور آمریکا معرفی کرده بودند بزند. از همان روزهای نخست پیروزی وی، همه لقب «رئیس جمهور غیرمنتظره» را به وی دادند. بنابراین این رئیس جمهور با این لقب قطعا نمی توانست در دوران ریاست جمهوری خود به صورت معمولی و عادی رفتار کند و باید منتظر اقدامات خلاف صحبت ها و شعارها وی می بودیم. در چند هفته اخیر وی دست به چند اقدام زده است که در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود که به سمت این گزینه ها روی نخواهد آورد:

-حمله موشکی به پایگاه الشعیرات در سوریه

ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی به شدت از رویکرد اوباما در مورد پرونده سوریه انتقاد کرد و گفت، تمرکز او بیشتر بر مبارزه با داعش در سوریه معطوف خواهد بود تا بر کنار زدن بشار اسد رئیس جمهور سوریه از قدرت. وی در مناسبت های مختلف این جمله را با ادبیات های مختلف بیان داشت و این تصور کلی را در مورد خود به وجود آورد  که وی به هیچ وجه به سوریه حمله نخواهد کرد. اما چند ماه پس از رفتن ترامپ به کاخ سفید اوضاع تغییر کرد و وی این وعده خود را فراموش کرد. در همین ارتباط، ارتش آمریکا صبح روز جمعه (۱۸ فروردین) حدود ۶۰ موشک تاماهوک به چند هدف در پایگاه الشعیرات در استان حمص در غرب سوریه شلیک کرد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در فلوریدا به خبرنگاران گفت: « امشب، دستور حملۀ هوایی هدفمند را به پایگاه هوایی در سوریه، جایی که حملۀ شیمیایی آغاز شد، صادر کردم.» این در حالی است که این حمله تنها به بهانه یک دلیل کاملا واهی صورت گرفت. این حمله بسیار غیر منتظره و غافلگیرکننده بود و نشان داد که ترامپ همچنان سعی دارد خود را به عنوان «شخصیتی پیش بینی» ناپذیر معرفی کند.

- تهدید کره شمالی به حمله

کره شمالی دومین ایستگاه اقدامات و تصمیمات غیر منتظره دونالد ترامپ است. در حالی که روسای جمهور سابق آمریکا سعی کردند با دیپلماسی به نوعی کره شمالی را کنترل کنند و از ایجاد درگیری احتمالی هسته ای در شبه جزیره کره جلوگیری کنند ترامپ در اقدامی غیر منتظره ناوگان خود را به سمت کره شمالی به حرکت درآورد.  «دونالد ترامپ» پیش از سفر به چین تهدید کرده بود که چه با همکاری چین و چه بدون همکاری این کشور مسئله تهدید اتمی کره شمالی را حل خواهد کرد. به دنبال این اظهارات  ناو گروه تهاجمی «کارل وینسون» از سنگاپور به سمت غرب اقیانوس آرام، در نزدیکی شبه جزیره کره حرکت کرد.  اعزام این ناوگروه با یک ناو هواپیمابر در شرایطی بود که تنش‌های بین واشنگتن و پیونگ‌یانگ بر سر برنامه تسلیحات هسته‌ای کره شمالی بالا گرفته است و ترامپ و وزیر خارجه اش هشدار داده اند که در مقابل کره شمالی ساکت نخواهند نشست. تیلرسون وزیر خارجه آمریکا گفت: بگذارید صراحتا بگویم که سیاست صبر استراتژیک ما بسر آمده است. ما مجموعه اقدامات جدید در زمینه های دیپلماتیک، امنیتی و اقتصادی ترتیب خواهیم داد. همه گزینه ها روی میز هستند.

-آزمایش بمب هسته ای در نوادا

همزمان با معطوف شدن توجه جهان به نخستین استفاده رزمی آمریکا از قوی‌ترین بمب غیرهسته‌ای خود موسوم به «مادر بمب‌ها»، در افغانستان اداره امنیت ملی اتمی آمریکا از آزمایش «موفقیت‌آمیز» یک بمب اتمی گرانشی به روز شده در «نوادا» خبر داد. «اداره امنیت ملی اتمی و نیروی هوایی آمریکا» روز جمعه در صحرای «نوادا» نخستین آزمایش میزان کیفیت و صلاحیت بمب اتمی گرانشی۱۲-۶۱ B را انجام داد. آمریکا این سلاح را یک بمب اتمی تاکتیکی خوانده است. اداره امنیت ملی اتمی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: هدف از این آزمایش، ارزیابی عملکرد غیراتمی این سلاح و توانایی‌های جنگنده اف ۱۶ برای بارگیری و پرتاب موفقیت‌آمیز این بمب بود. یک جنگنده اف ۱۶ از پایگاه نیروی هوایی نلیس این بمب اتمی را که خالی از مواد هسته‌ای بود، پرتاب کرد.

این اقدامات ترامپ چرا و در راستای چه اهدافی صورت می پذیرد؟

دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری هرچند توانست در الکترال کالج آرای بیشتری نسبت به هیلاری کلینتون به دست آورد اما در رای مردمی در مجموع بیش از دو میلیون رای کمتر کسب کرد. همین مسئله باعث شد که وی پیروزی مقتدرانه ای نداشته باشد. از سوی دیگر وی تا قبل از ریاست جمهوری هیچ جایگاه سیاسی در آمریکا نداشت و سیاستمداران آمریکا وی را به نوعی «غریبه ای» در جمع خود می دانند. به همین دلیل اعتراض های فراوانی از هنگام اعلام نامزدی وی در جامعه آمریکا صورت گرفت و حتی مقامات بلندپایه حزب جمهوریخواه نیز به نوعی مرز بندی خود را با وی اعلام کردند.

ترامپ در میان این شرایط توانست به کاخ سفید راه یابد و برای خروج از این وضعیت دست به اقداماتی زده که خود را به جامعه آمریکا و به ویژه سیاستمداران مخالف خود اثبات کند. حمله به سوریه، تهدید کره شمالی به حمله و آزمایش بمب هسته ای همه در راستای تغییر افکار عمومی در راستای «تثبیت اقتدار» ترامپ صورت گرفته است.

دونالد ترامپ به شدت با بحران مقبولیت سیاسی مواجه است و انگار هیچ کدام از مخالفان وی را جدی نمی گیرند از این رو وی به دنبال بر هم زدن این نوع نگاه است. این گونه نگاه ها به ترامپ باعث می شود که وی تصمیمات عجیب و غیرمنتظره بیشتری اتخاذ کند تا اعتماد عمومی در مورد خود را بالا ببرد. اما این راه حل شمشیری دولبه است که می تواند ترامپ را وارد بحرانی ناخواسته کند، بحرانی که آمریکا در شرایط کنونی توان ورود به آن را نخواهد داشت./۹۱۶/ ۱۰۲/ع

محمدرضا کلهر