شکست؛ دستاورد سفر ترامپ به خاورمیانه

به گزارش خبرگزاری رسا، سفر رییس جمهوری ایالات متحده به خاورمیانه به تازگی پایان یافت. «دونالد ترامپ» در این سفر تلاش کرد تا خود را هرچه بیشتر خواهان صلح در خاورمیانه نشان دهد. وی در این چارچوب برخلاف رویکرد «باراک اوباما» رییس جمهوری پیشین آمریکا، بر حضور و مداخله بیشتر کاخ سفید در خاورمیانه تاکید کرد.

در واقعیت مداخله جویی همان راهبردی است که سال ها کاخ سفید در منطقه دنبال و اجرا کرده است. آمریکا به عراق حمله و آن را اشغال کرد؛ کاخ سفید سپس به بهانه حمله تروریستی 11 سپتامبر 2001 استراتژی اجرای صلح با ابزار جنگ را در افغانستان نیز در پیش گرفت؛ ایالات متحده حتی در مورد لیبی و در مقیاس کوچک تر در سوریه هم این رویکرد را دنبال کرد.

نکته جالب این است که کاخ سفید در هیچ یک از این کشورها نتوانست سیاست های مورد نظر خود را به طور کامل اجرایی یا صلح را نهادینه کند. به عبارت دیگر سیاست های روسای جمهوری آمریکا در منطقه تاحد زیادی موفقیت آمیز نبوده و تقریبا دستاورد موردنظر را برای آن ها نداشت.

«حسن روحانی» چند روز پیش در نشست خبری خود نیز با اشاره به شکست سیاست های آمریکا در خاورمیانه به نادرست بودن رویکردهای کاخ سفید اشاره داشت.

این گزارش برخی ارزیابی رسانه های خارجی را در تحلیل سیاست خاورمیانه ای آمریکا آورده است.

دموکراسی فدای امنیت آمریکایی

بسیاری از تحلیلگران درک کاخ سفید از تحولات در خاورمیانه را نادرست و دلیل اصلی سیاست های شکست خورده آمریکا در منطقه می دانند.

تارنمای خبرگزاری «رویترز» در گزارشی به بررسی رویکرد ایالت متحده به خاورمیانه پرداخت و دریافت های غلط ترامپ در مورد منطقه را عامل بحران دانست.

این گزارش افزود: ترامپ در سخنان خود برای ده ها رهبر اسلامی از لحن تندش علیه اسلام کم و به مخاطبان اصرار کرد که تندروهای اسلامی را از کشورهای خود خارج کنند. ترامپ حتی گفت این مبارزه ای میان عقاید، فرقه یا تمدن های گوناگون نیست این جنگی میان جرایم وحشیانه با نام دین در قبال مردمی است که می خواهند از زندگی و مذهب خود دفاع کنند.

رویترز این سخنان را با موضع گیری های پیشن ترامپ مقایسه کرد و نوشت که وی پیش از این در تلویزیون اعلام کرد مسلمانان از ما متنفر هستند. وی به شکل دیگری سخنان «جورج بوش» رییس جمهوری پیشین آمریکا را تکرار می کند که یا با ما هستید یا با تروریست ها.

رویترز تاکید کرد سخنان ترامپ همچون راهبرد دولت وی دچار یک کمبود بزرگ است زیرا به ریشه های اصلی که باعث افراط می شوند نپرداخته است؛ پادشاهان خودکامه و مقام های پرقدرت سیاسی که برای دیدار با ترامپ در ریاض حاضر بودند خود بخشی از مشکل هستند. برای ده ها سال کاخ سفید در کنار آن ها مسیری را که ترامپ بیان داشت در خاورمیانه طی کرد. به عبارت دیگر کاخ سفید «ثبات و امنیت» را به قیمت پایمال کردن «مردمسالاری» دنبال می کند؛ این رویکرد شکست خورده است.

در گذشته اوباما و بوش خواستار اصلاحات سیاسی و حقوق بشری در کشورهای عربی بودند اما اکنون ترامپ این مسیر را تغییر داد. او دیگر نمی خواهد رهبران مستبد عربی را به خاطر نبود دموکراسی سرزنش کند او می گوید آمریکا با مشارکت در ایجاد امنیت، ثبات را به پیش خواهد برد.

رویترز وقوع بهار عربی پس از سال 2010 را پایان دوران حاکمان پرقدرت و مستبد خاورمیانه دانست که پس از چند سال به خاک و خون کشیده شد و ناکام ماند. استبداد در کوتاه مدت ثبات را به منطقه آورد و در مقابل باعث شد تا این تفکر غالب شکل بگیرد که تنها راه تغییر و شنیده شدن صداها افراط گرایی است. این تفکر موجب افزایش سرکوبگری و سپس رادیکال شدن بیشتر جوامع خاورمیانه شد.

تحلیلگر این خبرگزاری تصریح می کند آمریکا بدون پرداختن به این علت ریشه ای، نمی تواند امیدوار باشد که رهبران کشورهای اسلامی افراط گرایی را از کشورشان خارج سازند.

بدفهمی آمریکا از تحولات خاورمیانه

تارنمای نشریه ویک (THE WEEK) نیز در گزارشی نوشت سیاست های دونالد ترامپ صلح را برای خاورمیانه به بار نمی آورد. چند دهه است که ایجاد صلح در خاورمیانه برای روسای جمهوری آمریکا به امری مقدس تبدیل شده است. جیمی کارتر از دهه 1970 میلادی این هدف را دنبال می کرد اما هنوز عملی نشده است. این درحالی است که دونالد ترامپ به تازگی اعلام کرده است می تواند این وظیفه را به سرانجام برساند.

این تارنما ادعای ترامپ را درکنار بحران های کنونی در خاورمیانه بررسی کرد و افزود: عربستان سعودی با حمایت آمریکا، یمن را نابود کرد. حمله های هوایی ریاض باعث کشته و زخمی شدن ده ها هزار غیرنظامی شد و برای مدت بیش از دو سال بحران انسانی را در این کشور رقم زد؛ یمن اکنون در آستانه بحران و قحطی قرار گرفته است. با این وجود هنوز القاعده در شرق یمن حضور پررنگی دارد. در مقابل رییس جمهوری آمریکا در دیدار از ریاض بزرگترین قرارداد تسلیحاتی را امضا کرد. این روند به صلح کمکی نمی کند.

این تحلیل افزود: سوریه پس از جنگ داخلی نیابتی تقریبا ویران شده است و هزاران کشته و میلیون ها آوراه برجای گذاشته است. آمریکا در مورد این جنگ داخلی که پایان آن برای هیچ یک از طرف ها مشخص نیست اقدام جنگی دیگری انجام داد و 59 موشک را به سوریه شلیک کرد. این نیز قدمی برای ایجاد صلح نیست.

سال ها پس از فرمان مداخله آمریکا در لیبی هنوز این کشور در یک جنگ داخلی به سر می برد که در آن گروه های شبه نظامی، دولت و گروه های اسلامی با هم درگیر هستند. در این کشور نیز حملات انتحاری و تلافی جویانه هر هفته تکرار می شود و جان انسان های بیشتری را می گیرد. 15 سال پس از اشغال عراق به وسیله دولت بوش، هنوز گروه های تروریستی در این کشور حضور دارند و داعش از موصل خارج نشده است. جنگ باعث آوارگی صدها هزار انسان شد. این کشور نیز با وجود موفقیت هایی علیه تروریسم به شدت درگیر حملات انتحاری است.

این گزارش در مورد سرزمین های اشغالی نیز سیاست رژیم صهیونیستی مبنی بر گسترش شهرک های یهودی نشین را مانعی مهم در راه صلح می داند. حال آنکه ترامپ هیچ نکته ای را در زمینه مخالفت با این اقدام اعلام نکرده است.

ارزیابی این نشریه تاکید دارد ایران تنها کشور خاورمیانه است که از آن خبرهای خوبی به گوش می رسد. این کشور به تازگی انتخابات موفقی را برگزار کرد و مردم «حسن روحانی» میانه رو را بر رقیب محافظه کارش ترجیح دادند.

این گزارش با اشاره به تاثیرپذیری خاورمیانه از خط مشی های آمریکا افزود: در سرتاسر این منطقه کابوس خشونت و بی ثباتی سیاسی فاجعه باری دیده می شود که در آن ها مداخلات نافرجام ایالات متحده آمریکا به وضوح دیده می شود. آمریکا در مورد هر یک از این کشورها از همان ابتدا دچار بدفهمی شد. دخالت آمریکا تنها دلیل این وضعیت بد نیست اما باعث شده شرایط بسیار ناخوشایندتر شود.

آمریکا از گذشته درس نمی گیرد

شکست سیاست های کاخ سفید در خاورمیانه موضوع غیرقابل درک و سختی نیست اما مقام های ایالات متحده چشمان خود را به روی آن بسته اند و به دنبال حل ریشه ای مشکل سیاستگذاری خود نیستند. تارنمای نشریه منافع ملی(National Interest) چند ماه پیش در گزارشی به شکست سیاست های آمریکا در خاورمیانه در دوره های مختلف پرداخت و بر ادامه دار بودن این روند صحه گذاشت.

این گزارش چنین استدلال کرد: چیزهای زیادی وجود ندارند که بتوان وقوع آن را در آینده تضمین شده دانست اما دورنمای شکست سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه از آن چیزهایی است که باید آن را حتمی دانست؛ به ویژه سیاست خارجی ایالات متحده در مورد مقابله با تروریسم و داعش از این قاعده مستثنی نیستند.

این گزارش وضعیت سوریه و لیبی را که در آن ها ایالات متحده نقش آفرین بود به عنوان شاهد شکست سیاست های آمریکا آورد و نوشت: سیاست آمریکا در مشارکت فعال برای نابودی داعش نمونه ای بارز از شکست خط مشی های کاخ سفید است. یک دلیل آن است که آمریکا تروریست ها را به دو دسته خوب و بد تقسیم کرده است. در سوریه آمریکا منافع متضادی را دنبال می کند از یک سو برخی گروه های تروریستی را به رسمیت می شناسد و با آن ها همکاری می کند. از طرف دیگر با عده ای می جنگد و برخی را در فهرست دشمنان خود قرار داده است.

به نوشته این نشریه تحلیلی و مهم آمریکا، اکنون وضعیت غم انگیز و مبهم در سوریه نمونه ای از شرایط کلی خاورمیانه است. به همین دلیل خط مشی های ایالات متحده در منطقه مثالی از شکست مطلق هستند. از این رو نیاز به اصلاح آن ها حتمی است. دولت قبلی آمریکا اقدامی را برای تغییر انجام نداد و اکنون نیز نشانه ای از تغییر در سیاست های آمریکا به چشم نمی خورد./۸۴۷/ب۱۰۱/ف

منبع: ایرنا