تغییرات مهم در ساختار قدرت در عربستان
به گزارش خبرگزاری رسا، به دستور سلمان پادشاه عربستان، محمد بن نایف از مقام ولی عهدی کنار گذاشته شد و محمد بن سلمان پسر شاه سعودی به عنوان ولیعهد جدید انتخاب شد. در این مورد شش نکته تحلیلی خبری قابل ذکر است. که توجه به انها می‌تواند تحلیل دقیق‌تری از اوضاع فعلی عربستان و تحولات آتی در این کشور به ما نشان دهد.
1- برکناری ولیعهد محمد بن نایف از سمت مهم وزارت کشور عربستان و نایب الرییسی شورای وزیران نشان دهنده این واقعیت است که جنگ پنهان قدرت بین دو وزیر کشور و دفاع یعنی محمد بن نایف و محمد بن سلمان در نهایت به نفع پسر پادشان پایان یافت و اکنون همه سرنوشت عربستان در دست فرد جوانی است که فقط به پشتیبانی آمریکا توانست آینده قدرت در عربستان را به نفع خود تغییر دهد.
2- براساس گزارش خبرگزاری عربستان محمد بن سلمان برای جانشینی پدرش 31 رأی از شورای34 نفره بیعت مرکب از خاندان آل سعود را بدست آورد ه است.
3- به نظر می رسد عمده ترین چالش ولیعهد به این موضوع برمی گردد که طبق قانون نظام سلطنتی عربستان شاه باید یکی از فرزندان یا فرزند اصلح فرزندان پادشاه مؤسس (عبدالعزيز بن عبدالرحمن الفيصل آل سعود) باشد علاوه بر این محمد بن سلمان ولیعهد جدید متولد ۳۱ اوت 1985 است یعنی تنها حدود یکماه دیگر 32 سالش تمام می شود. در نظام قبیله ای سیاسی عربستان که بر اساس ریش سفیدی اداره می شود، به قدرت رسیدن فرد جوانی در این سن تمام مناسبات سیاسی و عشیره ای گذشته را با چالش جدی روبرو می کند.
4- با حکم شاه عربستان؛ پسر عموی محمد بن نایف؛ شاهزاده عبدالعزیز بن سعود بن نایف به عنوان وزیر کشور جدید عربستان انتخاب شده است. این فرد با وجود آنکه از خانواده رقیب محمد بن سلمان است اما مناسبات خوبی با او و آمریکا دارد.
5- در واقع در آمریکا نیز جناح نظامی در پنتاگون به تثبیت موقعیت محمد بن سلمان رای داد تا جنگ طلبی را در آینده منطقه تقویت کند. جناح امنیتی ها در آمریکا بویژه سازمان سیا به شدت از محمد بن نایف حمایت می کرد. محمد بن نایف که از ولیعهدی سلمان شاه عربستان برکنار شد، سالها خودش و پدرش با دستگاه های امنیتی آمریکا کار کردند. در فوریه 2017 از سوی مایک پومپئو رییس سازمان سیا، عالی ترین نشان اطلاعاتی آمریکا (مدال جورج تنت) به محمد بن نایف اهدا شد. وی به عنوان نماد مبارزه با تروریسم از سوی نهادهای امنیتی آمریکا معرفی می شد.
6- با حکم سلمان بن عبد العزیز پادشاه عربستان سعودی شاهزاده بندر بن فیصل بن بندر بن عبد العزیر به عنوان معاون رییس سازمان اطلاعات عمومی عربستان منصوب شد. بنابراین می توان گفت محمد بن سلمان ولیعهد جدید در راس مثلثی قرار گرفته است که در یک بالش عبدالعزیز بن سعود وزیرکشور جدید و در بال دیگرش بندر بن فیصل قرار دارد. این مثلث در سالهای آتی رهبری نظام عشیره ای و قبیله ای عربستان را برعهده خواهد داشت./۸۴۷/ب۱۰۲/ف
حسن بهشتی پور