تحلیل سردبیر روزنامه رأیالیوم از دخالتهای عربستان در لبنان
به گزارش خبرگزاری رسا، عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم با اشاره به درخواست عربستان و سپس امارات متحده عربی و بحرین از اتباع خود در لبنان برای ترک این کشور، نوشت: این نشانه ای خطرناکی و حاکی از این است که عربستان در تدارک موضع گیری علیه لبنان است.
حرکت بن سلمان در مسیر جرج بوش و مکتب ماکیاولی
نگاهی به تصمیمات و بازداشت ها و نیز سیاست مشت آهنین که محمد بن سلمان چه در دخل و چه در منطقه در پیش گرفته است، این برداشت را ایجاد می کند که وی در مسیر دو مکتب سیاسی در حرکت است؛ اول مکتب جرج بوش پدر و پسر مبنی بر اینکه هر کس با ما نیست دشمن ماست و دوم مکتب ماکیاولی که به این امیر سعودی این توصیه را می کند که بدون هیچ رحمی با دشمنان سیاسی و حتی مرم خود برخورد کند زیرا احترام و ترس مهم تر از دوستی است.
بازداشت بسیاری از امیران و وزیران سابق سعودی به اتهام فساد در سه دهه اخیر گامی بی سابقه در خاندان حاکم سعودی به شمار می آید که مرجع اصلی آن تا این لحظه انتقام جویی بوده است که البته چه بسا این اقدامات فقط مرحله اول بوده و مراحل بعدی در دایره گسترده تری در راه باشد که بعید نیست نه فقط دشمنان بلکه متحدان را نیز شامل شود.
اینکه وزارت خارجه عربستان از اتباع خود در لبنان چه کسانی که مقیم هستند و چه مسافران می خواهد فورا خاک این کشور را ترک کنند و سپس امارات متحده عربی، کویت و بحرین نیز همین درخواست مشابه را مطرح می کنند، نشانه ای خطرناک است و حاکی از ین است که مسؤولان سعودی در تکاپوی «یک اقدام» در لبنان هستند که یا تحریم اقتصادی است یا دخالت نظامی.
این پیش بینی برگرفته از اظهارات ثامر السبهان وزیر مشاور سعودی است مبنی بر اینکه کشورش اقدامات شدیدتری را علیه لبنان اتخاذ خواهد کرد تا روند امور آن به مسیر طبیعی بازگردد.
عربستان چطور می تواند با حزب الله روبه رو شود؟
وی همچنین گفت: عربستان با دولت لبنان به عنوان دولتی که علیه ما اعلام جنگ کرده است تعامل خواهد داشت و هر کس را که به کشورمان تجاوز کند سرجایش خواهیم نشاند.
نمی دانیم السبهان که بسیار به بن سلمان نزدیک است، چه منظوری دارد آیا منظور او و دولت سعودی از بازگشت اوضاع لبنان به مسیر طبیعی «شکستن» قدرت حزب الله و از بین بردن توانایی نظامی آن است؟
سوال دیگر اینکه چطور حزبی که علیه عربستان تجاوز می کند را سرجایش خواهند نشاند؟ آیا این ماموریت در مورد حزبی که 25 هزار رزمنده سرسخت و 150 هزار موشک در اختیار دارد و به یک مجموعه سیاسی و نظامی قوی منطقه ای وابسته است، امکان پذیر است؟
نکته قابل توجه اینکه برادران لبنانی اکنون سرگرم موضوع بازگشت سعد الحریری و زمان و هواپیمای او هستند و از رخدادهای احتمالی که در هفته ها و ماههای آینده در انتظار کشورشان است و خطرانت ناشی از آن و نیز چگونگی مقابله با این خطرات غافل مانده اند.
در این میان باید به این نکته مهم توجه داشت که تحریم رژیم صهیونیستی علیه غزه موجب منفجر شدن سه جنگ این رژیم علیه آن در کمتر از هفت سال شد و همچنین این اشغال لبنان بود که جنوب آن را به خاستگاه اصلی حزب الله و مقاومت لبنان تبدیل کرد و در نهایت موجب نابودی اشغالگران و حقارت آنان شد، از همین رو سوالی که اکنون مطرح است اینکه نتایج احتمالی حاصل از محاصره و یا تحریم های اقتصادی علیه لبنان در آینده نزدیک چه خواهد بود؟ آیا سناریوی غزه تکرار خواهد شد؟
نقشه بن سلمان برای بیدار کردن کشورش چیست؟
معلوم نیست محمد بن سلمان در سطح داخلی و عربی و منطقه ای چه نقشه ای در سر دارد زیرا تجارب گذشته نشان می دهد این امیر جوان در اجرای تغییرات گسترده و به راه انداختن جنگ ها و تشکیل ائتلاف ها تردید نمی کند، چرا که در نظر دارد عربستان را از «خواب عمیق» بیدار کره و نوگرایی را در آن تحقق بخشیده و با استناد به «خطر ایران» و بازوهای نظامی آن در یمن، عراق، لبنان و سوریه از نظر سیاسی و نظامی کشورش را آماده کند
بن سلمان احساس می کند منطقه با یک خلأ رهبری، سیاسی و اسلامی روبه رو است و او و کشورش گزینه ای برای پر کردن این خلأ هستند از همین رو در نظر دارد بر اساس معیارهای ایدئولوژیک ناسیونالیسم عربی دولت چهارم سعودی را تشکیل داده و آن را جایگزین وهابیت مذهبی و سیاسی کند که در تشکیل سه دولت سعودی نقش زیادی داشت.
به عبارت دیگر به نظر می رسد افکار بن سلمان و مشاوران او از وهابیت طایفه ای به سمت ناسیونالیسم عربی در حال تغییر است.
با این توضیحات باید پرسید آیا این ناسیونالیسم جدید که برای محیط سعودی ضد سکولاریسم جدید است، می تواند عقیده مبارزه جویی و روحیه بسیجی را در هر جنگ آینده که عربستان تحت پرچم پادشاه جدید (محمد بن سلمان) وارد آن خواهد شد تامین کند؟ کسی که ظرف چند ساعت و یا حداکثر چند روز دیگر به تخت پادشاهی تکیه خواهد زد.
سمت و سوی ناسیونالیسم جدید بن سلمان
عقیده ناسیونالیسم جدید در صورتی که عملی شود عربستان را در برابر دو ملیت اصلی قرار می دهد؛ یکی ترکیه و دیگری ملیت فارسی و ایرانی و بعید نیست این دو علیه عربستان متحد شوند به گونه ای که برخی نیروهای عربی در ملحق شدن به ائتلاف جدید عربی تردید کنند به ویژه اینکه بن سلمان در حال توسعه دایره ائتلاف های عربی است.
در این میان معلوم نیست مصر به عنوان متحد اصلی عربستان سعودی در ائتلاف چهارگانه علیه قطر، چه موضعی اتخاذ خواهد کرد و اینکه آیا این ائتلاف جدید با حضور مصر توسعه خواهد یافت تا بتواند جبهه های اقتصادی و یا نظامی را علیه ایران، سوریه و لبنان و حزب الله و نیز الحشد الشعبی در عراق بگشاید؟ در این صورت عرب های شیعه کجا قرار می گیرند؟
این در حالی است که عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر روز گذشته گفت که کشورش در لبنان علیه حزب الله دخالت نخواهد کرد.
در این خصوص باید یادآور شد که السیسی که در برابر تمام فشارهای عربستان برای اعزام نیروهای کشورش به یمن ایستاد، شاید این بار نیز در مقابل فشارهای مربوط به ملحق شدن به جبهه احتمالی علیه ایران همان کار را بکند و یا اگر در ائتلاف سعودی شرکت کند مشارکت آن سمبلیک خواهد بود.
مصر به دنبال ماجراجویی نیست
نکته دیگر اینکه در شرایطی که مصر در صحرای سینا علیه داعش وارد جنگ شده و در صحرای غربی در مرز های لیبی و چه بسا در مرز اتیوپی با ناآرامی روبه رو است، آیا علیه لبنان و حزب الله وارد ماجراجویی شده و نیروها و یا هواپیماهای خود را در این جبهه به کار خواهد گرفت؟
به هر حال باید در نظر داشت که عربستان بازوهای اقتصادی قدرتمندی دارد که می تواند چنانچه در صدد تحریم مالی و اقتصادی لبنان برآید این بازوها را علیه آن به کار گیرد اما چه بسا متحدان سنی و مسیحی لبنان بیشترین زیان را متحمل شوند زیرا این گروه از لبنانی ها تاجران و سرمایه گذاران این کشور را تشکیل می دهند نه شیعه که خاستگاه اصلی حزب الله را تشکیل داده و 40 درصد جمعیت لبنان هستند در نتیجه شاید تحریم لبنان موجب وحدت لبنانی ها شود نه دسته بندی بین آنان./۸۴۷/ب۱۰۱/ف
منبع: تسنیم