چهره "سلفی‌ها" از تصویر تا واقعیت
به گزارش خبرگزاری رسا، نویسنده در کتاب «هویت سَلفی؛ مطالعه‌ای در هویت‌های واقعی و تصویری سلفی‌ها» سیر تحول جنبش‌های سَلفی و گفتمان ایدئولوژیک و نقش و جایگاه اجتماعی آنان را روایت می‌کند.
مطالعات گروه‌های تکفیری و سلفی، یکی از مهم‌ترین مسائل امنیت ملی جمهوری اسلامی است. اگرچه اهمیت این موضوع، شناخت و تبیین دقیق همه ابعاد این جریان‌ها را ضروری کرده، اما پژوهش درباره این مساله مهم امنیتی در کشور با دو مشکل عمده مواجه است. نخست اینکه بسیاری از پژوهش‌ها و کتاب‌های موجود در این حوزه بدون ارائه مطالب جدید، صرفا با هدف تاکید بر نبود منابع کافی به نگارش درآمده است.
کتاب‌هایی که براین نکته تاکید دارند نه تنها شعارزدگی بوده، بلکه به شناخت عمیق‌تر درباره ابعاد و تقسیمات فکری و فقهی این جریان‌ها و در نتیجه اتخاذ تصمیمات درست در سیاست خارجی و امنیتی کشور نیز کمکی نمی‌کنند. دوم اینکه پژوهش در مطالعات گروه‌های تکفیری و سلفی در بسیاری از موارد موضوعات محدودی دربر دارد و بیشتر به مطالبی که از محتوای علمی پایینی برخوردار است و پژوهشگر را در شناخت این جریان‌ها اقناع نمی‌کند.
کتاب «هویت سَلفی؛ مطالعه‌ای در هویت‌های واقعی و تصویری سلفی‌ها» به قلم محمد ابورمان با ترجمه جبار شجاعی، در 6 فصل با عنوان‌های «سلفی‌ها چه کسانی هستند؟»، «چگونه سلفی شدیم؟»، «سلفیت جهادی: راه سخت به سوی آن و خروج بی‌خطر از آن»، «جستجوی «راه سوم» سلفیت»، «از درون تا برون سلفیت» و «پرسش‌های مربوط به هویت، بحران و دگرگونی» تدوین شده است.
نویسنده در فصل نخست این موضوع که «سلفی‌ها چه کسانی هستند؟» را این‌گونه تبیین کرده است:
«ساختار حقیقی جریان سلفی سازمانی را می‌توان با آن دسته از گروه‌های سلفی که در حوزه فعالیت سیاسی وارد شدند، همچون انجمن احیاء‌التراث در کویت، انجمن‌التربیة در بحرین که جمعیت‌الاصاله نیز تابع آن است، انجمن‌الکتاب و السنه در اردن، گروه محمدالخضر (المنتدی الاسلامی اللبنانی للدعوه و الحوار: انجمن اسلامی لبنان الدعوه الحوار) در لبنان، انجمن الحکمه الیمانیه و انجمن الاحسان در یمن، پیروان محمدعلی بلحاج، یکی از سران جبهه اسلامی نجات در الجزایر و اصحاب جریان بیداری اسلامی همچون سفر الحوالی و سلمان العوده و عائض القرنی و دیگران در عربستان، مشاهده نمود. در دهه نود نیز تفکر جهادی و سلفی با یکدیگر تلفیق شدند که به واسطه سازمان القاعده و بستر فکری آن تحت عنوان «جریان سلفی جهادی» در قالب مشخص‌ترین اشکال سازمانی پدیدار شد. جریان سلفی جهادی، تحت تاثیر سید قطب و تمرکز بر مفهوم حاکمیت، اعتقادات دینی مکتب سلفی را با انتخاب روش جهاد به‌‌عنوان ابزار شرعی موثر در ایجاد تغییر، تلفیق کرد و براساس یک فرضیه اساسی، کشمکش داخلی تغییر (با نظام‌های عربی = دشمن نزدیک) را با کشمکش خارجی (آمریکا = اسرائیل = غرب = دشمن دور) ادغام کرد.»
«از درون تا برون سلفیت» نیز موضوعی است که درباره آن در صفحه 147 کتاب می‌خوانیم:
«حالتی سیال‌گونه میان جریان‌های فکری سلفی وجود دارد تا آنجا که به راحتی می‌توان گفت پدیده «تحول درونی»؛ یعنی خروج از سلفیت تحول‌خواه و پیوستن به جریان سنتی یا جهادی یا حرکت در فراز و فرودها، امر عجیبی نیست؛بلکه طبیعی است چه از طریق نمونه‌های مشهور سلفیت مثل عمر یوسف (ابوانس شامی) یا عمر محمود (ابوقتاده فاسطینی) یا نمونه‌هایی که در صفحات پیشین کتاب به آن‌ها در شرایط متفاوت پرداختیم.»
درباره مترجم
جبار شجاعی پیش از این نیز کتاب «تخریب و نابودی مساجد در بحرین: پژوهشی مستند درباره مساجد تخریب شده توسط نیروهای نظامی بحرینی ...» را با همکاری حسن بشیر ترجمه کرده که این اثر در سال 94 از سوی انتشارات موعود صادق منتشر شده است.
پژوهشکده مطالعات راهبردی، نخستین چاپ کتاب «هویت سَلفی؛ مطالعه‌ای در هویت‌های واقعی و تصویری سلفی‌ها» را در 200 صفحه با شمارگان 200 نسخه و به بهای 11000 تومان منتشر کرده است./۹۹۸/د ۱۰۲/ش