مروری بر کتاب مسجد از منظر پیامبر

به گزارش خبرگزاری رسا پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به مناسبت روز جهانی مسجد برآن شدیم تا به معرفی اثری ارزشمند با عنوان مسجد از منظر پیامبر(ص)، بپردازیم.

این کتاب دهمین دفتر از مجموعه بیست و سه جلدی از نگاه نبوی است که به قلم دکتر عباس بشیری در گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته است.

در اسلام مسجد اولین مکانی است که در حوزه عمومی بناشد و خصلت‌های چند پاره ای که یک جامعیت کارکردی اجتماعی نیز در زمانه خود داشتند را دارا بود. رمزگشایی از این مکانت سازی در اسلام و ایجاد پیوست بین حوزه فردی و اجتماعی یا عرصه خصوصی و عمومی و درهم تنیدن مفاهیم آن جهانی و اخری گرایانه با سبک‌ها، قالب‌ها و مفاهیم و معانی این جهانی و زندگانی کاری دشوار و فلسفه برداراست. اما نکته قابل توجه آغاز رسالت پیامبراعظم با نوعی از کادرسازی اجتماعی-سیاسی درحوزه‌های مختلف اجتماعی در پس زمینه مسجد به عنوان کانون و مشرب معرفت دینی می‌باشد که روایت‌گر نوعی هارمونی درون دینی است. چه ادیان دیگر هر یک فراخور موقعیت و مقتضای وضعیت موجود به برجسته سازی پاره‌ای از حوزه معرفتی – رفتاری خود همت گماشته اما دین اسلام یک بسته تمام عیار دنیوی- اخروی ارائه می دهد که هم سامانه زیست این جهانی را در محاق برنامه های کاملاً هدفمند، سازوار، و نتیجه گرای خود بر پیکره حقوق و تکالیف دینی انسان مسلمان فرو می برد و هم دنیا را مزرعه آخرت می داند و برای آخرت نیز تعریفی روشن، تصویری واضح و مبانی عقل انگارانه بر محمل شهود ارائه می‌نماید تا بشر آخرین دین وحیانی را در اعجازی فرا واقع با تمام درک و خرد خویش به دیده حیرت و تحیر بیابد و این خود اعجازی فرا اعجاز برای دین پیامبر خاتم است که تمام نیازهای انسان را با دقت و ظرافت تمام می بیند و پاسخ میدهد .کانون تمام این ایستارها و بایسته ها، الگوها و تکالیف و حقوق مکانی بنام مسجد است.

مسجد نقطه تلاقی فرد با جامعه و کانون پرورش فرد برای مسئولیت های اجتماعی و الهی خود در یک نظام دینی است از این رو کاوش و معنا کاوی مسجد در سیره پیامبر در زمانه حاضر ما را برای در انداختن الگوهای جدید جامعه دینی با بازسازی زمانمند واقعیت صدر اسلام مدد می رساند.

کتاب حاضر در صدد است تا گامی کوچک در این راستا بردارد و البته ذکر چند نکته ضروری می نماید. در اینجا برای صورتبندی روشنی از فعالیتهای مسجد دوران پیامبر عنوان کارکرد را برگزیده ایم تا هم معنای دقیق جامعه شناختی خود را افاده نماید و نیز بتواند تصویر درستی از زمانه صدر اسلام برای فعالیت مساجد به دست دهد صرفاً به پاره ای از کارکردهای مسجد اشاره شده است که به نظر دارای اولویت مهمتری می باشند.

در این کتاب گفته می شود

تأسیس مسجد قبا

به محض ورود به مدینه،براى همه مسلمانان و بویژه براى اندیشمندانى که در سیره پیامبر اعظم تأمل مى‏کنند، پیامى معنادار در بر دارد. پیامبر در اولین گام به مسجدسازى پرداخت و با این اقدام، مرکز ثقل همه تحولات و اصلاحات لازم را بنیان نهاد و در حقیقت با ساخت مسجد، نخستین گام براى تشکیل دولت اسلامى به معناى حقیقى را برداشت. بدین‌سان زیر ساخت و عامل اصیل و اصلى همه تحولات فردى و اجتماعى در سیره نبوى، مسجد بود.

کتاب«مسجد از منظر پیامبر(ص)» به قلم دکتر عباس بشیری دفتر دهم از مجموعه از نگاه نبوی(ص) است که در 104 صفحه توسط مرکز پژوهش های جوان(وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) منتشر شده است./۹۹۸/د ۱۰۳/ش