نگاهی به روش‌های پژوهش در مجموعه «آداب و احکام اصناف»
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پژوهشکده باقر العلوم(ع) مجموعه «آداب و احکام اصناف» مطابق فتاوای رهبر معطم انقلاب را به همت جمعی از پژوهشگران حوزوی تدوین و منتشر کرده است.
در این نوشتار نگاهی به روش ها و مراحل پژوهش و تحقیق مجموعه «آداب و احکام اصناف» خواهیم داشت:
مرحله اول: تحقیق میدانی
با توجه به حضور بسیاری از انسانها در بازار و فروشگاهها در جایگاه فروشنده یا مشتری و همچنین مراجعات فراوان اصناف و کسبه و بازاریان و مردم متدین برای یافتن جواب سؤالات شرعی خود درباره موضوع معاملات و بازار و مشکلات آنها در این باره، به سبب نبود کتابی مدوّن درباره احکام اصناف، ضرورت نوشتن کتاب "احکام اصناف" احساس شد و برای برطرف شدن این نیاز مهم، گردآوری سؤالات شرعی مهم کسبه و بازاریان و اصناف مختلف در پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام قم به لطف خدا آغاز شد تا همه کسبه و اصناف با آگاهی کامل نسبت به وظایف و مسائل شرعی خود درآمدی حلال و پاک داشته باشند.
البته با توجه به اینکه سؤالات یادشده نباید فرضی باشند بلکه باید کاربردی و از مسائل مبتلابه کسبه و اصناف باشد پس از خود کسبه و بازاریان محترم نیز و همچنین از کارشناسان زبده و پژوهشگران حوزوی فعال در این عرصه برای گردآوری سؤالات شرعی کمک گرفتیم.
بنابراین برخی کارشناسان و پژوهشگران به بازارها و فروشگاه‌های استانها و شهرهای مختلف کشور اعزام شدند تا سؤالات و مسائل مختلف شرعی کسبه مؤمن و متدین را گرد آورده، دسته‌بندی و در ادامه پاسخ‌های آنها را آماده کنند.
مرحله دوم: گردآوری و مطالعه کتابها و مقالاتی که برای هر صنف نوشته شده است؛
با توجه به اینکه در تحقیق میدانی همه سؤالات گردآوری نمی‌شود و از برخی از آنها غفلت می‌شود، کارشناسان و پژوهشگران، به اطلاعات گردآوری شده بسنده نکرده، با گردآوری و مطالعه کتابها و مقالات نوشته شده درباره هر صنف، اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری را به دست می‌اورند تا فهرست‌بندی اولیه، به سؤالات ساختار فقهی دهند.
مرحله سوم: گردآوری و مطالعه قوانین و مقررات هر صنف.
با مراجعه حضوری پژوهشگران در اتحادیه اصناف استانها و شهرهای مختلف کشور و گردآوری همه قوانین و مقررات و بخشنامه های اصناف و همچنین گردآوری همه قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و قوانین داخلی ادارات و ارگانها و اصناف و با مطالعه و بررسی وظایف و اختیارات شرعی و قانونی شاغلان هر صنف، سؤالات مورد نیاز گردآوری و نوشته شد تا شاغلان محترم هر صنف بیشتر با وظایف قانونی خود آشنا شوند.
مرحله چهارم: گردآوری سؤالات موجود در کتابها، مقالات، مجلات، نرم افزارها و سایتهای معتبر فقهی.
با مراجعه به کتابها و مقالات فقهی تدوین شده، سؤالات مورد نیاز گردآوری و نوشته می‌شد؛ در این مراجعه علاوه بر نوشتن سؤالات، جواب‌ها هم نوشته می‌شد.
نرم افزار و کتب فقهی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و حضرت امام (رحمة‌الله تعالی علیه)
۱. اجوبه الاستفتائات، رساله آموزشی ج 1 و 2، راهنمای فتاوا، تحریر الوسیله، توضیح المسائل حضرت امام ره، حاشیه عروه الوثقی. و سایر کتب فقهی.
همچنین از دیگر کتاب‌های فقهی و نرم افزار جامع فقه برای یافتن سؤال استفاده می‌شود.
۲.سایت های معتبر فقهی
سایت اختصاصی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) (KHAMENEI.IR و LEADER.IR) _ سایت پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام _ سایت اسلام کوئست _ پرسمان نهاد _ أنهار _ تبیان _ ویکی علوم اسلامی _ ویکی فقه و... .
در این مجموعه سعی شده است سؤالات به صورت واضح بیان شود؛ یعنی سؤال روان و همه‌کس فهم باشد و اگر از نوشتن الفاظ و کلمات خاصی در سؤال یا جواب چاره‌ای نباشد حتما توضیح آن در پاورقی آورده شده است.
همچنین، سعی شده است در هر سؤال به یک نیاز مخاطب پاسخ داده شود؛ یعنی چند سؤال با هم نقل نشود که فهمیدن آنها برای مخاطب مشکل باشد./998/ت ۳۰۳/ش