توقف فروش سلاح به سعودیها، دشوارست/به جمعبندی درباره «خاشقچی» نزدیک شدهایم
به گزارش خبرگزاری رسا، «دونالد ترامپ» رییسجمهور آمریکا بامداد پنجشنبه گفت توقف فروش سلاح به عربستان سعودی به اقتصاد آمریکا لطمه میزند.
«جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد سعودی از هفته گذشته پس از ورود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مفقود شده است. رسانههای متعددی گزارش دادهاند که وی احتمالا در کنسولگری به قتل رسیده است. به همین دلیل گروهی از سناتورهای آمریکایی از دولت ترامپ خواستهاند در صورت تایید این گزارشها، فروش سلاح به ریاض را متوقف کند.
ترامپ که به صورت تلفنی با شبکه «فاکس نیوز»، گفتوگو میکرد، با «بسیار وحشتناک» خواندن گزارشهای منتشر شده درباره خاشقچی، گفت از این وضعیت خرسند نیست و آمریکا به دنبال روشن شدن حقیقت است.
او در مورد خواسته سناتورها برای توقف فروش سلاح به ریاض، گفت: «فکر میکنم این به ما لطمه میزند... الان کشور احتمالا از وضعیت اقتصادی بهتر از زمان دیگری است. بخشی از آن به واسطه سیستمهای دفاعی ماست و همه به دنبال [خریدن] آنها هستند و صریح بگویم که فکر میکنم این قرصی است که هضم آن برای کشور ما بسیار بسیار دشوار خواهد بود.»
وی افزود: «منظورم این است که [با این کار] بر ما اثر [منفی] میگذارید. آنها سریع سراغ این کار میروند. من باید اول بفهمم که چه اتفاقی افتاده است و داریم این کار را انجام میدهیم. دیگران هم دارند این کار را میکنند، ترکها دارند بررسی میکنند، چند [کشور] دیگر هم دارند بررسی میکنند، افرادی بسیار مستعد. تهوتویش را درخواهیم آورد... از اینکه خودمان را متعهد کنیم، خوشم نمیآید، خیلی زود است.»
رییسجمهور آمریکا امروز مصاحبه دیگری هم با برنامه «فاکس اند فرزندز» شبکه فاکس نیوز داشت و در آن برای اولین بار گفت واشنگتن تصور میکند که خاشقچی از کنسلوگری عربستان خارج نشده است. او افشا کرد که بازپرسان آمریکایی اکنون در ترکیه هستند و دارند درباره این مسئله تحقیق میکند.
وی گفت: «داریم خیلی خیلی دقیق این [مسئله] را بررسی میکنیم، اصلا دوستش ندارم. در این پرونده یک شهروند آمریکایی دخیل نیست، اما اهمیتی ندارد، اصلا گزارشهایی که منتشر میشود را دوست ندارم، این یک سابقه بسیار بسیار وحشتناک بر جای میگذارد و نباید بگذاریم این اتفاق بیافتد. کاملا قاطع خواهیم بود و بازپرسهای ما آنجا هستند. داریم با ترکیه کار میکنیم و با سعودیها هم همینطور. میخواهیم بفهمیم چه اتفاقی افتاده است. او وارد [کنسولگری] شده، اما به نظر نمیرسد که خارج شده باشد و قطعا به نظر نمیرسد که او بیرون باشد.»
ترامپ سپس در پاسخ به این سوال که این حادثه بر رابطه میان واشنگتن و ریاض چه تأثیری میگذارد، گفت: «رابطه ما فوقالعاده است و من به آنها گفتهام که آنها باید برای ارتش خود پول بدهند. میدانید که عربستان کشور بسیار ثروتمندی است... اگر ایالات متحده نبود، عربستان سعودی وجود نداشت، چراکه ما از آنها محافظت کردیم. ما پول این محافظت را نمیگیریم. ما باید پول این کار را دریافت کنیم، ما سالانه میلیاردها و میلیاردها دلار برای حفاظت از عربستان سعودی هزینه میکنیم. من به شاه سلمان [پادشاه سعودی] گفتم "شاه، عذر میخواهم، اما باید پول بدهید." رک و صریح به آنها گفتم، شما باید میلیاردها دلار پول بدهید.»
او در پاسخ به این سوال که اگر ثابت شود که سعودیها خاشقچی را کشتهاند آیا روابط واشنگتن و ریاض به هم میخورد، گفت: «باید بفهمم چه اتفاقی افتاده است. باید بفهمم چه اتفاقی افتاده است و احتمالا ما داریم از آنچه که فکرش را کنید [به فهمیدن واقعیت] نزدیکتر میشویم... احتمالا در آینده نزدیک میفهمیم [چه شده است]. ما آدمهای فوقالعاده مستعدی داریم. دوستش ندارم، دوستش ندارم، خوب نیست.»
پیش از این هم رسانههای ترکیهای گزارش داده بودند که دولت آمریکا مستقلا در حال تحقیق درباره وضعیت خاشقچی است. این روزنامهنگار عربستانی از پارسال در تبعیدی خودخواسته ساکن واشنگتن بود و برای روزنامه «واشنگتنپست» مطلب مینوشت. وی خود را معارض حکومت عربستان نمیدانست و صرفا از برخی سیاستهای «بن سلمان» ولیعهد سعودی انتقاد داشت.
روایت شاهد عینی ماجرای خاشقچی شنیده شدن صدای درگیری و فریاد در کنسولگری سعودی در استانبول
در ادامه مشخص شدن جزئیات بیشتر از پرونده مفقود شدن «جمال خاشقچی» روزنامهنگار معارض سعودی در ترکیه، شاهدان از وقوع درگیری در زمان حادثه خبر میدهند.
یک منبع که در زمان ورود خاشقچی به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، در این ساختمان حضور داشته به بازرسان ترکیهای گفت صداهای فریادهای یک شخص و درگیری و زدوخورد را شنیده است.
به نوشته وبگاه شبکه «الجزیره» این منبع که نامش فاش نشد، در اظهارنامه شهادت خود نوشته که علاوه بر جیغوداد و فریادهای بلند، صدای درگیری و درخواستهای کمک یک نفر را شنیده که به ناگاه ساکت شده است.
علیرغم اینکه نیروهای امنیتی ترکیه هنوز تفتیش ساختمان کنسولگری ریاض در استانبول را آغاز نکردهاند ولی منابعی در وزارت خارجه ترکیه گمانهزنیها مبنی بر لغو موافقت سعودیها با این بازرسی را رد کردند.
پلیس ترکیه همچنین از مقامات سعودی خواسته که علاوه بر کنسولگری، خودروهای دیپلماتیک و اقامتگاه سر کنسول (که چند صد متر با کنسولگری فاصله دارد) را تفتیش و بازرسی کند.
کارشناس حقوقی تُرک: ترکیه میتواند سرکنسول عربستان را بازداشت کند
کارشناس حقوقی تُرک اعلام کرد ترکیه میتواند سرکنسول عربستان را بازداشت کند «جمال خاشقچی» روزنامهنگار معارض سعودی و ناپدیدن شدن وی این روزها به خبر اصلی رسانههای دنیا بدل یک شده است.
کارشناسان بر این باورند که ترکیه تا کنون عملیات مفقود شدن این روزنامه نگار سعودی در سرکنسولگری ریاض در آنکارا را به صورت حرفهای پیش برده است.
«سلامی قران» مدیر گروه حقوق عمومی دانشگاه «مرمره» استانبول تأکید کرد که از زمان مفقود شدن خاشقچی، وزارت خارجه و نهادهای امنیتی ترکیه بسیار محتاطانه عمل کردهاند.
قران به روزنامه «ینی شفق» ترکیه گفت که با وجود جنجالی که رسانههای داخلی و بینالمللی بر سر این مسئله به وجود آورند، ولی ترکیه با آوردن دلایل عینی توانسته است مانع از آن شود که کوچکترین اشتباه حقوقی یا دیپلماتیکی رخ دهد.
وی با بیان اینکه ترکیه و عربستان سعودی طرفین معاهده وین صادره در سال 1961 درباره روابط بین الملل هستند، اعلام کرد که بر اساس این معاهده، «ترکیه نمیتواند صرفا به خاطر شک و گمان، وارد کنسولگری عربستان سعودی شود و باید باید دلایل متقن داشته باشد. این معاهده دیپلماتیک تأکید دارد که باید طرف دیپلمات خارجی اجازه ورود دهد».
قران با بیان اینکه در صورت ثابت شدن جنایت، ماده 41 معاهده وین اجازه تحقیق و مجازات را میدهد، تصریح کرد که «مقامات ترکیه در آن صورت میتوانند سرکنسول عربستان سعودی بازجویی و در صورت لزوم او را بازداشت کنند و این مسئله سایر دیپلماتهای سعودی حاضر در کنسولگری را شامل میشود».
این استاد دانشگاه همچنین اظهار داشت که در صورت وجود یک دلیل عینی مبنی بر وقوع جنایت در کنسولگری، مصونیت دیپلماسی از آن سلب شده و میتوان سرکنسولگری عربستان و هیئت دیپلماتیک حاضر در آن را باز داشت کرد.
ینی شفق در پایان تأکید کرد که نام «محمد العتیبی» سرکنسولگری عربستان سعودی در ترکیه از روز نخست مفقود شدن خاشقچی، با این حادثه گره خورد؛ زیرا وی به کارکنان سعودی مشغول در کنسولگری دستور داده بود که اتاقهای خود را ترک نکنند، ولی به کارکنان ترک اجازه داده بود که ساختمان کنسولگری را صبح زود ترک کنند؛ مسئلهای که با ورود یک هیئت اطلاعاتی 15 نفر عربستانی به استانبول همزمان بود و شک تردیدهای وجود دارد که این هیئت خاشقچی را به قتل رسانده است.
سناتور ارشد آمریکایی: تردیدی نیست که سعودیها «خاشقچی» را به قتل رساندهاند
«باب کورکر»، رییس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا که پیشتر گفته بود یقین دارد «جمال خاشقجی»، روزنامهنگار منتقد سعودی داخل کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده، امروز پنجشنبه تصریح کرد سعودیها عامل این قتل بودهاند.
«کورکر» در گفتوگو با خبرنگار «سیانان» گفت یافتههای اطلاعاتی «مستقیماً» به نقش حکومت سعودی در این قتل اشاره میکنند. او همچنین گفته سفیر عربستان در آمریکا روایتهایی «غیرقابلباور» برای او مطرح کرده و گفته که فیلمی از خاشقجی ضبط نشده است.
«کورکر» شب گذشته (چهارشنبه) همراه با ۲۱ نفر از دیگر همکارانش در مجلس سنا در نامهای به «دونالد ترامپ»، رییسجمهور آمریکا از او خواست عاملان قتل خاشقچی را تحریم کند. در آن نامه، تلاش صورت گرفته بود نام سعودیها مستقیماً به عنوان عامل این قتل معرفی نشود.
این سناتور آمریکایی، علیرغم این، پنجشنبه ضمن اذعان به اینکه «تردیدی وجود ندارد» که رژیم سعودی این قتل را انجام داده این کشور را به تحریم تهدید کرد.
کورکر گفت: «اگر تشخیص داده شود که آنها (سعودیها) دخالتی در این امر، یعنی در قتل یک شهروند آمریکایی داشتهاند، تحت فشار شدیدی قرار خواهند گرفت و حتی بلندپایهترین مقامهای رژیم آنها تحت تحریم قرار خواهند گرفت.»
وی در ادامه گفت: «احساسم این است که تردیدی وجود ندارد که حکومت سعودی این کار را انجام دادهاند و احساسم این است که او را به قتل رساندهاند.»
سناتور کورکر گفته سعودیها میتوانند زنده بودن او را اثبات کرده و این روایت را تغییر دهند.
ترامپ درباره زنده بودن «خاشقچی» ابراز تردید کرد
«دونالد ترامپ» رییسجمهور آمریکا روز پنجشنبه درباره زنده بودن «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد سعودی که از زمان ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شده، ابراز تردید کرد.
ترامپ که در جمع خبرنگاران حاضر در کاخ سفید صحبت میکرد، در مورد واکنش آمریکا به گزارشهای منتشر شده درباره قتل خاشقچی، گفت: «داریم با قدرت بررسی میکنیم، به زودی گزارشی در این مورد خواهیم داشت. داریم با ترکیه کار میکنیم، داریم با عربستان سعودی کار میکنیم، آنچه رخ داده، چیز وحشتناکی است، [البته] با فرض اینکه چنین اتفاقی افتاده باشد. ممکن هم هست که ما به نحوی خوشحالکننده غافلگیر شویم، اما میشود گفت که تردید دارم. این مسئله را خیلی جدی میگیرم.»
او در ادامه گفت: «این در کشور ما نبوده، در ترکیه بوده و او هم تا جایی که متوجه شدهام، شهروند ما نبوده، اما این اتفاق نباید میافتاده است، او خبرنگار واشنگتنپست است. و این چیزی که... باید اتفاق میافتاد و ته و تویش را درمیآوریم.»
رییسجمهور آمریکا که پیش از این هم گفته بود واشنگتن نباید صادرات سلاح به عربستان را متوقف کند، بار دیگر در پاسخ به سوالی در این مورد گفت: «داریم بررسی میکنیم که چه اتفاقی افتاده است. داریم بررسی میکنیم. باز هم میگویم، این مسئله در ترکیه اتفاق افتاده و تا جایی که ما میدانیم، خاشقچی شهروند ایالات متحده نبوده است. او اقامت دائم داشته است.»
وی افزود: «آز آنچه رخ داده اصلا خوشحال نیستیم، حتی ذرهای. اما اینکه از ورود ۱۱۰ میلیارد دلار به کشور جلوگیری کنیم، آن هم با علم به اینکه آنها ۴ یا ۵ جایگزین خیلی خوب [برای تسلیحات آمریکایی] دارند، اصلا برای من قابل قبول نیست.»
آنکارا از تشکیل تیم مشترک بین ترکیه و سعودی در پرونده «خاشقچی» خبر داد
سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه شامگاه پنجشنبه اعلام کرد که این کشور و عربستان سعودی برای مشخص شدن سرنوشت «جمال خاشقچی»، روزنامهنگار معروف سعودی و منتقد این کشور همکاری خواهند کرد.
آقای ابراهیم کالین گفت ترکیه و عربستان سعودی به توافق رسیدن در مورد ناپدید شدن خاشقچی تیم حقیقتیاب مشترک تشکیل دهند.
سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه همچنین گفت که این پیشنهاد از سوی عربستان سعودی مطرح شده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا شامگاه پنجشنبه ابراز تردید کرد که روزنامهنگار منتقد دولت عربستان سعودی زنده باشد.
به نظر میرسد، فشار جامعه بینالملل به عربستان سعودی و درخواست آمریکا از این کشور برای مشخص کردن سرنوشت خاشقچی، ریاض را مجبور به همکاری با ترکیه در این پرونده کرده است.
رسانههای ترکیه امروز به نقل از مقامهای این کشور گزارش دادند که عربستان سعودی در پرونده ناپدید شدن جمال خاشقچی همکاری نمیکند.
خاشقچی سهشنبه هفته گذشته برای انجام کارهای مربوط به ازدواجش به کنسولگری عربستان سعودی در شهر استانبول مراجعه میکند که از آن موقع به بعد ناپدید میشود.
سناتور آمریکایی: تا خاشقچی زنده به آمریکا بازنگشته، کمک تسلیحاتی به ریاض باید متوقف شود
«رند پال» سناتور جمهوریخواه آمریکایی روز گذشته تأکید کرد، آمریکا باید فروش تسلیحات و حمایت نظامی خود از عربستان سعودی را متوقف کند.
این سناتور آمریکایی در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرد، با اشاره به جریان ناپدید شدن «جمال خاشقچی» روزنامهنگار سعودی مقیم آمریکا در کنسولگری عربستان در استانبول نوشت: «مادامیکه ما سعودیها را به تسلیحات مجهز میکنیم و به آنها کمک میکنیم، آنها به کشتن غیرنظامیها و خبرنگاران و روزنامهنگاران ادامه میدهند».
وی در ادامه تأکید کرد: «رییسجمهور [آمریکا] باید فورا فروش تسلیحات و ارائه پشتیبانی نظامی به عربستان سعودی را متوقف کند».
این سناتور کنگره آمریکا در پیامی دیگر طرح پیشنهادیاش برای قطع همکاریهای نظامی آمریکا با عربستان سعودی خبر داد و نوشت: «این هفته، قصد دارم طرح دیگری برای قطع تمام همکاریها با ارتش عربستان سعودی در زمینههای تأمین بودجه، آموزش، ارائه مشورت و حوزههای دیگر ارائه دهم، تا زمانی که جمال خاشقچی روزنامهنگار [و ستوننویس واشنگتنپست] زنده [به آمریکا] بازگردد».
رند پال همچنین در پیامی دیگر بخش کوتاهی از مصاحبه خود با شبکه «فاکس نیوز» را که مجری این شبکه توئیت کرده، بازنشر داده و تأکید میکند: «عربستان باید بداند دنیا از اقداماتش به ستوه آمده و دیگر نمیتواند خیلی راحت به کشتار روزنامهنگاران اقدام کند».
تبعات پرونده «خاشقچی»؛ موج انصراف رسانهها و شرکتها از کنفرانس سرمایهگذاری عربستان
ادامه ابهام درباره وضعیت «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد عربستانی، دستکم در سطح رسانهای فشار به ریاض در حال افزایش است و این فشار حضور شرکتها و رسانههای غربی در کنفرانس سرمایهگذاری عربستان را هم با تردید مواجه کرده است.
به نوشته روزنامه «وال استریت ژورنال»، یک سخنگوی روزنامه «نیویورک تایمز» روز پنجشنبه اعلام کرد که این روزنامه از پشتیبانی رسانهای این کنفرانس که قرار است روزهای ۲۳ تا ۲۵ اکتبر (۲ تا ۴ آبان) در ریاض برگزار شود، انصراف داده است.
هدف این کنفرانس که در اشاره به نشست اقتصادی سالانه «داووس» به «داووس در صحرا» معروف شده و در هتل «ریتز کارلتون» برگزار میشود، جذب سرمایهگذاران خارجی برای طرحهای چندصد میلیارد دلاری «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی است. هتل محل برگزاری این نشست برای رسانهها محلی آشناست، چراکه تنها چند ماه پیش بنسلمان دهها شاهزاده سعودی متهم به «فساد مالی» را در آن حبس کرده بود.
به نوشته وال استریت ژورنال، بازداشت این شاهزادگان، قطع رابطه دیپلماتیک با کانادا و محاصره اقتصادی قطر از سوی عربستان موجب شده تا روند جذب سرمایههای خارجی به عربستان آنطور که حکومت این کشور انتظار داشت، پیش نرود. کاهش یارانه انرژی، اعمال مالیاتهای جدید و سختگیرانه شدن قوانین استخدام کارگران خارجی هم مواردی است که فعالیت شرکتهای داخلی عربستان را هم دشوار کرده است.
حالا ناپدید شدن خاشقچی پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول و گزارشهای منتشر شده درباره احتمال قتل او به دستور بنسلمان، دیدگاه خارجی نسبت به ریاض را بیش از پیش منفی کرده است. به نوشته وال استریت ژورنال، از زمان انتشار این گزارشها، شرکتها در حال بازنگری در روابط خود با عربستان و شرکت در کنفرانس اقتصادی ریاض هستند.
روز چهارشنبه «ارنست مونیز» وزیر سابق انرژی آمریکا مشارکتش در پروژه شهر فناوری «نئوم» در عربستان را تعلیق کرد. «دن دکتوروف» بنیانگذار موسسه «ساید واک» هم اعلام کرد که بر خلاف آنچه سعودیها اعلام کردهاند، او روی پروژه نئوم کار نخواهد کرد.
بن سلمان در مصاحبه با شبکه «بلومبرگ» گفته بود که پیش از این کنفرانس و هنگام برگزاری آن قراردادهای عظیم تجاری امضا و اعلام میشود. «استفان شوارزمن» مدیر ارشد گروه اقتصادی «بلک استون»، «جیمز دیمون» از مدیران ارشد «جی.پی. مورگان» و «ماسایوشی سان» بنیانگذار گروه مالی «سافت بانک» از جمله افرادی است که قرار است در این کنفرانس سخنرانی کنند.
با این حال، سخنگوی «آریانا هافینگتون» که عضو مشاور هیأت مدیره این کنفرانس است، اعلام کرده که این مدیر اجرایی دیگر قصد ندارد در این کنفرانس شرکت کند. شرکت فناوری سوئیسی «ای.بی.بی» هم اعلام کرد که در حال بررسی وضعیت حول پرونده خاشقچی است. «پاتریک سونگ شیونگ» مالک نشریه «لس آنجلس تایمز» هم اعلام کرد که در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد.
«اندرو راس سارکین» ستوننویس روزنامه «نیویورکتایمز» هم که قرار بود در این کنفرانس شرکت کند، پنجشنبه شب با انتشار توییتی، گزارشها درباره قتل خاشقچی را «وحشتناک» توصیف کرد و گفت از شرکت در کنفرانس ریاض منصرف شده است.
اما قابل توجهترین بیانیه احتمالا مربوط به «ریچارد برانسون» میلیاردر معروف آمریکایی است که در بیانیهای با اشاره به اینکه امیدوار بوده با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی عربستان را به سمت اصلاحات پیش ببرد، نوشته است که اگر گزارشها درباره قتل خاشقچی درست باشد، در آن صورت این اتفاق «بر توانایی همه ما در غرب برای تجارت با حکومت سعودی اثر خواهد گذاشت.»
برانسون با بیان اینکه سعودیها باید اطلاعات بیشتری درباره وضعیت خاشقچی منتشر کنند، اعلام کرده که تا روشن شدن نتیجه تحقیقات، مدیریتش بر دو پروژه گردشگری در عربستان را تعلیق میکند. او همچنین اعلام کرد هلدینگ عظیم «ویرجین» که او موسسش بوده، مذاکره با صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان برای سرمایهگذاری دو شرکت فضایی زیرمجموعه این هلدینگ را تعلیق میکند.
«جیسون تووی» اقتصاددان مرکز «کپیتال اکونومیکس» میگوید: «مفقود شدن جمال خاشقچی روزنامهنگار سعودی در استانبول تصویر ساخته شده از ولیعهد سعودی به عنوان یک اصلاحگر را با سوالات تازهای روبرو میکند. تحولات سیاسی به تهدیدی فزاینده برای چشمانداز اقتصادی [عربستان] بدل شده است.»
واشنگتنپست: ترکیه شواهد صوتی و ویدئویی از لحظات شکنجه و قتل «خاشقچی» دارد
روزنامه «واشنگتنپست» بامداد جمعه (به وقت تهران) در گزارشی اختصاصی به نقل از منابع مطلع نوشت مقامهای ترکیهای به دولت آمریکا گفتهاند که فایلهای صوتی و ویدئویی در اختیار دارند که ثابت میکند «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد عربستانی در کنسولگری سعودی در استانبول شکنجه شده و سپس به قتل رسیده است.
بنا بر این گزارش، این فایلها نشان میدهد که خاشقچی پس از ورود به کنسولگری بازداشت شده، به قتل رسیده و سپس تکه تکه شده است. به گفته مقامات، فایل صوتی مدرکی است که به نحوی «متقاعدکنندهتر و وحشتناکتر» از شواهد دیگر، نشان میدهد تیم سعودی مسئول قتل خاشقچی است.
یکی از افراد مطلع از این فایل صوتی که خواسته نامش منتشر نشود، به واشنگتنپست گفته است: «این فایل صوتی از داخل سفارت (کنسولگری) نشان میدهد که پس از ورود جمال، چه بر سر او آمده است. میتوانید صدای و او مردانی را که عربی صحبت میکنند، بشنوید. میتوانید بشنوید که چطور او را بازجویی کردند، شکنجه دادند و سپس به قتل رساندند.»
یک فرد دیگر هم که در جریان محتوای این فایل صوتی قرار دارد، میگوید میتوان شنید که این مردان خاشقچی را کتک میزنند.
بنا بر این گزارش، وجود همین شواهد است که موجب شده تا مقامهای سعودی بلافاصله حکومت سعودی را مسئول قتل خاشقچی معرفی کنند. با این حال، مقامهای ترکیهای نگران هستند انتشار عمومی این فایل صوتی نحوه جاسوسی آنها از اماکن دیپلماتیک خارجی را افشا کند.
مشخص نیست که آیا مقامهای آمریکایی این فایلهای صوتی و تصویری را شنیده و دیدهاند یا نه، اما مقامهای ترکیهای میگویند محتوای این فایلها را برای واشنگتن تشریح کردهاند.
بنا بر این گزارش، در کاخ سفید، کنگره و در جامعه اطلاعاتی آمریکا به شکلی فزاینده این جمعبندی در حال شکلگیری است که خاشقچی به قتل رسیده و مسئول قتل هم عربستان سعودی است. بخشی از این جمعبندی به واسطه گزارشهایی که آمریکا پیشتر در اختیار داشته است. آن گزارشها نشان میداده که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دستور بازداشت خاشقچی را صادر کرده است. مقامهای آمریکایی در روزهای اخیر این گمانه را مطرح کردهاند که احتمالا هدف تیم ۱۵ نفره اعزامشده به کنسولگری این بوده که این روزنامهنگار را بازداشت کنند و به عربستان بازگردانند و نه اینکه او را بکشند.
العربیه: سعودیهایی که به استانبول سفر کردند، توریست بودند!
شبکه «العربیه» روز پنجشنبه در واکنش به گزارشهای متعدد منتشر شده درباره ناپدید شدن «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد سعودی، مدعی شد افرادی که در رسانهها به «تیم ترور» خاشقچی معروف شدهاند، توریستهایی عادی هستند.
سهشنبه هفته گذشته خاشقچی پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول، ناپدید شده است. منابع رسانهای ترکیهای و آمریکایی به نقل از منابع آگاه گزارشهایی با جزئیات دقیق منتشر کرده و گفتهاند که همزمان با حضور خاشقچی در کنسولگری، یک تیم ۱۵ نفره اعزامی از ریاض، به این ساختمان رفته، او را کشته و قطعه قطعه کردهاند.
رسانههای نزدیک به دولت ترکیه تصاویر اعضای این تیم و هویت آنها را هم منتشر کرده و گفتهاند که این افراد با دو هواپیمای شخصی وابسته به حکومت سعودی راهی استانبول شدهاند و تنها ساعتی پس از ناپدید شدن خاشقچی، یکی از این هواپیماها از طریق قاهره و دیگری از طریق دوبی، این افراد را به ریاض بازگردانده است.
«محمد سعد الزهرانی» از محافظان نزدیک به «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، «صلاح محمد الطبیقی» رییس پزشکی قانونی عربستان، «ماهر عبدالعزیز مطرب» از افسران امنیتی سعودی، «منصور عثمان ابوحسین» از افسران ارتش عربستان و «وحید عبدالله الشهری» از افسران نیروی هوایی عربستان از جمله افرادی هستند که بر اساس تصاویر منتشر شده، جزء این تیم ۱۵ نفره بودهاند.
با این وجود، شبکه العربیه در گزارش خود مدعی شده است که این تصاویر مربوط به شهروندان عادی است که برای گردشگری به ترکیه سفر کردهاند و سوار هواپیمای شخصی نیز نبودهاند. این در حالی است که در روزهای نخست ناپدید شدن خاشقچی، مقامهای سعودی به سفر یک هیأت عربستانی به ترکیه اذعان کرده، اما مدعی شده بودند که این افراد ارتباطی با مفقود شدن خاشقچی نداشتهاند.
شاهزاده مخالف بن سلمان فاش کرد: ناپدید شدن 5 شاهزاده سعودی در هفته گذشته/ سناریوی مشابه خاشقچی برای دیگر شاهزادهها
پس از گذشت 10 روز از سر به نیست شدن «جمال خاشقچی» در کنسولگری عربستان در استانبول، همچنان این موضوع داغترین مسأله خبری رسانههاست و هر روز ابعاد جدیدی به خود میگیرد.
«خالد بن فرحان آل سعود» شاهزاده مخالف حکومت سعودی که در آلمان به سر میبرد به روزنامه ایندیپندنت گفته است که پنج شاهزاده سعودی هفته گذشته در دیدار با مقامات سعودی از سرکوب مخالفان حکومت ریاض انتقاد کرده بودند. به گفته وی، بعد از همین نشست و انتقادها بود که 5 عضو خاندان سلطنتی بازداشت شدند و اثری از آنها نیست.
او در این خصوص گفت: پنج تن از شاهزادهها در پنج روز اخیر به دیدار ملک سلمان رفته و از آینده حکومت آل سعود ابراز نگرانی کردهاند. آنها مسأله خاشقچی را یادآور شدهاند و به نظر میرسد اکنون همه آنها در زندان هستند و محل نگهداریشان مشخص نیست.
این شاهزاده سعودی در ادامه از تلاش حکومت سعودی برای ربودن خود او نیز خبر داد. طبق روایت وی مسئولان سعودی پس از اینکه از مشکلات مالی او با خبر شدهاند تا کنون بیش از 30 بار تماس گرفته و از او و خوانوادهاش خواستهاند تا به کنسولگری عربستان در مصر بروند و یک چک چندین میلیون دلاری را دریافت کنند.
خالد بن فرحان تأکید کرد: «به کنسولگری نرفتم چون احتمال میدادم اتفاقی بیفتد».
با روی کار آمدن ملک سلمان و به تبع آن ولیعهدی محمد بن سلمان، وی دور تازهای از تصفیه شاهزادهها و مخالفان را آغاز کرده است و به نظر میرسد بسیار متهورانهتر از گذشتگان خود اقدام میکند.
فارین پالیسی: ادعای ترامپ درباره کمک بازرسان آمریکایی به ترکیه در پرونده «خاشقچی» رد شد
در حالی که «دونالد ترامپ» رییسجمهور آمریکا روز گذشته (پنجشنبه) گفته بود بازرسان این کشور برای تحقیقات درباره ماجرای مفقود شدن روزنامهنگار معارض سعودی در ترکیه حضور دارند، اما منابع محلی این مسئله را رد کردند.
نشریه «فارین پالیسی» به نقل از منابع امنیتی ترکیه گزارش داد که هیچ بازرسی از اداره پلیس فدرال آمریکا (FBI) برای کمک به آنکارا برای تحقیقات درباره ناپدید شدن «جمال خاشقچی» فعال رسانهای ضد سعودی در کنسولگری ریاض در استانبول، به این کشور نیامده است.
طبق قوانین اف.بی.آی، افسران این سازمان میتوانند در صورت درخواست کمک یک کشور برای حل پرونده جنایی، به آنجا بروند اما ترکیه هنوز هیچ درخواستی برای کمک ارائه نداده و تاکید کرده بهطور مستقل عمل میکند.
بر این اساس، تا پایان روز پنجشنبه اف.بی.آی فقط یک وابسته حقوقی در ترکیه داشت که در دفتری واقع در آنکارا مستقر است. این سازمان به درخواست فارین پالیسی برای نظر دادن در این باره پاسخ نداد و شورای امنیت ملی آمریکا نیز نتوانست اظهارات ترامپ را تبیین کند.
خاشقچی ۵۹ ساله چهارشنبه هفته قبل (یازدهم مهر – سوم اکتبر) برای امور ازدواج خود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرد اما خروج وی از این ساختمان ثبت نشده است. سه روز بعد (چهاردهم مهر – ششم اکتبر)، خبرگزاری رویترز به نقل از دو مسئول ترکیهای گزارش داد که وی احتمالا کشته شده است.
وزارت خارجه ترکیه نیز ضمن احضار دو مرتبهای سفیر عربستان سعودی در آنکارا، خواستار تفتیش کامل ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول شد. «رجب طیب اردوغان» رییسجمهور ترکیه نیز با هشدار به مقامات سعودی، تاکید کرد که آنها باید ثابت کنند خاشقچی سالم از کنسولگری خارج شده است.
بعد از گزارش روزنامه «نیویورک تایمز» مبنی بر به قتل رسیدن و سپس تکه تکه شدن جسد خاشقچی برای انتقال راحتتر به بیرون از ساختمان کنسولگری مقامات غربی و کشورهایی که ریاض اغلب آنها را متحد نزدیک خود میداند، این حادثه را جدی گرفته و ضمن ابراز نگرانی، از عربستان سعودی خواستند که هرچه سریعتر به ابهامات در اینباره پاسخ شفافی بدهد.
روزنامه «صاباح» ترکیه نیز بامداد چهارشنبه با انتشار نام و تصویر 15 سعودی مشکوک به دست داشتن در پرونده خاشقچی، جزئیاتی جدید و تکاندهنده از این ماجرا نقل کردند./۸۴۷/ب۹۰۳/ع