سیاست دوگانه کشورهای غربی در مقابله با عربستان/محکومیت ظاهری و ادامه فروش سلاح به سعودی

به گزارش خبرگزاری رسا، «جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا در اظهارنظری مشابه با موضع رییس‌جمهور آمریکا گفته که کشورش به رغم «نگرانی» درباره ناپدید شدن روزنامه‌نگار عربستانی بعد از ورود او به کنسولگری ریاض در استانبول، به قرارداد فروش سلاح به ریاض متعهد می‌ماند.

بنا بر گزارش «راشا تودی»، نخست‌وزیر کانادا که روابط کشورش با عربستان سعودی به دنبال برخی انتقادهای حقوق بشری دچار تنش شده و این تنش‌ها همچنان ادامه دارد، درباره پرونده ناپدید شدن «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار عربستانی و گمانه‌زنی‌ها درباره کشتن او از سوی ریاض تنها به گفتن اینکه دولتش «به شدت نگران» این پرونده است، بسنده کرد.

با گذشت بیش از دو ماه از اخراج سفیر «اتاوا» از ریاض به دنبال انتقادهای حقوق بشری کانادا از عربستان سعودی، «جاستین ترودو» نخست‌وزیر این کشور بعد از اظهارنظر درباره خاشقچی درباره قرارداد ۱۵ میلیارد دلاری فروش تسلیحات به عربستان سعودی گفت: «ما به آن قرارداد احترام می‌گذاریم».

این مقام ارشد کانادایی افزود: «البته ما داریم کاری می‌کنیم که انتظارات کانادایی‌ها برآورده و قوانین ما مراعات شوند».

اشاره ترودو به قرارداد سال ۲۰۱۴ دولت قبلی کانادا و عربستان سعودی برای فروش تسلیحات است، قراردادی که ریاض و اوتاوا به جزئیات آن اشاره‌ای نکرده‌اند.

پیشتر پایگاه «سی‌بی‌سی نیوز» کانادا در گزارش ماه گذشته خود از اسنادی درباره قرارداد فروش تسلیحات بین اتاوا و ریاض خبر داده بود.

طبق این گزارش، قرار است یک شرکت کانادایی ۷۴۲ خودروی زرهی مدل LAV-۶ به عربستان سعودی تحویل دهد.

همین رسانه کانادایی ماه مارس سال جاری گزارش داد، قرار است علاوه بر خودروهای زرهی مقادیری زیادی «سلاح سنگین» و «ضد تانک» هم به ریاض داده شود.

تاکید نخست‌وزیر کانادا بر پایبندی به قرارداد فروش سلاح به عربستان سعودی شبیه به اظهارنظر اخیر رییس‌جمهور آمریکا درباره پرونده ناپدید شدن خاشقچی بوده است.

«دونالد ترامپ» روز گذشته عربستان سعودی را در صورت دست داشتن در ناپدید شدن جمال خاشقچی به «مجازات سخت» تهدید کرد اما در پاسخ به این سوال که «اگر کار آنها باشد آیا عربستان را تحریم می‌کنید» گفت: بستگی دارد منظور از تحریم چه باشد. آنها به ما سفارش تجهیزات نظامی می‌دهند. هر کسی در جهان دنبال این سفارش‌ها است. چین دنبال آن است. روسیه دنبال آن است. ما هم همینطور. ما این سفارش‌ها را گرفته‌ایم. همه سفارشها را. من این سفارش‌ها را لغو نمی‌کنم. من قصد ندارم به مشاغل در آمریکا آسیب بزنم».

ترکیه: عربستان با ورود به کنسولگری‌اش در استانبول مخالفت می‌کند

وزیر امور خارجه ترکیه از کارشکنی عربستان سعودی در اجرای تحقیقات در مورد پرونده «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار معروف و منتقد دولت عربستان سعودی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، «مولود چاووش‌اوغلو» روز گذشته طی نشست خبری در لندن با بیان اینکه مقام‌های سعودی در قضیه خاشقچی همکاری‌ای با ترکیه نداشته‌اند، از ریاض خواست که به نیروهای امنیتی این کشور اجازه دهد جهت انجام تحقیقات وارد کنسولگری شوند.

وزیر امور خارجه ترکیه افزود: «ما تا به الآن همکاری‌ای از سوی سعودی‌ها در پرونده جمال خاشقچی ندیده‌ایم. ما به این همکاری برای تحقیق سالم نیاز داریم».

آقای چاووش اوغلو تأکید کرد: «عربستان سعودی باید در ورود دادستانی کل ترکیه به ساختمان کنسولگری سعودی همکاری کند».

اعلام کارشکنی عربستان سعودی در جریات تحقیقات پرونده جمال خاشقچی، در حالی مطرح می‌شود که «ابراهیم کالین»، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه پنجشنبه گفت که این کشور بنا به درخواست سعودی با تشکیل "کمیته مشترک حقیقت‌یاب" در ماجرای این روزنامه‌نگار ناپدید شده سعودی موافقت کرده است.

به فاصله یک روز از اعلام این خبر، خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس) به نقل از یک مقام سعودی مسؤول نوشت که ریاض از موافقت آنکارا با طرح سعودی‌ها در ایجاد کمیته مشترک استقبال می‌کند و از آن تقدیر می‌کند.

ترکیه بعد از قطعیت از ناپدید شدن خاشقچی در کنسولگری سعودی در شهر استانبول، دادستانی کل این کشور را به همراه یک تیم امنیتی مأمور رسیدگی به این مسأله کرد.

جمال خاشقچی ۱۱ روز پیش به هنگام مراجعه به کنسولگری سعودی در استانبول برای انجام برخی کارهای شخصی، ناپدید شد و نامزد او «خدیجه چنگیز» مقامات سعودی را متهم به ربودن نامزدش کرد.

ترکیه طی این مدت اعلام کرده اسنادی در رابطه با ترور خاشقچی در کنسولگری دست یافته و ریاض باید در روشن شدن این قضیه همکاری کند.

منابع امنیتی ترکیه یک هفته بعد از ناپدید شدن خاشقچی اعلام کردند که همان روز حضور این رونامه‌نگار منتقد سعودی در ساختمان کنسولگری، ۱۵ سعودی به وسیله دو هواپیما وارد استانبول شده‌اند و با ناپدید شدن خاشقچی در ارتباط هستند.

ترامپ: توقف فروش سلاح به عربستان یعنی تنبیه آمریکا

«دونالد ترامپ» رییس‌جمهور آمریکا روز گذشته در کاخ سفید با «اندرو برانسون» کشیش آمریکایی متهم به جاسوسی که به تازگی از حبس خانگی در ترکیه آزاد شده، دیدار کرد.

حبس برانسون به محل اختلاف جدی میان دو کشور بدل شده بود و ترکیه اصرار داشت که وی جاسوس است؛ دیروز اما این تبعه آمریکایی که مدتی را در زندان و مدتی را در حبس خانگی گذرانده بود، راهی خانه شد.

«رجب طیب اردوغان» رییس‌جمهور ترکیه که شاهد کاهش ارزش پول ملی کشورش در نتیجه «تروریسم اقتصادی» آمریکایی‌ها بوده، پس از آزادی برانسون گفته که دستگاه قضایی ترکیه مستقل عمل کرده و او هیچ نقشی در آزادی این کشیش آمریکایی نداشته است؛ ترامپ البته به سهم خود از اردوغان تشکر کرده است.

اردوغان ابراز امیدواری کرده که روابط آنکارا-واشنگتن حالا که دیگر برانسون در زندان نیست، بهبود یابد.

برانسون در این دیدار دعا کرد که پرودگار «خردی فراطبیعی» به ترامپ بدهد.

رییس‌جمهور آمریکا هم در این دیدار، به ماجرای ناپدید شدن «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار معارض سعودی در کنسول‌گری عربستان در استانبول اشاره کرد و گفت: «فیلم قتل خاشقچی را از حکام ترکیه درخواست کردم. نه من و نه مایک پامپئو (وزیر خارجه آمریکا) این فیلم را ندیده‌ایم.»

ترامپ به درخواست برخی قانون‌گذاران آمریکایی برای تحریم تسلیحاتی عربستان سعودی در صورت اثبات نقش سعودی‌ها در قتل خاشقچی هم اشاره کرده و ضمن رد این پیشنهاد، گفت که چنین کاری در حکم خودتنبیهی است.

انگلیس و آمریکا تحریم نشست «داووس در صحرا» در ریاض را بررسی می‌کنند

شبکه انگلیسی «بی.بی.سی» بعد از دسترسی به اطلاعاتی خبر داد انگلیس و آمریکا مسأله تحریم کردن همایشی بین‌المللی در عربستان سعودی را بررسی می‌کنند.

به نوشته سایت شبکه خبری «بی.بی.سی»، بعد از آنکه روز دهم مهر، «جمال خاشقچی» خبرنگار عربستانی منتقد حکومت سعودی پس از ورود به کنسولگری ریاض در استانبول ناپدید شد، تعداد زیادی از حامیان مالی و گروه‌های رسانه‌ای تصمیم گرفته‌اند از یک همایش بین‌المللی اقتصادی در ریاض خارج شوند که «داووس در صحرا» نامیده گرفته است.

منابع دیپلماتیک به بی.بی.سی گفته‌اند که «استیو مونچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا و «لیام فاکس» وزیر تجارت بین‌المللی انگلستان ممکن است در این کنفرانس به میزبانی ولی‌عهد سعودی «محمد بن سلمان»، شرکت نکنند. 

بی.بی.سی افزود، دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی در حال گفت‌وگو درباره انتشار بیانیه‌ای هستند تا در صورتی که اثبات شود عوامل سعودی خاشقچی را به قتل رسانده‌اند، این اقدام را محکوم کنند. 

«دونالد ترامپ» رییس‌جمهور آمریکا گفته است اگر عربستان سعودی مسؤول مرگ خاشقچی باشد، واشنگتن مجازات شدیدی را اعمال خواهد کرد.

یک منبع اطلاعاتی در ترکیه به بی.بی.سی گفته است مقام‌های این کشور مدارکی صوتی و تصویری در اختیار دارند که اثبات می‌کند خاشقچی که برای روزنامه واشنگتن پست می‌نوشت، داخل کنسولگری ریاض در استانبول به قتل رسیده است.

ترکیه پیش از این فیلم زمان ورود خاشقچی به داخل کنسولگری را منتشر کرده بود. خاشقچی برای دریافت مدارک جدایی از همسر سابقش و امکان ازدواج با نامزد ترکیه‌ای خود به داخل کنسلوگری عربستان رفته بود و پس از آن ناپدید شده است.

ماس: ریاض درباره سرنوشت خاشقچی روشنگری کند

«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان از عربستان سعودی خواست تا هرچه سریعتر درباره سرنوشت «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد عربستانی روشنگری کند.

وی شب گذشته در این مورد به روزنامه آلمانی «فرانکفورترآلگماینه» گفت: «هر روز که در بی‌اطلاعی می‌گذرد، نگرانی درباره (سرنوشت) خاشقچی که از زمان ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شده، افزایش می‌یابد.»

ماس در ادامه گفت: «با توجه به اتهام قتل که از چندین روز پیش به صورت گسترده مطرح شده است، باید هرچه زودتر روشن شود که چه بر سر وی آمده است و عربستان سعودی باید در این زمینه روشنگری کند.»

وزیر خارجه آلمان افزود: «ما نمی‌توانیم با این موضوع کنار بیاییم که خبرنگاران در سراسر جهان  بیش از پیش به دلیل شغلشان تهدید شده و به آنها حمله می‌شود. این موضوع درباره عربستان سعودی و خبرنگاران تبعیدی هم صدق می‌کند.»

پیشتر دولت آلمان هم از ریاض خواسته بود تا درباره وضعیت خاشقچی اطلاع‌رسانی کند. معاون رییس پارلمان آلمان هم چهارشنبه گذشته گفته بود که اینکه به عربستان سعودی اجازه داده شود که منتقدان خود را در خارج از کشور تحت تعقیب قرار دهد، قابل پذیرش نیست.

«جمال خاشقچی» فعال سیاسی و روزنامه‌نگار عربستانی که سال ۲۰۱۷ اندکی بعد از ولی‌عهد شدن «محمد بن سلمان» از عربستان رفت و مقیم آمریکا شد، روز سه‌شنبه دوم اکتبر (۱۰ مهرماه)  پس از مراجعه به کنسولگری کشورش در استانبول ترکیه، دیگر دیده نشد. ریاض از سرنوشت او اظهار بی‌اطلاعی و ادعا می‌کند او از کنسولگری خارج شده، اما ترکیه می‌گوید قراین نشان می‌دهد که او به دستور مقامات سعودی کشته شده است. 

واشنگتن‌پست: ترکیه در کنسول‌گری عربستان دستگاه شنود داشته است

در دهمین روز ناپدید شدن «جمال خاشقچی» خبرنگار منتقد آل‌سعود در کنسول‌گری سعودی‌ها در استانبول، ماجرا به فاش شدن جاسوسی دولت‌ها از هیأت‌های دیپلماتیک یکدیگر کشیده شده است.

خاشقچی سه‌شنبه دو هفته قبل، برای ثبت طلاق از همسر سابق و ازدواج با همسر جدید خود، وارد کنسول‌گری عربستان در استانبول شد اما هیچ‌گاه به نامزدش «خدیجه چنگیز» که روبروی کنسول‌گری منتظرش مانده بود، دوباره ملحق نشد.

عربستان سعودی ابتدا اعلام کرد که خاشقچی از کنسول‌گری خارج شده و حاضر است که با پلیس ترکیه برای روشن شدن این مسأله همکاری کند. سعودی‌ها اما تاکنون اجازه ورود به پلیس ترکیه نداده‌اند.

شبکه خبری الجزیره به نقل از حاضران در کنسول‌گری عربستان اعلام کرد که پس از ورود خاشقچی به داخل ساختمان، صدای فریاد و کمک‌خواهی بلند شده است.

روزنامه واشنگتن‌پست اما چند گام فراتر رفته و گفته که سرویس اطلاعاتی ترکیه، دستگاه‌های شنود در داخل کنسول‌گری تعبیه کرده بوده است و صدای ضبط‌شده معارض مفقود سعودی را در حال شکنجه شدن در اختیار دارد.

این روزنامه آمریکایی البته نوشته که ترکیه از بیم تیره شدن روابط با عربستان سعودی به خاطر بروز رسوایی جاسوسی از یک هیأت دیپلماتیک خارجی، فعلاٌ حاضر نیست این صدای ضبط‌شده را پخش کند.

«دونالد ترامپ» رییس‌جمهور آمریکا نیز در مراسم استقبال از «اندرو برانسون» کشیش آزادشده از حبس خانگی در ترکیه، گفته بود: «فیلم قتل خاشقچی را از حکام ترکیه درخواست کردم. نه من و نه مایک پامپئو (وزیر خارجه آمریکا) این فیلم را ندیده‌ایم.»

یک منبع آگاه که صدای ضبط‌شده داخل کنسول‌گری عربستان را شنیده، به شرط ناشناس ماندن به واشنگتن‌پست گفته: «به وضوح می‌توان صدای مردهایی که به زبان عربی صحبت می‌کنند را شنید. می‌توانید بشنوید که چگونه از او (جمال خاشقچی) بازجویی می‌کنند، شکنجه‌اش می‌کنند و نهایتاً او را به قتل می‌رسانند.»

نیویورک تایمز پیش از این به نقل از منابع خود گفته بود که جسد خاشقچی، تکه تکه شده و به بیرون از کنسول‌گری و شاید با استفاده از هواپیما، به خاک عربستان برده شده است.

پلیس ترکیه گفته که در صورت صدور مجوز حضور در کنسول‌گری عربستان، شاید بخش‌هایی از این مکان را برای یافتن بقایای این روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود حفاری کند.

یکی دیگر از سرنخ‌هایی که احتمال کشته شدن خاشقچی را تقویت می‌کند، ورود ۱۵ تبعه سعودی در همان روز، ورودشان به کنسول‌گری و خروجشان از ترکیه در عصر روز قتل است؛ عربستان می‌گوید این مسافران یک روزه، توریست بوده‌اند اما بررسی سوابق آنها نشان می‌دهد که یکی از آنها، متخصص کالبدشکافی است.

آل‌سعود هنوز حاضر نشده پاسخ روشنی به سوالات پیرامون سرنوشت جمال خاشقچی بدهد. رییس‌جمهور آمریکا هم گفته که در صورت اثبات دخالت عربستان در قتل این منتقد آمریکانشین سعودی‌ها، بدون برداشتن گامی بر علیه قراردادهای هنگفت تسلیحاتی منعقده میان دو کشور، ریاض را تنبیه می‌کند.

گاردین: قتل خاشقچی ماهیت دیکتاتوری مرتجع بن‌سلمان را نشان می‌دهد

روزنامه گاردین در سرمقاله روز گذشته خود به موضوع قتل احتمالی «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد حکومت آل‌سعود داخل کنسولگری عربستان در استانبول پرداخته و نوشته این قتل «ماهیت واقعی دیکتاتوری مرتجع محمد بن سلمان (ولیعهد سعودی) را نشان می‌دهد.»

گاردین در این یادداشت «محمد بن سلمان» و «رجب طیب اردوغان»، رییس‌جمهور ترکیه را «دشمنان آزادی بیان و رسانه‌های مستقل» خوانده و نوشته خشم عمومی از ناپدید شدن و قتل احتمالی خاشقچی دو نفر از «ظالم‌ترین» رهبران در منطقه خاورمیانه را رو در روی هم قرار داده است.

اردوغان که کشورش در پرونده‌هایی مانند سوریه و جنگ سرد عربستان با قطر اختلافاتی با رژیم آل‌سعود دارد در روزهای گذشته از ناپدید شدن خاشقچی انتقاد کرده و از ریاض خواسته زنده بودن او را اثبات کند.

گاردین درباره محمد بن سلمان نوشته است: «او تمایل دارد هر گونه اقدام برای ایجاد دموکراسی واقعی را چه در عربستان و چه در جهان عرب سرکوب کند. مصداق این موضوع را می‌توان در دخالت نظامی سعودی در بحرین مشاهده کرد.»/۸۴۷/ب۹۰۴/ع