روز جهانی زن و دغدغههای زنان مسلمان در آلمان
به گزارش خبرگزاری رسا، در آلمان، اسپانیا و ایالات متحده زنان در هشتم مارس برابر با روز جهانی زن به خیابان میآیند و برای حقوق خود میجنگند؛ چراکه همچنان زنان و مردان از حقوق برابر برخوردار نیستند. این امر حتی در جوامع مذهبی نیز مشهود است. هامیدا بور، محقق اسلامی اهل هامبورگ، اما معتقد است اصل اسلام دیدگاهی متفاوت درباره زنان دارد.
در جوامع مسلمان، رعایت برخی موارد از سوی زنان همواره وجود دارد، از زنان خواسته شده خوددار باشند و جلوههای خود را بپوشانند. پوشش موها با روسری بخش مشخص و چشمگیر این پوشش است که اغلب، زنان مسلمان با آن شناخته میشوند و به نوعی نماد یک زن مسلمان از دید جوامع غربی است.
به نظر میرسد رعایت حجاب در اسلام از سوی زنان ستون ششم دین محسوب میشود و برای زنان مسلمان که پایبند به این نوع پوشش هستند، همچون نماز و روزه یک عادت معمول شمرده میشود. با این حال، قرار گرفتن پوشش زنان مسلمان در مرکز توجه، یک پدیده مدرن است؛ زیرا تاکنون هیچ گاه جسارت اظهار نظر در مورد پوشش زنان مسلمان، به دلیل وجود دستور الهی در مورد حجاب و یک نوع قانون نوشته شده در این زمینه، وجود نداشته است. با توجه به این موضوع امروزه وجود دارند مجتهدانی که رعایت حدود حجاب و به بیان واضح تر روسری را الزامی نمیدانند.
ابوالفدل، مجتهد مصری با توجه به منابع اسلام و کتب به جا مانده در مورد رفتار پیامبر اسلام معتقد است اسلام همواه به دنبال توانمندسازی زنان است. آیات قرآن زنان را ستایش میکند و بر احترام به آنان تأکید دارد. بر طبق قرآن، زنان مانند مردان هستند به همان اندازه توانا و مستعد. بنابراین باید مسئولیت پذیر و تصمیم گیر در قبال امور باشند.
خدیجه؛ زنی تأثیرگذار در اسلام
خدیجه(س) همسر پیامبر اسلام نمونهای تاریخی از زنان مؤثر در تاریخ اسلام است و نقش اقتصادی و سیاسی پررنگی در زمان خود در پیشرفت اسلام ایفا کرده است. امروزه در عربستان سعودی، صحبت در مورد این بانوی تاریخ ساز ممنوع است. آرامگاه وی، به عنوان نخستین زنی که به فرستاده الهی مؤمن شد و از آن حمایت مطلق کرد، در پشت حصار دیوارها قابل تشخیص نیست و تنها چند زائر به درون این آرامگاه راه پیدا میکنند.
اما امروزه برای زنان مسلمان در آلمان اوضاع چگونه است؟ در سراسر جهان، یک درک پوریتانیسم (اصلاح دینی) از دین گسترده شده است. این درک بر بسیاری از جوامع مذهبی آلمان نیز تأثیر گذاشته است. حتی در جوامع متعددی که تحت تأثیر کشور ترکیه قرار دارند تمرکز بر قوانین نوشته شده کشوری است و نه صرفاً دینی. اما در کشورهای تحت سلطه افکار وهابیت، زنان باید با توجه به قوانین اسلامی عمل و عفت عمومی را بنابر تفسیر وهابیون از آیات و روایات رعایت کرده و پوششی داشته باشند که برای آنان تعیین شده است.
تصمیم میان سنت و تغییر
اگر زنان مسلمان آلمانی روسری را به عنوان پوشش انتخاب کنند، باید تبعیض را در نظام آموزش و پرورش و بازار کار تحمل کنند. در نظر گرفتن این که در دنیای امروز و با توجه به اصلاحات دینی در ادیان مختلف و برخورد سادهتر با مسئله حجاب از سوی برخی مجتهدین، چه چیزی معرف و مشخصه یک زن مسلمان است، چه از طرف مسلمان و چه از سوی سایر جوامع، برای برخی زنان مسلمان میتواند واقعاً خسته کننده باشد. زنان مسلمانی که حفظ حجاب را امری واجب تلقی نمیکنند همواره باید ظاهر خود را برای دیگر مسلمانان معتقد به حجاب توجیه کنند و از سوی دیگر زنان محجبه نیز به نوعی باید تصویر زن محجبه را در اسلام و چرایی آن را برای غیر مسلمانان توضیح دهند.
نمیتوان منکر ساختارهای مردسالارانه در برخی از جوامع مسلمان در آلمان بود. اما باز هم هستند خانوادههای مسلمانی که بدون توجه به آسان گیریهای جدید در دین و پنهان کردن نقش زنانی همچون خدیجه(س) از سوی دولت سعودی، به نقش والای زن در خانواده و قدرت وی در تصمیم گیری ایمان دارند و آن را ارج مینهند.
انواع مختلفی از اشکال و باورهای زندگی در جوامع مسلمان رخنه کرده است. برخی مسلمانان تمام جشنهای اسلامی را برگزار میکنند در حالیکه ممکن است اعمال روزانه را انجام ندهد و یا بالعکس ممکن است برخی مسلمانان معتقد به انجام اعمال دینی آیینهای اسلامی را اجرا نکنند. طیف وسیعی از اشکال و نگرش به زندگی در اسلام امروز ایجاد شده است. این امر به ویژه در جامعه آزاد و فردگرای آلمان که در آن یک زن می تواند به راه خودش باشد، ممکن تر است. زنان مسلمان مانند زنان سایر مذاهب از نظر قانون آلمان یکسان تلقی میشوند گرچه بعضاً زنان محجبه با برخی مشکلات روبرو میشوند.
اما جدای از قانون آلمان زنان در اسلام حقوق والایی دارند و مسئله قطعی در مورد زنان این است: یک زندگی آزاد و مستقل به عنوان یک زن که در تناقض با اسلام نیست. با این حال در جوامع غربی اعتراضاتی علیه برخی مناسک دینی اسلام وجود دارد. در سالیان گذشته در ۸ مارس مصادف با روز جهانی زن، زنان آلمانی در برخی شهرهای آلمان همچون هامبورگ طی راهپیمایی برای احقاق حقوق خود، شعارهایی نیز در مخالفت با ازدواج دختران زیر سن قانونی در اسلام و حجاب اجباری زنان و دختران مسلمان سر دادند./847/ب101/ف
منبع: رایزنی فرهنگی سفارت ایران در آلمان