گزارشی از پروژه «تخریب مساجد» در چین
به گزارش خبرگزاری رسا، بعد از انقلاب فرهنگی چین در سال ۱۹۶۶، مسلمانان اویغور و قزاقتبار تلاش کردند با هویت دینی و فرهنگی خود ارتباطی دوباره برقرار کنند. آنها شیوههای سنتی زیارت و برگزاری اعیاد و مراسم دینی در مساجد و زیارتگاهها را از سر گرفتند. آنها شروع به بازسازی مساجد کردند و افرادی که توانایی داشتند برای حج به مکه رفتند. با پیشرفت جوامع محلی، آنها شروع به ساختن مساجد زیباتر و بزرگتر کردند و این مساجد به منزله نمادهای زنده هویت و مایه غرور جامعه مسلمان اویغور شناخته میشدند، اما همه اینها در سالهای اخیر با تغییر سیاستهای دولت چین روندی معکوس به خود گرفته است.
دولت بولدوزر
ناظران اقدامات چین علیه مسلمانان در سین کیانگ را اقدامات «دولت بولدوزر» مینامند، چون دولت چین به وسیله تخریبهای پیاپی، درپی تغییر منظره و بافت جمعیتی آنجاست. مساجد سینکیانگ حتی مسجدی تاریخی مثل کریا آیتیکا «Keriya Aitika» هدف تخریب قرار گرفتهاند. قدمت این مسجد باستانی در منطقه جنوبی «هوتان» به سال ۱۲۳۷ بازمیگردد و در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ به طور گسترده بازسازی شد.
خبرنگارانی که در سال ۲۰۱۷ به منطقه شرقی «قومول» (Qumul) رفته بودند، از مسؤولان محلی شنیدند که ۲۰۰ مسجد از ۸۰۰ مسجدی آنجا ویران شده و برنامهریزی شده که ۵۰۰ مسجد دیگر در سال ۲۰۱۸ ویران شود. ساکنان محلی میگفتند که در طول شب مساجد محلی بدون هشدار یا اخطاری نابود میشدند.
اما فقط مساجد هدف نیستند. در این منطقه کل مجموعه شهرها برای تسهیل بیشتر نظارت بر مردم بازطراحی میشوند. از جمله بسیاری از آثار تاریخی و باستانی شهر «کاشغر» با ادعای تلاش برای شکوفا کردن گردشگری، تخریب و از نو ساخته شدهاند.
کنترل و نظارت شدید بر شهرها
همچنین فرهنگ و زندگی مردم هدف این اقدامات قرار گرفتهاند. فعالیتهای دینی روزانه در سینکیانگ ممنوع است. مردم از دست ایستگاههای بازرسی، نرمافزارهای تشخیص چهره و بازرسیهای سرزده از خانهها به بهانه مبارزه با افراط گرایی به ستوه آمدهاند.
مقامهای چین تأکید دارند که همه پیروان ادیان مختلف در این کشور باید در درجه اول تابع قوانین حزب کمونیست چین باشند. در همین راستا مقامهای چین اجازه نصب نمادهای مذهبی را از جمله نصب هلال ماه و ساخت گنبد در مساجد نمیدهند، کلیساها را تعطیل و انجیلها را جمع میکنند و کودکان تبتی را نیز از حضور در معابد بوداییها منع و به مدارس دولتی منتقل میکنند.
در سینکیانگ علائم افراط گرایی شامل امتناع از استعمال سیگار و الکل، تماشا نکردن تلویزیون و تماس با افراد خارج از کشور است. افرادی که این موارد را انجام دهند به یکی از اردوگاههای بازداشت، که طی چند سال گذشته در سراسر منطقه ساخته شدهاند، فرستاده میشوند. این اردوگاهها سرّی و از انظار عمومی پنهان هستند، اما شواهد متقنی نشان میدهد که بیش از یک میلیون مسلمان اویغور و قزاق در آنها زندانی شدهاند. زندانیان در معرض خشونت، تنبیه و شکنجه نظاممند دولت چین قرار دارند. بسیاری از افراد این اردوگاهها با وجود ترس از اینکه ممکن است نزدیکانشان دستگیر یا شکنجه شوند در مورد آزار و اذیتی که به آنها روا داشته شده حرف زدهاند.
دولت چین برای متقاعد کردن جامعه جهانی تبلیغات زیادی به راه انداخته، مبنی بر اینکه این اردوگاهها با هدف ارائه آموزش حرفهای و شغلی ایجاد شدهاند و برای ریشهکن کردن افراط گرایی ضروری هستند. بسیاری از افراد دستگیرشده در این اردوگاهها ناپدید شدهاند. کسانی که بازداشت شدهاند شامل دانشگاهیان، فعالان فرهنگی، هنرمندان، و شاعران میشوند و افرادی که مانند مساجد تخریبشده نماد هویت و مایه غرور مسلمانان اویغور هستند. حذف این افراد نخبه فرهنگی، ترورهای دوران استالین در سال ۱۹۳۰ را به یاد میآورد.
تبعیضهای فرهنگی و زبانی
از سوی دیگر تبعیضهای فرهنگی، دینی و هویتی را میتوان در محدودیتهای استفاده از زبان اویغوری، درسهای اجباری زبان چینی و ترویج ازدواجهای بینقومی دید. این اقدامات دولت چین، واکنش هدفمندانهای به افراطگرایی خشونتآمیز نیست، بلکه مبارزهای هماهنگ است تا کل فرهنگ یک جامعه را از بین ببرد و مردم را هدف ترس و ارعاب قرار دهد. دولت چین مبارزه غرب با افراط گرایی و تروریسم را بهانهای برای اقدامات سرکوبگرانه خود قرار داده است.
کشورهای مسلمان، که بسیاری از آنها به خاطر کمربند اقتصادی راه ابریشم به چین وابسته هستند، نتوانستهاند آنچه را در سينکيانگ میگذرد محکوم کنند و حتی در برخی موارد از این اقدامات حمایت کردهاند. کشورهای غربی هم در این زمینه عملکرد درخشانی ندارند. در حال حاضر به حمایتهای بیشتری نیاز است که این موضوع بررسی شود و آزار و شکنجه مسلمانان سینکیانگ به منزله اقدامی اسلامهراسانه مورد بحث و بررسی قرار گیرد./847/ب
حیدر عبداللهی/ایکنا