تفسیر آیه نخست تا سوم سوره قمر + صوت

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، سوره قمر در مکه نازل شده و پنجاه و پنج آیه دارد؛ به مناسبت طرح مسأله «شق القمر» در آیه اول این سوره، «قمر» نامیده شده است.

تمام آیات این سوره با حرف «راء» ختم می‌شود؛ پایان سوره قبل درباره‌ معاد بود، آغاز این سوره نیز سخن از معاد است.

محتوای این سوره، بیشتر مربوط به قیامت، نبوت و ماجرای مخالفان انبیاست؛ همچنین در این سوره، خداوند به سرنوشت شوم پنج گروه یعنی قوم نوح، عاد، ثمود، لوط و فرعون اشاره می‌کند.

بِسْمِ اللهِ الرحْمنِ الرحِیمِ

به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان.

اِقْتَرَبَتِ الساعَهُ وَ انْشَق الْقَمَرُ «۱» وَ إِنْ یَرَوْا آیَهً یُعْرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِر «۲»

قیامت نزدیک شد و ماه از هم شکافت و اگر معجزه‌ای بینند، اعراض کنند و گویند: این سحری است پی درپی.

وَ کَذبُوا وَ اتبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ کُل أَمْرٍ مُسْتَقِر «۳»

و تکذیب کردند و از هوس‌های خود پیروی نمودند و هر کاری (سرانجام) جایگاه و قرارگاهی دارد.

نکته ها:

در تفاسیر و کتب حدیثی شیعه و سنی ماجرای دونیم شدن شکافته شدن ماه مطرح شده است. بر اساس روایات، پیشنهاد شکافته شدن ماه از سوی کفار به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خاطر آن بود که می‌گفتند: سحر و جادو در آسمان‌ها اثر ندارد و اگر ماه شکافته شد، کار محمد صلی الله علیه و آله قطعا معجزه است.

جالب این که شکافته شدن ماه، در دل شب و بدون تبلیغات قبلی بود. مسافران مکه و شام در مسیر جاده و حتی مردم هندوستان شکافته شدن ماه را دیدند و در بعضی آثار باستانی هند نوشته شده که تاریخ اتمام این بنا زمانی بود که ماه دو نیم شد.

جداشدن کرات منظومه‌ی شمسی از خورشید یا سنگ‌های آسمانی از ستارگان، نشانه‌ای بر شق القمر و امکان شکافته شدن ماه است. گرچه در اینجا دو معجزه رخ داده است: یکی شکافته شدن و دیگری برگشت به حالت اول.

پیام ها:

۱- قیامت نزدیک و حتمی الوقوع است و از عمر دنیا چیزی باقی نمانده است.

پس برای آخرت زاد و توشه برداریم و غافل نباشیم: «اقْتَرَبَتِ الساعَهُ»؛

۲- برپایی قیامت، زمانی بس حساس و مهم است: «اقْتَرَبَتِ الساعَهُ» (سوره بدون مقدمه، سخن از قیامت می‌کند، نظیر کسی که بی مقدمه می‌گوید:زلزله، زلزله)؛

۳- در گفتگو با سنگدلانِ غافل، نسبت به قیامت هشدار دهید؟: «اقْتَرَبَتِ الساعَهُ» (چنانکه در آغاز سوره انبیا می‌خوانیم: «اقْتَرَبَ لِلناسِ حِسابُهُمْ وَ هُمْ فِی غَفْلَهٍ»)؛

۴- شق القمر از معجزات ویژه پیامبر صلی الله علیه و آله و نشانه‌ی نزدیکی امت اسلام با قیامت است: «اقْتَرَبَتِ الساعَهُ وَ انْشَق الْقَمَرُ»؛

۵- پیامبر معجزات بسیاری داشت و کافران همه را سحر می‌پنداشتند: «سِحْرٌ مُسْتَمِر»؛

۶- شیوه‌ افراد لجوج در برخورد با معجزات و آیات الهی، اعراض و تکذیب وتهمت است: «إِنْ یَرَوْا آیَهً یُعْرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحْرٌ»؛

۷- ریشه‌ اعراض از حق و تکذیب دین، پیروی از هوای نفس است: یُعْرِضُوا ...کَذبُوا ... اِتبَعُوا أَهْواءَهُمْ؛

۸ - «پایان شب سیه سفید است»؛بالاخره حق، مستقر و حقانیت معاد ثابت خواهد شد: «کُل أَمْرٍ مُسْتَقِر».