زنان پرچمداران مکتب داستان نویسی قم خواهند بود

به گزارش خبرگزاری رسا، مهدی کفاش نویسنده و منتقد ادبیات داستانی در رونمایی از مجموعه داستان «زنان طلبه» در مدرسه اسلامی هنر در قم، با اشاره به اینکه قم در آستانه زایش یک مکتب است، گفت: مکتب قم در حال شکل گیری است. مکتبی که ویژگی های خاص خودش را دارد و سال ها منتظر بویم این اتفاق بیفتد.

وی ادامه داد: شهر قم بعد از انقلاب یک فرصت استثنایی پیدا کرد که به یک جهان شهر تبدیل شود. شهری که کشورها و فرهنگ های مختلف آمدند و در یک چهار راه تمدنی مقابل هم قرار گرفتند و یک تقاطع فرهنگی، زبانی و هنجاری به وجود آمد. طُرفه اینکه فرهنگ اصیل قم خالص باقی ماند و بقیه فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها را جذب خودش کرد.

کفاش افزود: سال ها از نویسندگان خانم قم به عنوان بخشی از مکتب قم با احتیاط صحبت می کردیم. صدای زنانه ای که حالا پس از سال ها سختی که صدای مردانه غالب بود می خواهد خودش را نشان دهد.

نویسنده رمان «به وقت معلوم» مکتب قم را دارای یک صدای رازآلود دانست و تصریح کرد: در واقع مکتب قم یک صدای رازآلود به نام صدای زنان دارد. نگاه زنانه ای که کمی دیرتر به وجود آمد و اندکی دیرتر اما پرشتاب تر از صدای مردانه در مکتب قم شنیده شد.

این داستان نویس یادآور شد: امروز شاهد یک شگفتی هستیم. رشدی همراه با زمانه و حتی پرشتاب تر در میان زنان نویسنده اهل قم اتفاق افتاده است. فکر می کنم به زودی پرچمداران مکتب قم زنان خواهند بود. چرا که بسیار می خوانند و دقیق و با تامل می نویسند.

وی در رابطه با مجموعه داستان بانوان طلبه بیان کرد: هر چند در حق این مجموعه کم لطفی شده است اما خوشحالم این کتاب نویسندگان خوش آتیه ای به ما معرفی می کند. خوشحال تر از اینکه پرچم مکتب قم به کسانی سپرده می شود که شایسته تر از ما هستند و این اتفاقی است که با این کتاب می تواند شروع شده باشد.

 کفاش با بیان اینکه قم از نظر فرم و محتوا حرف تازه ای ارائه می شود، گفت: چند سالی است نویسنده های قم جریانی را شروع کرده اند و متکی به جای خاصی هم نبوده اند. رفاقت ها و سخت گیری ها نسبت به هم در شهر قم و بر آمدن این دوستان از شهر های مختلف ایران موجب شده به جایی برسیم که در فرم و محتوا از سوی قم حرف تازه ای بشنویم.

 نویسنده داستان «قرار مهنا» افزود: در چند سال گذشته جوایز ملی چه جشنواره های پر سر و صدا و چه جشنواره بی صدایی مثل پروین شاهد خوانده شدن کتاب های از بچه های قم بوده است. به نظرم نویسندگان این شهر از این به بعد بیاید بیانگر شک ها و تردید ها و ایده های تازه باشند. ایده هایی که تا الان در پستوها بوده و به خاطر شرایط روزگار خیلی فرصت ارائه نداشته اند.

 در بخش دیگری از این نشست سمیه عالمی داستان نویس و منتقد ادبی اینگونه صحیت هایش را آغاز کرد. من علاقه مندم از روی جلد کتاب و عنوانی که روی آن درج شده صحبت کنم. «بانوان داستان نویس طلبه». سوالم این است که ما می خواهیم با این عبارت به مخاطب بگوییم شما با یک روایت خاص مواجه اید و قرار است یک روایت و داستان زنانه بخوانید؟ اگر متن داستان و روح نویسنده که در داستان متبلور می شود این معنا را به مخاطب منتقل نکند داستان شکست خورده است.

 وی گفت: ما از اتمسفر، فضا سازی، شخصیت پردازی، مضمون و چرایی های روایت متوجه می شویم که نویسنده ها در این مجموعه طلبه اند و نیازی نبود این عنوان در پیشانی کتاب آورده شود.

 عالمی به چند نگرش از سوی زنان نسبت به پیرامون و جامعه اشاره کرد و گفت: یک مساله در تحلیل داستان ها وجود دارد و آن اینکه زن ها در تحلیل داستان ها چه نگرشی دارند. نگرش اول تن دادن به نگاه مردانه ای است که در جامعه وجود دارد. نگرش دوم واقعیتی بود که زن ها شروع کردند به مبارزات و عکس العمل هایی در مقابل قانون و ارزش هایی که فکر می کردند جامعه به آن ها تحمیل کرده است. اما شق سوم و اتفاق خوب ماجرا جایی بود که زن جهانی رفت به سمتی که خودش را بشناسد، چیزی که به نام هویت زنانه.

 وی اضافه کرد: با همه محدودیت ها این اتفاق در داستان های این مجموعه افتاده است. یعنی ما در اکثر داستان ها با رویکردهایی به نام انفعال زنان که متاسفانه در اکثر داستان های زنان ایران شایع است و جایزه می گیرد رو به رو نیستیم. این مزیت می تواند نقطه طلایی مجموعه باشد.

این داستان نویس و منتقد ادبی در پایان یادآور شد: نویسنده های داستان با هر مضمونی که در این مجموعه نوشته اند هویت زنانه خودشان را مورد توجه قرار داده اند. ما با داستان ها و فضا هایی که رفتارهای منفعل زنانه در آن وحود دارد روبرو نبودیم و علت اصلی آن اصالت به خانواده بود. معنای این نکته آن است که نویسنده زن بنا نیست با کسی بجنگد بلکه بناست ظرفیت های خودش را به عنوان یک زن بشناسد و آن ها را باور کند./998/