کتاب «تربیت اثربخش(مهارت های فرزندپروری)» منتشر شد

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، مؤسسه بوستان کتاب وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم کتاب «تربیت اثربخش(مهارت های فرزندپروری)» نوشته محمد عباسی نیا را منتشر کرده است.

نقش والدین و مسؤولیت آنان در پرورش جسمی و روانی فرزندان و انتخاب شیوه تربیتی مطلوب چنان مهم است که امام سجاد(ع) برای تربیت فرزند از خداوند متعال کمک می طلبد.

نصیحت های مشفقانه لقمان به فرزندش در قرآن نیز بهترین سند برای اهمیت نقش والدین و تأثیر شیوه تربیت آنان بر رفتارهای بهنجار و نابهنجار فرزندان است.

خانه و خانواده نخستین و بادوام ترین عامل رشد شخصیت افراد است و نفوذ والدین در فرزندان، تنها به جنبه های ارثی محدود نمی شود، بلکه در رشد تمام ابعاد وجودی آنها نقش تعیین کننده ای دارد.

شیوه های تربیت متفاوت در خانواده ها آثار گوناگونی در شکل گیری شخصیت و رشد و تربیت اجتماعی، عاطفی، هیجانی و عقلانی فرزندان دارد.

دیانا بامریند، والدین را به سه نوع کلی سهل گیر، سخت گیر و مقتدر دسته بندی کرده است و بر اساس این طبقه بندی، معتقد است که سه نوع شیوه تربیتی متفاوت در خانواده ها وجود دارد که هر یک، اثار مختلفی در شکل گیری شخصیت، رشد و تربیت اجتماعی، عاطفی، هیجانی، عقلانی و... فرزندان بر جای می گذارد.

تربیت اثربخش، از خانه آغاز می شود و در مدرسه و محیط اجتماعی تداوم می یابد. اگر پدر و مادر و معلم، رفتار صحیحی داشته باشند، بی تردید بر فرزند تأثیر مستقیم دارد و در شکوفایی شخصیت او مؤثر است.

برای رسیدن به این هدف، رفتار والدین باید سنجیده باشد. بر اوقات فراغت و بازی های فرزندان حساس باشند، نوع تغذیه و زمان و شیوه خوابیدن او را در نظر بگیرند و دوستان و همبازی های او را بشناسند.

اثر حاضر با توجه به اهمیت تربیت، عوامل فوق را بر اساس منابع معتبر تربیتی و روان شناسی کاویده است.

ساختار کتاب:

اثر پیش رو با هدف ارائه اطلاعات مفید و سازنده و روش های مناسب و کاربردی در شش فصل تنظیم شده است.

نویسنده در فصل اول این اثر با عنوان تربیت اثربخش به مباحثی همچون ساختار عاطفی و رفتاری خانواده، نقش های متعدد خانواده در احساس امنیت، خصوصیات کودکان سه تا شش ساله، راه های مقابله با رفتارهای ناسازگارانه فرزندان، علل و انگیزه های ناسازگاری فرزندان، مقایسه دو روش تربیت «سخت گیرانه» و «عقلانی»، افزایش اعتماد به نفس کودک، شیوه های پرورش اعتماد به نفس کودکان و راهکارهای تربیتی مناسب برای رفتار با فرزندان پرداخته است.

همچنین نگارنده در فصل دوم، به نقش بازی در رشد کودکان و در ابتدا پس از بیان تعریف بازی، به نقش بازی در رشد اجتماعی و عاطفی و جسمی و ذهنی کودک می پردازد و در ادامه انواع بازی های را بررسی و به مباحثی از جمله استفاده از وسایل خانه برای ساختن اسباب بازی، عوارش منفی رایانه و توصیه هایی برای والدین درباره بازی کودکان اشاره می کند.

 در سومین فصل این اثر به حرف شنوی فرزندان اشاره شده و علل حرف نشنوی فرزندان از والدین، عوامل مؤثر در افزایش حرف شنوی فرزندان از والدین، و راه های برانگیختن کودکان به اطاعت از مقررات از مباحث این فصل است.

نویسنده در چهارمین فصل این اثر به اوقات فراغت فرزندان می پردازد و مباحث این فصل عبارت اند از: پرکردن اوقات فراغت کودکان در منزل، بازی های پیشنهادی، اهمیت مسؤولیت پذیری نوجوانان، راهکارهای نادرست، راهکارهای مناسب، قانون گذاری و انتظارها و تغییر رفتارهای ناپسند، شیوه های قانون گذاری و تعیین مجازات ها، چگونگی نادیده گرفتن رفتارها، اوقات فراغت نوجوانان، آسیب شناسی اوقات فراغت و راه های کم کردن اسیب های اوقات فراغت.

همچنین در فصل پنجم کتاب به مباحثی مانند  اهمیت داشتن برنامه ریزی خواب، تأثیر روش های خوابیدن در برنامه ریزی خواب، اسباب بازی یا ملحفه مخصوص، بدخوابی کودکان، ویژگی های خواب کودکان، دلایل بدخوابی کودکان و بهترین برخورد با کودکان بد خواب پرداخته شده است.

ششمین و آخرین فصل این اثر درباره تربیت دختران است و نویسنده در این فصل مباحثی همچون چگونگی رو به رو شدن با دختر خشمگین، وظایف و مسئولیت های پدران در تربیت فرزندان، عوامل مؤثر در تربیت، شأن و مقام پدر، اسلام و احترام پدر، تصور کودک از پدر، اساس و دامنه حقوق کودک، تعلیم و تربیت فرزندان، رشد فرهنگی، معرفی و توضیح فلسفه زندگی، نقش اجتماعی و اخلاقی پدر، دانستنی های اقتصادی و مالی و... را مطرح می کند.

برشی از کتاب:

راهکارهای کم کردن آسیب های اوقات فراغت

اوقات فراغت هر فرد باید بر اساس تفاوت های زیست شناختی، فرهنگی، خودیابی، خلاقیت و کمال جویی برنامه ریزی شود. رعایت نکته های زیر به منظور کاستن آسیب های اوقات فراغت پیشنهاد می شود: رعایت آزادی و خود انگیختگی و به انتخاب و به میل بودن، پرهیز از سرگرمی بی فایده و گذراندن وقت و صرف بیهوده انرژی و شتغال بدون هدف، رعایت حس خلاقت و اثرگذاری دانش آموزان در اوقات فراغت، ایجاد فرصت کاوش و تفکر و تأمل درباره خود و طبیعت و خدای خویش، رعایت به وجود آمدن زمینه تغییری که در فطرت خود دارد، رعایت حرمت نفس و شکوفایی و زیبادوستی و حقیقت یابی و خیرخواهی و خیر دوستی، رعایت احترام به انتخاب نوجوانان یا جوان با ظرافت های تربیتی، رعایت پژوهش و حس کنجکاوی و پژوهشگری دانش آموزان و توجه به تفریحات بدنی از طریق افزایش انواع بازی ها برای آزاد سازی انرژی های سرکوب شده و فشارها و تنش ها در کنار تفریحات فکری.

توصیه های مؤثر در برخورد با دروغ گویی کودکان

در مواجهه با کودکی که دروغ گفته است، آرامش خود را حفظ کنید؛ به کودک لقب «دروغگو» ندهید و کار او را از شخصیت اش جدا کنید.

سعی کنید نوع دروغ کودک را بشناسید و به آن واکنش مناسب نشان دهید و اگر کودک دروغی ناشی از خیالات خود می گوید به او کمک کنید تفاوت بین واقعیت و خیال خود را دریابد و با وی طوری رفتار نکنید که احساس کار اشتباهی کرده است.

اگر کودک با موقعیتی دشوار رو به روست و آرزوهایش را مانند واقعیت بیان می کند، وی را تشویق کنید به جای این کار به بیان احساساتش بپردازد و از دیگران برای حل مشکلات کمک بخواهد.

اگر کودک برای فرار از پی آمد کار اشتباهش دروغ بگوید، بهتر است به جای واکنش شدید در برابر دروغ گفتن او درباره کار اشتباهش و علت بد بودن آن با وی صحبت کنید.

زمانی که می دانید کار بدی کرده است برای اعتراف گرفتن، خود را درگیر بحث با وی نکنید؛ به خاطر داشته باشید کودک را با گفتار و رفتارتان به راستگویی تشویق کنید، زیرا شما بهترین الگوی فرزندانتان هستید.