نگاهی به کتاب "تاریخ فلسفه اسلامی"

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، ضرورت شناخت تاریخ فلسفه از آن روست که پژوهشگران فلسفه اساسا به دنبال تحقیقات فلسفى و تأملات فلسفى در موضوعات مختلف هستند و تاریخ فلسفه عین مطلوب چنین اشخاصى است؛ زیرا در تاریخ فلسفه آراء، تحلیلات و تأملات فلسفى در باب مسائل متعدد دیده می شود. به تعبیرى مى‌‏توان گفت که تاریخ فلسفه همان خود فلسفه است، لااقل از این جهات که اولا، پرسشهاى تاریخى فلسفه همچنان پابرجا هستند. ثانیا، تاریخ فلسفه، تاریخ به کارگیرى و استفاده از روش فلسفى و عقلانى است و همچنین تاریخ فلسفه حاوى اندیشه ‏هاى فلسفى و محتواى عقلانى و نیز محتوى تفکرات بکر و دست ناخورده و کلیدى براى حل معضلات عقلانى و فلسفى است. آشنایى با تاریخ فلسفه زمینه آگاهى از سیر اندیشه‏ ها و تحولات آنها را در بستر زمان فراهم می‌آورد و بر این اساس درک عمیق و متمایز آنها را فراهم مى‏‌کند.

ساختار کتاب

نویسنده در کتاب «تاریخ فلسفه اسلامی» نخست به معرفی فلسفه اسلامی و ماهیت و چگونگی شکل گیری آن پرداخته و در زیر عناوین:  ماهیت فلسفه اسلامی، منابع تحقیق در فلسفه اسلامی، و روش نگارش تاریخ فلسفه اسلامی مطالبی را مطرح کرده است.

همچنین مطالب این کتاب بنا بر افراد به وجود آورنده فلسفه اسلامی به 32 طبقه تقسیم شده و اسامی برخی از افرادی که در این کتاب آمده است، عبارت است از: ابویوسف، يعقوب بن اسحق کندی، ابوزید، احمد بن سهل بلخی، ابویحیی، ابراهیم مروزی، ابوبکر، محمد بن زکریای رازی، ابونصر، محمد بن طرخان فارابی، ابوالخير، حسن بن سوار، معروف به ابن خمار، ابو حامد محمد بن احمد غزالی طوسی، شهاب الدین سهروردی ( شیخ اشراق ) و ... .

ویژگی‌های اثر

1. نخستین ویژگی این اثر معرفی فلسفه اسلامی و فیلسوفان اسلامی در آن است که پژوهشکران فلسفه کمتر به آن توجه کرده اند.

2. نویسنده کتاب سعی کرده اصل بی‌طرفی را حفظ کرده و تاریخ فلسفه اسلامی را بدون جهت گیری خاصی صرفا از جهت تاریخی و فلسفی به رشته تحریر در آورد.

3. طبقه بندی منظم مطالب یکی دیگر از ویژگی های این کتاب شمرده می شود.

4. معرفی شخصیت‌های بزرگ فلسفی و تاریخچه مختصری از زندگی نامه هر کدام ویژگی مهم دیگر این اثر ارزشمند است.

5. معرفی آثار و تألیفات ارزشمند بزرگان فلسفه اسلامی هم موضوع مهمی است که در این کتاب به آن پرداخته شده است.

برشی از کتاب

در صفحه 390 کتاب  درباره شخصیت یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه اسلامی «جهانگیرخان قشقایی» چنین آمده است:

جهانگیرخان قشقایی از بزرگ زادگان ایل قشقایی و از تیره قره شوری بود. در ایام جوانی مشتاق موسیقی بود چندی مشق تار کرد و برای تکمیل آن فن به اصفهان آمد. از مدرسه صدر خوشش آمد و هر روز، صبح و عصر به آنجا می‌رفت. چنان که از وی حکایت می‌کنند، در هنگام رفتن به مدرسه، در دکان جنب مدرسه، درویشی وی را می خواند و از وطن مألوف و حرفه و نسب او جویا می‌شود. جهانگیرخان که شرح حال خود را کماکان با درویش در میان می گذاشت، می گوید: چون گفتار من به پایان رسید، درویش خیره در من نگریست و گفت: گرفتم از این فن فارابی وقت شوی، مطربی بیش نخواهی بود. گفتم: نیکو گفتی و مرا از خواب غفلت بیدار کردی، هان بگو چه بایدم کرد که خیر دنیا و آخرت در آن باشد. گفت: چنین می آید که تو را فضا و هوای این مدرسه پسند افتاده، در همین جا حجره گرفته به تحصیل علم مشغول باش. گویند: جهانگیر خان می گفت: من بدین مقام، از همت نفس آن درویش و راهنمایی او رسیدم. قشقایی با این که در مراتب علمیه سر آمد ارباب عمایم بود، از لباس بزرگان ایلات از سر تا پا بیرون نرفته، مانند ایلات کلاه و زلف داشت. جهانگیرخان در اثر شخصیت بارز علمی و مقام قدس تقوا و نزاهت اخلاق و حسن تدبیر، تحصیل فلسفه را که موهون بود و با کفر و الحاد مقرون، از بدنامی نجات داد و آن را در کنار درس فقه و اخلاق رایج مطلوب نمود. وی معمولا دو ساعت از آفتاب بر آمده، | به ترتیب فقه، و شرح منظومه حکمت و سپس اخلاق تدریس می کرد.

انتشارات چاپ و نشر بین الملل کتاب تاریخ فلسفه اسلامی نوشته حجت الاسلام کوهساری را در قطع وزیری و در 424 صفحه به چاپ رسانده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید کتاب به آدرس: دفتر مرکزی: تهران، میدان استقلال، پلاک 2، طبقه سوم تلفن: 33922959-021 مراجعه نمایند./826/ن602/ق