فضایل اخلاقی و آموزه‌های امام جواد در آینه کتاب

به گزارش سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا،  امام محمدبن علی (ع)، معروف به «جواد»، «جواد الائمه» و «تقی» و دارای کنیه «ابوجعفر ثانی» دهم رجب ۱۹۵ هجری قمری دیده به جهان گشود. پس از شهادت پدر ــ امام علی بن موسی‌الرضا (ع) امام هشتم شیعیان ــ از سن ۸ سالگی (سال ۲۰۳ هـ. ق.) امامت شیعیان را بر عهده داشت و مکتب علمی و اجتماعی شیعه را غنایی بیش از پیش بخشید.

زندگی امام جواد (ع) گرچه از همه ائمه کوتاه‌تر یعنی ۲۵ سال و مدت امامت، ۱۷ سال بود، ولی در این دوره کوتاه، تمدن بزرگ اسلامی را کتاب شناسیبه نمایش گذاشتند و برکاتی در تفسیر آیات قرآن، زندگی مسالمت‌آمیز با پیروان مذاهب و ادیان دیگر، اخلاق کریمه و سنت و سیره ائمه ما قبل خویش به مردم عطا کردند. آن حضرت به مسائل اعتقادی و فقهی مشکل پاسخ دادند و برای پاسخ به شبهات اخلاقی، فقهی و عملی در دوره ۱۷ ساله، تلاش وافری از خود نشان داده و اثبات کردند که علم ایشان اکتسابی و مدرسه‌ای نیست و از پدرشان به ارث برده و علمی لدنی و الهی است که قدرت دارد به هر سؤالی در این سن و سال پاسخ دهد.

شهادت این جوان‌ترین امام در ۲۵ سالگی به فرمان معتصم عباسی نشانگر تلاش‌های چشمگیر و آگاهی‌بخش آن پیشوای بیدارگر و افشاکننده خفقانی است که عباسیان بر جامعه ناآگاه، حاکم کرده بودند. مرقد امام جواد (ع) در کنار جدش امام موسی کاظم (ع) در مقابر قریش شهر بغداد است که امروزه به آن «کاظمین» می‏‌گویند.

به مناسبت ۳۰ ذیقعده، سالروز شهادت امام جواد (ع) به برخی آثار که با محوریت این امام بزرگوار منتشر شده و به زندگینامه، شخصیت، فضایل اخلاقی و آموزه‌های ایشان پرداخته است، مروری داشته‌ایم.

«130 پرسش در محضر امام جواد(ع)»
کتاب «130 پرسش در محضر امام جواد (ع)»، یکی از کتاب‌های مجموعه در «محضر اهل‌بیت(ع)» است که مشتمل بر مجموعه‌ای از سؤال و پرسش‌های اصحاب و یاران ائمه از امام خود و پاسخ ائمه به سؤالات و همچنین مدایح و مراثی در سوگ ائمه است. این کتاب نیز همچون کتب دیگر این مجموعه دربرگیرنده مباحثی اعتقادی، تفسیری، فقهی و کلامی، در قالب 130 پرسش از امام جواد (ع) است که اصحاب و افرادی گوناگون، در قالب نامه یا به‌صورت حضوری از امام پرسیده‌اند و امام پاسخ آن‌ها را بیان فرموده‌اند. مزیت این نوشتار، فصل‌بندی دقیق مباحث و نیز اعراب‌گذاری تمام سخنان امام است.

کتاب «130 پرسش در محضر امام جواد (ع)»، تألیف علیرضا زکی‌زاده در 196 صفحه، شمارگان 1000 نسخه از سوی انتشارات پیوند با امام روانه بازار نشر شده است.

«آشنایی با حضرت امام ‌رضا و حضرت امام‌ جواد (ع): برگرفته از منتهی الآمال»
این کتاب دربردارنده گزیده‌ای از کتاب ارزشمند «منتهی‌الآمال» است که به قلم «شیخ عبّاس قمی (ره)» نگاشته شده است. این دفتر، به شرح زندگی، احوال و مکارم اخلاق امام هشتم و امام نهم شیعیان، حضرت امام رضا و امام جواد(ع)، اختصاص یافته است. نگارنده، پس از شرح چگونگی ولادت و معرفی اسم، القاب و کنیه‌های امامان، مختصری از مناقب و فضایل اخلاقی ایشان را توضیح داده و برخی از معجزات ایشان را ذکر کرده است. در ادامه، به تعدادی از احادیث و کلمات حکمت‌آمیز آن دو بزرگوار اشاره کرده است. در پایان نیز، چگونگی شهادت، اولاد و فرزندان و اصحاب ایشان معرفی شده است.

کتاب «آشنایی با حضرت امام ‌رضا و حضرت امام‌ جواد (ع): برگرفته از منتهی الآمال»، تألیف عباس قمی در 248 صفحه، شمارگان 500 نسخه از سوی انتشارات دریای معرفت روانه بازار نشر شده است.

«ابعاد زندگی امام جواد(ع)»
کتاب «ابعاد زندگی امام جواد (ع)» در خصوص سرگذشت نامه و ابعاد شخصیت امام محمدتقی(ع) تهیه و تدوین‌شده است. این اثر ابتدا طب امام نهم را تبیین کرده و فقه را در جوانب مختلف فقهی بازبینی کرده و معجزات آن حضرت را موردبررسی قرار می‌دهد. در ادامه نویسنده مناظرات امام تقی(ع) باشخصیت‌های مختلف زمان خود آورده و نامه‌های او را واکاوی کرده و آیاتی را که وی تفسیر کرده است را به بحث می‌گذارد. در پایان نوشتار پیش رو ادعیه آن امام و مدح و مرثیه او را ذکر کرده و سخنان و کلمات آن بزرگوار را در موضوعات گوناگون تجزیه‌ و تحلیل می‌کند. معجزات امام جواد(ع) در برآورده شدن حاجات از مباحث ممتاز و مورد ابتلاء جامعه امروز ما در این مجموعه به شمار می‌رود.

کتاب «ابعاد زندگی امام جواد (ع)» تألیف حسن اولیایی در 288 صفحه، شمارگان 1000 نسخه از سوی انتشارات وثوق روانه بازار نشر شده است.

«نغمه‌ای در روزگار گرگ‌ها»
این کتاب، پژوهشی تاریخی در مورد حیات امام جواد(ع) و اوضاع فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دوره زندگانی آن امام است. در این کتاب سعی شده است، با نثری ادبی و داستانی به توصیف گوشه‌هایی از شخصیت و زندگانی امام جواد پرداخته شده و ابعاد گوناگون معنوی، سیاسی، اجتماعی، علمی، مبارزاتی و اخلاقی آن امام در قالب ذکر داستان‌هایی کوتاه از زندگی ایشان، به تصویر کشیده شود. نویسنده در همین زمینه به حوادث مهم دوران حیات آن امام اشاره نموده و مشکلات و سختی‌هایی که ایشان بر اثر تسلط شدید دربار حکومت عباسی و مأمون‌الرشید و نیز همسر خویش در درون خانه خویش داشت، توصیف شده است. نویسنده به جوان بودن امام جواد و در عین حال تسلط کامل ایشان بر مسایل مختلف علمی اشاره کرده و نمونه‌هایی از گفتارها و مناظرات علمی ایشان با اندیشمندان مختلف غیرمسلمان در حضور مأمون‌الرشید عباسی را نقل کرده است. وی ضمن بیان گوشه‌هایی از کرامات و سجایای اخلاقی آن امام، به کیفیت شهادت مظلومانه ایشان به زبان داستان اشاره کرده است.

کتاب «نغمه‌ای در روزگار گرگ‌ها»، تألیف کمال سید، ترجمه سیدحسین سیدی در 156 صفحه، شمارگان 2500 نسخه از سوی انتشارات دفتر نشر معارف در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.

«الامام محمد الجواد(ع) شبیه عیسی و یحیی و سلیمان»
این اثر، پژوهشی قرآنی و روایی در اثبات امامت امام جواد(ع) در دروان طفولیت و اثبات شباهت ایشان به پیامبرانی مانند عیسی(ع)، یحیی(ع) و سلیمان(ع) است. در این کتاب ابتدا کلیاتی در مورد امامت ائمه اطهار(ع) و کیفیت انتقال مقام منبع امامت از یک امام به امام بعدی مطرح شده و سپس ادله امامت امام جواد(ع) به عنوان امامی که در سن طفولیت به این مقام رسیده، بیان شده است. آنگاه نگارنده به اجماع شیعیان در مورد امامت امام جواد(ع) اشاره کرده و برخی از شبهات مبنی بر عدم صحت امامت ایشان را پاسخ گفته است. در ادامه نگارنده به گوشه‌هایی از حیات امام جواد(ع) اشاره کرده و نحوه برخورد مأمون با ایشان و در نهایت چگونگی شهادت آن امام را شرح داده است. در پایان نویسنده به نمونه‌های متعددی از کرامات و معجزات امام جواد(ع) به ویژه علم سرشار ایشان اشاره کرده و این امور را اثبات کننده امامت ایشان دانسته است.

کتاب «الامام محمد الجواد (ع) شبیه عیسی و یحیی و سلیمان»، تألیف علی کورانی در 400 صفحه، شمارگان 2000 نسخه از سوی انتشارات باقیات روانه بازار نشر شده است./925/ت304/ق
منبع: ایبنا