ریشه های تاریخی و مبانی فقهی سیاهپوشی در سوگ امامان

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، سیاهپوشی در سوگ امامان پاک (ع) بویژه در مصیبت جانسوز کربلا، در عصر ما یکی از شعائر مهم شیعه است؛ شعاری چشمگیر و مؤثر که رونق و رواجی عام دارد. شیعه، در ایام عادی و روزهای معمول زندگی بجز دو سه مورد عبا و عمامه و ... از پوشیدن لباس سیاه پرهیز می کند؛ اما به دهه اول محرم یا آخر صفر، و نظایر آن، که می رسد جامۀ مشکین می پوشد و در و دیوار و کوی و بر زن را سیاهپوش می کند. قرنهاست که تاریخ، در بلاد شیعه نشین، ناظر این صحنه است.

شیعه در عزای حسین لباس مشکین می پوشد تا در درون را، از مصیبتی که با قتل عزیز فاطمه (ع) بر اسلام رفته است فریاد کند، و نفرت خویش را از خیل ظالمانی که «چراغ هدایت» را کشته و حرمت عدل و فضلیت را شکستند اعلام دارد. لباس سیاهی که شیعه در هر محرم می پوشد.

شیعه را صد نشانِ دیگر از عشق و اخلاص در آستین است که یکی از آنها نیز جامۀ سیاه عزایی است که در عاشورا به تن می کند و در غدیر بَدلِ به لباس سپید سرور می سازد. شیعه با سیاه پوشی خویش در عاشورا، می رساند که در منطق وی، «بی حسین» جامعه تاریک است، و جهان بیفروغ، و تاریخ؟ هیچ! شب سرد و سیاه و تلخی که در آن شغالان زوزه می کشند، روبهان می فریبند، گرگان میدرند، و ... غنچه ها می پژمرند.

انتشارات علی ابوالحسنی (منذر)، کتاب سیاهپوشی در سوگ ائمه نور علیهم السلام (ریشه های تاریخی ، مبانی فقهی) نوشته علی ابوالحسنی(منذر) را چاپ کرده است.

ساختار کتاب

فصل اول: طرح مسأله سیاه پوشیدن در عزای سیدالشهدا

فصل دوم: رنگ سیاه؛ رنگ پوشش، هیبت، و عزا

فصل سوم: رمز انتخاب رنگ سیاه در ایام عزا

فصل چهارم: سیاهپوشی در ملل و اقوام

فصل پنجم: سیاهپوشی در عرب

فصل ششم: سیاهپوشی در سوگ آل الله؛ رسم جاری اهل بیت (علیهم السّلام) و دوستان آنان در تاریخ

فصل هفتم: رنگ سیاه، در نخستین عزاداری آشکار و عمومی شیعیان (بغداد، عاشورای 352 ق)

فصل هشتم: سیاهپوشی بنی عباس؛ تمسّک به شعار شیعه برای دستیابی به قدرت!

فصل نهم: نتیجۀ گیری برای مطالبی که در فصول قبل بیان شده است.

فصل دهم: استحباب سیاهپوشی (در سوگ سالار شهیدان) در فتاوی علما

فصل یازدهم: سیاهپوشی عرشیان در عزای سالار شهیدان (علیه السّلام)

فصل دوازدهم: سیاهپوشی جنّیان در عزای سالار شهیدان (علیه السّلام)

فصل سیزدهم: روز نهم ربیع و عید غدیر؛ روز کندن جامه های سیاه

فصل چهاردهم: پایان سخن (خلاصه و جمع بندی نظر اسلام در باب سیاهپوشی)

ویژگی های اثر

1. طرح مسأله سیاهپوشی در عزای اهل بیت(ع)

2. بررسی رنگ سیاه برای عزاداری

3. سیاهپوشی در میان ملت های دیگر

4. پرداختن به سیاهپوشی در عرب

5. نگاه تاریخی خوب به مسأله سیاهپوشی

6. بررسی روایات و ادله سیاهپوشی

برشی از کتاب

در صفحه 67 این کتاب در مورد لباس عزا در میان ملت های مختلف آمده است:

در میان ملت های متمدن عصر اخیر، لباس عزا در میان طبقات مختلف مردم (بر خلاف ادوار پیشین) لباسی یکسان است و آنان رنگ سیاه را، برای عزا، از دیگر رنگها مناسبتر می دانند و گاه نیز سیر تدریجی خویش از حالت اندوه شدید به سرور را، با تبدیل تدریجی رنگ سیاه به رنگهای ارغوانی و بنفش ظاهر می سازند. طول دوران عزاداری، بر حسب درجۀ نزدیکی به میّت، از یک هفته تا یک سال طول می کشد و بیوه زنان دست کم تا یک سال عزا می گیرند و در این مدت لباسهای آنان سیاهرنگ و خالی از هر گونه نقش و نگار و زیور آلات است ...».

شواهد تاریخی و ادبی فوق نشان می دهد که: اولاً، رنگ سیاه از دیرباز در میان بسیاری از ملل و اقوام، نشان عزا و اندوه شناخته می شده و این امر اختصاص به محیط ایران یا دوران اسلام نداشته است، بلکه ایرانیان و یونانیان و رومانیایی ها و مصریان و یهودیان باستان و نیز راهبان نسطوری، از قرنها پیش از طلوع اسلام به رسم عزا جامۀ سیاه یا کبود می پوشیده اند.

ثانیاً، در بعضی مناطق (همچون پرتغال و اسپانیا) و نیز برخی جماعات (نظیر راهبان مسیحی) رسم سفید پوشی در عزا بتدریج جای خود را به سیاهپوشی داده و اصولاً هر چه که در تاریخ جلوتر می آییم بر وسعت دامنۀ سیاهپوشی در ایام عزا افزوده می شود، به گونه ای که در زمان ما مردم مختلف جهان در عزای بستگان و دوستان خویش، به علامت اظهار اندوه در سوگ شخص فقید و همدردی با بازماندگان داغدار وی، به شیوه های گوناگون از رنگ سیاه (لباس سیاه، پردۀ سیاه، پرچم سیاه، دستار سیاه، شال سیاه، و حتی کراوات و پاپیون سیاه و ...) بهره می جویند.

انتشارات علی ابوالحسنی(منذر) کتاب «سیاهپوشی در سوگ ائمه نور علیهم السلام(ریشه های تاریخی، مبانی فقهی)» را در قطع وزیری و 392 صفحه به چاپ رسانده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب به انتشارات علی ابوالحسنی(منذر) به آدرس: قم، صندوق پستی 556 مراجعه کنند./826/ن602/ق