آیین های محرم و صفر در هند موجب پیوستگی سایر مذاهب با اهل بیت شده است

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری رسا، شبه قاره هند یکی از کانون های بزرگ حضور شیعیان و پیروان اهل بیت(ع) در آسیا و جهان است. برخلاف بسیاری دیگر از مناطق جهان تشیع، عمق دلدادگی و شور حسینی مردمان این منطقه آنچنان حتی در داخل جوامع شیعه شناخته شده نیست با آنکه در طول قرن گذشته یکی از مهم ترین مراکز شیعه شبه قاره هند بوده است و ظهور علمای بزرگی مانند قاضی نور الله شوشتری، محد علی حزین، سید دلدار علی نقوی و فرزندان ایشان، محمد قلی موسوی، میرحامد حسین، سید ناصر حسین در معرفی و تثبیت حرکت تشیع در آسیا سهم اساسی داشته است. ارادت شیعیان هندوستان به امام رضا علیه السلام جزئی از فرهنگ مردمان این منطقه است. سال ها است در ایین پیاده روی اربعین شیعیان هند جزء شاخصی از زائران هستند.

متن پیش روی گفتگوی با سرکار خانم «أنعم فاطمه لاکهانی» از فعالان فرهنگ رضوی در هند است.

درباره وضعیت شیعیان کشور و خصوصا منطقه و زادگاه خود صحبت کنید؟

با توجه به پهنایی که سرزمین هندوستان دارد مذاهب زیادی را با جمعیت فراوان در بر می گیرد. هندوستان کشوری هست که مردم در انتخاب مذهب و دین مختار هستند و در هندوستان مذهب های مختلف کنار هم زندگی می کنند و در عین حال هر کدام و هر طایفه اعتقاد خاص خودشان را دارند.

جمعیت مسلمانان در این کشور قریب به ۲۰۰ میلیون نفر است و در یک پنجم این کشوردر مکان های جغرافیایی مختلف زندگی می کنند و یک چهارم این جمیعت، یعنی قریب به 55 میلیون نفر شیعه هستند که در استان و ایالت های مختلف پراکنده هستند و زندگی می کنند.

با توجه مختلف بودن فرهنگ و تمدن کشور هندوستان با سایر کشورها، آیین های محرم و صفر خاص خود را دارد هر چند در بعضی از این آیین ها با کشورهای دیگر مشترک هستند از طرفی شیعیان هند برای ماههای محرم و صفر احترام خاصی قائل هستند و برای تکریم این دو ماه و نشان دادن علاقه خود به اهل بیت (ع) و اقامه عزای حسینی نکات بسیاری را در امور شخصی و زندگانی خود رعایت می کنند.

شیعیان هند در ایام محرم و صفر برنامه ها و مراسم های شاد مانند تولد، مراسم ازدواج حتی عقد و خواستگاری را انجام نمی دهند و در عین حال خانم ها از آویختن زیورآلات پرهیز می کنند وسیاه پوشی خانه ها و عزا خانه ها و حسینیه ها وآماده کردن علم حضرت عباس(ع) از جمله دیگر برنامه های این ایام است.

همه شیعیان هند از اول محرم تا ۸ ربیع الاول لباس مشکی برتن می کنند و در این ایام مراسم عزاداری حسینی برپا می کنند و روز هفتم محرم علم حضرت عباس(ع) را به تک تک خانه های شیعه می‌چرخانند و برای متبرک کردن خانه ها ( برنامه ویژه شهر ما در شهر راجولا از ایالت گجرات) را برگزار می کنند و برگذاری مراسم های عزاداری ، مراسم خاص سینه زنی ها و دسته های عزاداری در خیابان ها برگزار می شود که در هندوستان به این برنامه جلوس گفته می شود.

برگزاری مراسم جداگانه برای کودکان و نوجوانان ونگهداشتن احترام خاص عزای حسینی که اگر کسی در محرم به رحمت خدا برسد قبل از اربعیین حسینی مراسم چهلم و مراسم ختم را نمی گیرند و در برپایی عزای حسینی یک اهتمام خاصی را رادارند مثلاً آماده سازی مسیر جلوی مسجد و حسینیه برای پخش تبرک ... از جمله آب، شیر، چای شیر، شربت که نامش را «سبیل حسینی» نامیده اند و در عین حال برپا کردن منظر صحرای عاشورا که سحرای نینوا در عصر عاشورا را به تصویر می کشند از جمله دیگر برنامه ها است.

درست کردن تعزیه که شبیه حرم درست می کنند که قابل جا به جایی را داشته باشد و روز عاشورا همه مردان مسلمانان در مراسم دسته با تعزیه در شهر دور میزند که این مراسم ها تاثیرات بیشتری را بر روی مردم مذاهب مختلف می گذارد و در بعضی از مراسم ها از مذاهب مختلف مردم شرکت می کنند و حاجت های خودشان را از امام حسین طلب می کنند در واقع آنان اعتقاد خیلی محکمی دارند که حاجتی را که از امام طلب می کنند بی درنگ برآورده می شود و با چنین اعتقادی در مراسم های مختلف شرکت می کنند و با دست پر برمی گردند.

عزاداری محرم و صفر در میان شیعیان هند از چه اشتراکات یا تفاوت هایی با فرهنگ ایرانی برخوردار است؟

این آیین های محرم و صفر با تعداد زیادی و با تفاوت های کوچک در ایالت های مختلف کشور هندوستان اجرا می شود. این آیین ها با ایران هم طبق آیین خود سنجیده شود، تفاوت های ظاهری آشکاری دارند که متخصصان کشور ایران این تفاوت را تشخیص می دهند‌.

در کشور هندوستان با توجه به آزادی اعتقادات مذهبی و دینی آنان مراسم های خاص خود رو برگزار می کنند و در این امر هیچ گونه قید و بندی ندارند چرا که کشور هندوستان یک کشور دارای با مذاهب متنوع و متفاوت است و از این لحاظ شیعیان هم در برگزاری مراسم عزاداری هیچ گونه قید و بندی ندارند و با رعایت قوانین کشور عزاداری های با شکوهی را برگزار می کنند و از فرصت ها استفاده می کنند و امکانات و زمینه را برای برگزاری مراسم آماده می کنند. با توجه به این نکات می توان به وضعیت مردم هند در برگزاری مراسم عزاداری پی برد که در برگزاری مراسم های مختلف عزاداری خیلی کم و به ندرت با مشکلات کوچک مواجه می شوند که قابل حل است.

شرایط و الزامات مرتبط با کرونا چه تأثیری بر وضعیت عزاداری های شیعیان هند داشته است؟

با توجه به شرایط امروزی که با شیوع کرونا مواجه هستیم عزاداری ها به نوعی دیگری برگزار می شود و در عین حال از شور و شعورش کاسته نشده است.

شیعیان در هر شرایطی باشند عزاداری را خواهند کرد که تنوع های مختلف و با راهکارهای جدید دارند.

شیعیان هند در ایام کرونائی با راهکارهایی عزای حسینی را برپا می کنند از جمله برگزار کردن مراسم مخصوص مردم منطقه و مخصوص یک آپارتمان که تجمع رو کم می کنند‌. مثلاً در یک شهر کوچک چند مکان همزمان مراسم را برگز ار می کنند که از تجمع جلوگیری شود./۹۸۸/د101/ق

منبع: خبرگزاری رضوی