نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، انتشارات مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، کتاب نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی  نوشته حسین بافکار را به چاپ رسانده است.

مقام معظم رهبری: «صاحب نظران معتقدند یکی از مسائل دارای فوریت و اهمیت بیشتر در این برهه از زمان، مسائل اقتصادی و حرکت جهادگونه در این عرصه است؛ زیرا اگر نظام اسلام توانایی خود را در حل مشکلات اقتصادی به دنیا و همه ملت ها نشان دهد، این موضوع در پیشرفت کشور و عزت ملت ایران [و اسلام [تأثیر بسیاری خواهد داشت».

البته بخشی از مشکلات اقتصادی موجود، در طبیعت هر انقلابی وجود دارد، اما قسمت دیگر آن، زاییده عملکردهای نادرست در برخورد با مسائل اجتماعی است که همین مشکلات باعث شده است دشمن ضمن تلاش در عرصه های دیگر، بیشتر سعی خود را روی «اقتصاد» متمرکز کند.

از این رو، بر مردم عزتمند ایران که پرچم دار حکومت دینی در جهان هستند، لازم است با اطاعت از فرمان رهبر فرزانه، در طرح «جهاد اقتصادی» مشارکت فعال داشته باشند و یک بار دیگر با حرکت جهشی و اصلاح عملکردهای اقتصادی و همکاری با برنامه های دولت به جهانیان اثبات کنند که اسلام، مکتبی همه جانبه است که با تکیه بر مبانی دینی خود، نه تنها در عرصه های سیاسی و فرهنگی، توانایی ایجاد تحول در جامعه را دارد، بلکه می تواند در بعد اقتصادی نیز رفاه و آسایش افراد جامعه را فراهم کند.

به یقین، در این مرحله از مبارزه، نمی توان به نقش خانواده در میدان کار و اقتصاد بی توجه بود؛ زیرا خانواده از ارکان اساسی جامعه است که نوع عملکرد و میزان حضورش در چرخه اقتصادی کشور، از جمله تولید و مصرف، بسیار اثرگذار است. در واقع، جهاد اقتصادی باید از اولین و کوچک ترین در عین حال اصلی ترین هسته جامعه، یعنی خانواده آغاز شود و سپس کل جامعه را دربرگیرد. برای موفق شدن در این جهاد، آشنایی خانواده با عرصه هایی که باید وارد شود و در آن به جدیت و تلاش بپردازد، ضروری است. بنابراین، بهتر است در این راستا به خانواده های محترم از طریق رسانه های گروهی به ویژه رسانه ملی با توجه به فراگیری، اثرگذاری و جذابیت های آن، آگاهی بخشی های لازم انجام گیرد.

ساختار کتاب

کتاب نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی در هفت فصل تدوین یافته است.

فصل اول: کلیات

1. معنی جهاد و عرصه های مختلف آن
2. معنی، مفهوم و کارکرد جهاد اقتصادی
3. فرهنگ جهادی و عناصر اساسی آن
4. هدف از طرح جهاد اقتصادی در خانواده
5. دلایل طرح جهاد اقتصادی در خانواده
6. وظایف خانواده در طرح جهاد اقتصادی

فصل دوم: بایسته های فرهنگ جهادی

1. اخلاص در کار
2. خودسازی
3. گذشت و ایثار
4. کار و تلاش بیوقفه
5. پایبندی به اصول اخلاقی
6. استقامت در برابر دشواریها
7. بهرهگیری از تدبیر و دانش
8. پایبندی به نظم و مقرّرات
9. مبارزه با ناامیدی و دل سردی از کار
10. وحدت رویه در دست یابی به هدف

فصل سوم: مشارکت در تولید

1. انجام کار تولیدی
2. مشارکت دادن سرمایه در تولید
3. بهره گیری از ظرفیتهای تولید

فصل چهارم: مدیریت مصرف

1. تعیین هدف از مصرف
2. آگاهی و عمل به اصول اسلامی مصرف
3. مدیریت مصرف خانواده

فصل پنجم: تربیت و آموزش نیروی انسانی ارزشی (اخلاقی - اقتصادی)

1. آموزش و تقویت مسئولیت پذیری
2. آماده کردن فرزندان برای کار و تلاش
3. آگاه کردن فرزندان از درآمد خانواده
4. آموزش اعتماد به نفس
5. آموزش حفظ اموال
6. آموزش خرید
7. آموزش پس انداز
8. آموزش مصرف عاقلانه
9. ایجاد رفتار اقتصادی با گفت وگو

فصل ششم: پی آمدهای مشارکت خانواده در جهاد اقتصادی

1. ایجاد تعادل روانی در خانواده
2. حاکم شدن خطوط اقتصاد اسلامی در خانواده
3. از بین رفتن زمینه انحراف های اخلاقی در خانواده
4. بستر سازی مناسب برای رشد و تکامل افراد خانواده
5. افزایش مهربانی و صمیمیت
6. بهره ور شدن خانواده

فصل هفتم: وظایف رسانه ملی در سال جهاد اقتصادی در برابر خانواده

1. تبیین درک درست و ساده از مفهوم جهاد اقتصادی
2. آموزش بهره ور کردن اقتصاد خانواده
3. هدایت مصرف خانواده در جهت بهرهوری
4. ترویج روحیه خودکفایی ملی
5. تلاش برای بهبود وضعیت تولید در خانوادهها
6. احیای فرهنگ کار و سخت کوشی در میان اعضای خانواده

ویژگی های اثر

این کتاب با توجه به بحث اقتصاد و خانواده، خانواده را نه تنها در پیشرفت، توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه نقش اول می داند، بلکه قائل است که در پیشرفت و توسعه اقتصادی جامعه خانواده دارای نقشی  اساسی است و میزان چگونگی و نوع حضور خانواده در عملکرد و چرخه اقتصاد کشور اثر گذار است.

برشی از کتاب

در کتاب نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی در صفحه 87 و 88 درباره صمیمیت و مهربانی در خانواده این مطالب نگاشته شده است:

اگر خانوادههایی که در یک محل زندگی میکنند، اعم از اقوام یا دیگران بتوانند در تعاملی مناسب، پساندازهای خود را در کارهای تولیدی به کار گیرند، برای مثال، کارگاههای قالی بافی یا صنایع دستی دیگر، ایجاد کنند، این کار نه تنها باعث اشتغال افراد برخی از خانوادهها میشود و بنیه اقتصادی خانواده را تقویت میکند، موجب افزایش مهربانی و صمیمیت بین خانوادهها نیز خواهد شد.

آثار مشارکت و همکاری خانوارها را میتوان به زیبایی در مشارکتهای سنتی بین خانوارهای روستایی دید. «قالبهای مشارکت سنتی در جوامع روستایی، نه تنها کارهای سخت و طاقت فرسا را برای خانوارهای روستایی تحمل پذیر می ساخت، بلکه امور را بر خانوارهای روستایی کارا، اثربخش و گاه نشاط آور می کرد.» در واقع، «مشارکت سنتی از نظر اقتصادی و بهرهوری سبب میشود تا نیروی افراد، یک کاسه و سامان یافته شود. کارهای خسته کننده و یکنواخت به کاری دل انگیز و شاد بدل شود و کارایی لازم به دست یابی هدف خاص [فراهم] آید. همچنین همکاری خانوارهای روستایی با هم موجب میشود، فرصت مناسبی فراهم آید که خانوارها در شبانه روز ضمن کار، به عقدهگشایی و درد دل بپردازند و از نظر عاطفی و روانی تشفی یابند. اطلاعات و اخبار روستا و اطراف را رد و بدل کنند و از یکدیگر اطلاعات جدیدی به دست آورند».

برای نمونه، «واره» _ که یک فعالیت اقتصادی مشارکتی در رابطه با شیر دام است و هنوز هم در جوامع روستایی و خانوارهای عشایری رواج دارد _ نمونه زیبایی از همکاری خانوارهای روستایی برای غلبه بر مشکلات موجود از جمله کمبود دام، وقت و ... است.

در این قالب مشارکتی، اعضای «واره» از سویی امکانات خود را افزایش میدهند [و] از سوی دیگر، خود را از کارهای اضافی آزاد میسازند. زنان روستایی در این قالب مشارکتی میدانند که بردن شیر دامها به «واره»، وسیله مناسبی برای صرفه جویی در زمان، در تولید فرآوردههای لبنی [و جلوگیری از تلف شدن شیر به جهت کمیت است] و در مدتی که شیر دامها را به خانه «هم وارگان» میبرند، میتوانند وقت و نیروی خود را صرف کارهای دیگر کنند».

به یقین، رفت وآمد خانوارهای روستایی به خانه هم وارگان، افزون بر اینکه برای آنها اقتصادی است، موجب افزایش صمیمیت و مهربانی نیز است.

انتشارات مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران کتاب « نقش و کارکرد خانواده در جهاد اقتصادی » را در قطع رقعی و 112 صفحه به چاپ رسانده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب به انتشارات مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به آدرس: قم، بلوار محمد امین، جنب صدا و سیمای مرکز قم، مرکز پژوهش‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنند./826/