هدف کنگره شعر امر به معروف نمایاندن دلنشینی آن از دریچه هنر است

به گزارش سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، اولین کنگره شعر امر به معروف و نهی از منکر از چند ماه پیش فعالیت خود را آغاز کرد و با اعلام فراخوان از شاعران درخواست کرد تا آثار خود را با این موضوع برای دبیرخانه این کنگره ارسال کنند. چندی پیش میزگرد «شعر امر به معروف و نهی از منکر» با حضور هیئت علمی این کنگره شامل محمدرضا سنگری، مرتضی امیری‌اسفندقه و علی‌محمد مؤدب برگزار شد.

با پایان مهلت ارسال آثار به این کنگره، نشست خبری آن با حضور حجت‌الاسلام روح‌الله مختاری، امام جمعه شهرستان ساوجبلاغ و رئیس کنگره شعر امر به معروف و نهی از منکر و حجت‌الاسلام حسین علاءالدین دبیر این کنگره برگزار شد.

در زیر مشروح این نشست را می‌خوانید:

حجت‌الاسلام روح‌الله مختاری

شرط اولیه ظهور، تمدن‌سازی و جامعه‌پردازی است

در ابتدا می‌خواهم توضیحی درباره این موضوع بدهم که چرا دنبال شعر امر به معروف و نهی از منکر رفتیم. همان‌طور که در فرمایشات امام خمینی و رهبر معظم انقلاب بارها ذکر شده است، آرمان انقلاب اسلامی بسترسازی ظهور است. دقت کنید صرف اینکه حکومت طاغوت برود و ولایت فقیه متجلی شود، غایت این انقلاب بزرگ نبوده است و بسترسازی برای ظهور، هدف بزرگ این نهضت است. راه بسترسازی ظهور نیز از تمدن‌سازی اسلامی و الهی می‌گذرد. در حقیقت، این تمدن باید شکل بگیرد و از دل آن بستر ظهور فراهم می‌شود. شرط اولیه اینکه گفتمانی بخواهد تمدنی را ایجاد کند، این است که در جامعه و کشور خود بتواند الگوی برجسته‌ای ایجاد و توجه سایر کشورها را به خود جلب کند. با این نگاه می‌فهمیم که قبل از تمدن‌سازی باید جامعه‌پردازی و جامعه‌سازی کنیم.

امر به معروف و نهی از‌ منکر، اصلی‌ترین شاخص برای معرفی جامعه الگو

یکی از آیه‌های ویژه‌ای که در آن جامعه اسلامی را به عنوان جامعه الگو معرفی می‌کند این است که می‌فرماید: «كُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ» در حقیقت، خداوند متعال شاخصه‌ای که برای جامعه اسلامی به عنوان الگو معرفی می‌کند امر به معروف و نهی از منکر است. اصلی‌ترین پایه شکل‌گیری جامعهِ الگو و پیشرو در همه عرصه‌ها، توجه به امر به معروف و نهی از منکر است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ارگان‌ها و نهادهای زیادی پیگیر این فریضه الهی بودند. نظام انقلاب اسلامی با استناد به آیه «الَّذِینَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ»، امر به معروف و نهی از منکر را وظیفه ذاتی خود می‌داند و به دنبال بسترسازی برای آن بوده و البته تلاش‌هایی هم در این زمینه شده است.

گارد اجتماعی سنگینی نسبت به حقیقت امر به معروف و نهی از منکر شکل گرفته است

همان‌طور که می‌دانید، ائمه جمعه در هر شهرستانی، رئیس ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر نیز هستند. در این مسیر هر چقدر که جلوتر رفتیم، به این نتیجه رسیدیم که از جانب مردم، گارد اجتماعی سنگینی نسبت به حقیقت امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد. این موضوع دارای عوامل متعددی است؛ یکی از این عوامل این است که حقیقت زیبا، دلنشین و دلپذیر امر به معروف و نهی از منکر برای مردم به خوبی تبیین نشده است. شاید چیزی برایشان به نمایش درآمده است که 180 درجه با این حقیقت زاویه دارد و در حقیقت تصویری خشن از آن ارائه شده است. این موضوع در حالی است که براساس آیه «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ»، خداوند پایه امر به معروف و نهی از منکر را محبت و علاقه گذاشته است. این که دلسوز خواهر و برادر دینی خود باشیم که اگر جایی مسیر را اشتباه رفت، دلسوزانه تذکر بدهیم.

اگر چنین حقیقت زیبا و دلنشینی به همه مردم دنیا توضیح داده شود، استقبال می‌کنند اما متاسفانه توضیح خشنی در مورد آن داده شده است. البته دشمنان نیز با آگاهی از کارکرد بسیار دقیق امر به معروف و نهی از منکر روی آن خیلی خوب کار کردند. در حقیقت برای اینکه جامعه مترقی و پیشرو در کشورمان شکل نگیرد، علیه حقیقت ناب این فریضه الهی تبلیغات سوء کردند. جالب است بدانید که چند وقت پیش برای توضیح این کنگره برنامه‌ای تلویزیونی بودیم. بلافاصله پس از آن برنامه، شبکه «من و تو» بخش قابل توجهی از برنامه خود را به همین کنگره اختصاص داد و با سبکی خاص بدان پرداخت.

حال سؤال این است که ما برای مقابله با این تبلیغات سوء چه کرده‌ایم؟ به نظرم این حقیقت ناب را معرفی نکرده‌ایم. معتقدم که همه ما باید دلسوزانه خواهرم، برادرم و رفیقم را به کار خوب دعوت و از کار بد نهی کنیم. چنین چیزی اتفاقاً بسیار هم تاثیرگذار است و از دیگر شیوه‌های امر به معروف و نهی از منکر هم تأثیرگذارتر است.

می‌خواهیم حقیقت دلنشین امر به معروف و نهی از منکر را در قالب هنر نشان بدهیم

وقتی این چنین گارد اجتماعی شکل می‌گیرد، نمی‌توان آن را شکست مگر با کار فرهنگی که روی دل مردم بنشیند. برای ارتباط گرفتن با دل مردم، بهترین ابزار، هنر است؛ مردم ما زبان هنر را خیلی خوب می‌فهمند. این زبان چند ویژگی خاص دارد؛ اول اینکه عامه‌فهم است، دوم اینکه اثرگذاری بیشتری دارد و سوم ماندگاری بالایی دارد. حتماً برایتان پیش آمده است که جمله‌ای را از کسی شنیده‌اید و خیلی زود فراموش شده است در حالی که اگر همان جمله را در قالب هنر نمایشی ببینید خیلی ماندگارتر در ذهنتان مانده است.

در بین قالب‌های هنری، قالبی که عمده مردم ایران با آن انس دارند، شعر و ادبیات است. به عبارت دیگر، بهترین هنری که می‌تواند در قدم اول آشتی اجتماعی بین حقیقت امر به معروف و نهی از منکر و جامعه ایجاد کند، شعر است. ما  نیز از این زاویه ورود پیدا کردیم و در گام اول کنگره شعر امر به معروف و نهی از منکر را در سطح کشوری برگزار کردیم. دبیرخانه کنگره در شهرستان ساوجبلاغ باقی می‌ماند و برای سال آینده قصد داریم ادبیات داستانی و ادبیات نمایشی را بدان اضافه کنیم. هدف‌گذاری‌مان نیز این است که در سال‌های بعد دیگر قالب‌های هنری نظیر فیلم مستند، سرود، فیلم کوتاه و ... را اضافه کنیم.

در بخش دیگری از این جلسه، حسین علاءالدین دبیر کنگره شعر امر به معروف و نهی از منکر صحبت کرد. او گفت:

فعالیت صحیح فرهنگی با محوریت ائمه جمعه

خدا را شکر می‌کنیم که این توفیق را به ما داد که بتوانیم فعالیت مؤثری را شکل بدهیم. فعالیت‌های فرهنگی متنوعی توسط ارگان‌های مختلف می‌شود اما به نظرم چیزی که مهم است و معیار اندازه‌گیری حرکت‌های فرهنگی است، تأثیرگذاری آن است. اگر فعالیتی در کف جامعه و در آحاد مردم تأثیر داشت مشخص می‌شود که کاری صورت گرفته است. وقتی یک رسانه فارسی‌زبان معاند به کنگره شعر امر به معروف و نهی از منکر حمله می‌کند و بدان می‌پردازد، مشخص می‌کند که مسیر را درست رفتیم و حرکت آن تأثیرگذار بوده است. نکته دوم این است که این فعالیت حول محور نهاد ائمه جمعه شکل گرفت. در صدر اسلام، نماز جمعه و مسجد مناسبات اجتماعی و سیاسی روز جامعه را تعیین می‌کردند و از این منظر محور بودند. یکی از اهداف اصلی دشمنان ما در طول این 40 سال این بوده است که نهاد امامت جمعه را خنثی نشان دهند و مردم را نسبت به آن دلسرد کنند. این کنگره مصداق بارز تأثیرگذاری نهاد امامت جمعه در سطح کشور است.

موضوع دیگری که باید اشاره کنم این است که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند باید جهادی کار کرد. گاهی اوقات این عنوان به درستی فهم نشده است و کلیشه‌ای معنا می‌شود. حال سؤال این است که آیا با عنوان جهادی، کار جهادی صورت می‌گیرد؟ تجربه من می‌گوید هرجایی نگاهمان به موضوعات و مسائل نگاه اداری باشد، کار جهادی شکل نمی‌گیرد. کنگره شعر امر به معروف و نهی از منکر دور از این نگاه‌ها و به صورت کاملاً مردمی اجرا شد. البته باید اشاره کنم که تمام استانداردهای یک کنگره در سطح ملی را رعایت کردیم. به عبارت دیگر، کار در عین حال که جهادی است، با کیفیت خوبی اجرا شده است. برای مثال، هیئت علمی کنگره از بهترین افرادی است که در عرصه شعر و ادبیات کشور فعالیت می‌کنند. آقایان سنگری، امیری اسفندقه، علی‌محمد مؤدب جزو این هیئت علمی بودند و اگر آقای قزوه ایران بودند از محضر ایشان هم حتماُ استفاده می‌کردیم.

نیمی از آثار کنگره درباره شهید سلیمانی بود

این کنگره و عنوان امر به معروف و نهی از منکر باعث شد بسیاری از عناوین ارزشی مورد توجه شعرا قرار بگیرد و در مورد آنان شعر بگویند. برای مثال در این کنگره آثاری ناظر بر ایثار و جهاد پرستاران داشتیم که در قالب شعر امر به معروف و نهی از منکر قرار گرفته بود. آثاری ناظر بر جبهه مقاومت، عفاف و حجاب و ... داشتیم. علاوه بر این، تعداد قابل توجهی از آثاری که برایمان ارسال شد، معطوف به شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی بود. اگر دقت کنید می‌بینید که در یکسال گذشته، فراخوان شعر کشوری در مورد سردار سلیمانی نداشتیم و تنها در این کنگره فراخوان شعر کشوری داشتیم.

می‌توانم بگویم به غیر از دو سه استان، از بقیه استان‌ها شعر داشتیم. این شعرها در پنج بخش طبقه‌بندی شده است و در هر بخش سه برگزیده خواهیم داشت. تعدادی از آنان در مراسم اختتامیه فردا حضور دارند و تعدادی دیگر که به دلیل محدودیت‌های سفر نمی‌توانند پیش ما بیایند، لوح و جایزه‌شان را برایشان ارسال می‌کنیم. باید تأکید کنم که این مراسم اختتامیه به صورت زنده از پلتفرم روبیکا و برنامه مغناطیس‌ تی‌وی پخش می‌شود. به نظرم این کنگره سرآغاز خوبی است که می‌تواند تیم جهادی جوانی را در حوزه فرهنگی روی کار بیاورد.

بیش از 2300 شعر امر به معروف به دستمان رسید

2 هزار و 311 اثر از 538 شاعر در پنج بخش شعر کلاسیک، شعر نو و آزاد، شعر کودک و نوجوان، شعر آذری و سرود و ترانه به دبیرخانه جشنواره رسید. منتخب آثار کنگره به صورت کتاب صوتی و با نام «تعالی واژه‌ها» آماده شده است و در مراسم اختتامیه رونمایی می‌شود. علاوه بر این، ویژه‌نامه‌ای را برای این کنگره تهیه کرده‌ایم که در آن آثاری از اهالی شعر و ادبیات کشور با موضوع امر به معروف و نهی از منکر چاپ می‌شود. اشعاری از آقای افشین علا، مهدی سیار و ... در آن وجود دارد. همچنین مقالات و یادداشت‌های بسیار ارزشمندی از چهره‌های شناخته شده کشور در این ویژه‌نامه به چاپ رسیده است./826/