همه ابعاد بحران حجاب با قانون حل نمی‌شود

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سید محمد حسین هاشمیان عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم، در نشست «ارائه و نظر پیرامون لایحه حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب» که عصر امروز در خبرگزاری رسا برگزار شد، درباره مبانی و الگوی مقابله با بی‌حجابی گفت: مهمترین گام ما در قبال پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی که می‌خواهیم در قانون و خط مشی، برنامه‌ای تدوین کنیم و حاکمیت ورود پیدا کند، فهم مسأله است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم مسأله حجاب را به عنوان یک پدیده ارزیابی کرد و ابراز داشت: حاکمیت باید به لحاظ زمانی تشخیص درستی از مسأله داشته باشد؛ ابعاد این مسأله باید به طور کامل دیده شده و تک سویه و تک بعدی نگاه نکرده باشیم؛ مسأله سوم هم میزان توجه اجماعی است که در جامعه به این مسأله وجود دارد؛‌ حاکمیت و مردم و نخبگان چقدر با هم هم‌نظر هستند و در هر قشر چقدر نظرات یکسان است.

وی فاصله گرفتن از مردم و قانون‌گذاری در مسأله را سخت توصیف کرد و گفت: ما در بدترین زمان ممکن وارد این مسأله شدیم، در اغتشاشات 1401 به این مسأله وارد شدیم، پرداختن به این مسأله دارای هزینه بود؛ البته برخی پیش از این هشدار می‌دادند و ما دقیقاً در زمان بحران به دنبال قانون‌گذاری رفتیم که البته زمانی بود که وارد بحران امنیتی شده بودیم.

حجت‌الاسلام هاشمیان توضیح داد: ما از لحاظ تشخیص مسأله وضعیت مناسبی را نداریم، در دوران بحران مسأله از اختیار انسان خارج می شود، اما قبل از آن، با نرخ تغییر رفتار غیرفضاینده و شتابناک می‌شد کار بهتری انجام داد؛ امروز خبرهای مختلفی می‌شنویم و بازنمایی به این اخبار ضریب می‌دهد و موقعیت را خطرناکتر می‌کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم درباره ابعاد مختلف مسأله اظهار داشت: حجاب تک بعدی نیست؛ اگر ده سال پیش، پرداختن به این موضوع را نگاه می‌کردید در نهایت فرهنگی اجتماعی بود، اما امروز سیاسی و حتی امنیتی نیز هست؛ بنابراین راه حل‌های امروز باید چند بعد داشته باشد.

وی از عدم توجه قانون‌گذاران به ابعاد مختلف این قانون گفت: از سویی باید دید که آیا امکان این هست که همه ابعاد مسأله حجاب را در وضعیت کنونی با قانون مجلس رقم بزنیم؟ به عبارتی ظرفیت قانون در حل این ابعاد چه مقدار است؟

حجت‌الاسلام هاشمیان تصریح کرد: قانون ابزار خشک سیاستی و اجباری است؛ قانون انتهای کار است، یعنی وقتی حاکمیت نمی‌تواند مسأله‌ای را کنترل کند با ابزار خشک قانون وارد عمل می‌شود؛ چه بسا بسیاری از حوزه‌ها را می‌توان با ابزارهای مختلف تشویقی، اقتصادی و استفاده از ظرفیت وزارتخانه‌های مختلف، با ابعادی از این مسأله را بتوان حل کرد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم بحران بدحجابی را عنوان کرد و گفت: بدحجابی امروز از مسأله گذشته منشأ گرفته و به بحران تبدیل شده است؛ حال باید جامعه گونه به این بحران نگاه کنیم.

وی با انتقاد از مسئولان سابق که وظیفه ما برخورد با چهار تار موی دختران نیست، بی‌انگیزه کردن و کشیدن ترمز نهادها و سازمان‌های مختلف را هدف چنین صحبت‌هایی دانست و ابراز داشت: پیاده‌سازی احکام باید تدریجی باشد و از سویی مردم محور این مسأله باشند؛ اغنای مردم و آوردن همه پای کار ضروری است.

حجت‌الاسلام هاشمیان ادامه داد: ما حکم قرآن را تغییر نمی‌دهیم اما باید مردم را پای کار بیاوریم؛ دشمن هم با برنامه‌هایی گام به گام به اینجا رسیده است؛ محیا کردن شرایط برای اقامه حکم الهی بحث مهمی است که باید درباره آن توافق کنیم.

وی ناظر به طرح جامع گفت: چهار بعد دیگر باید به این لایحه اضافه شود؛ یک بعد فرهنگی رسانه‌ای یا هنری رسانه‌ای است؛ ظرفیت نهادهای حاکمیتی ما در رسانه و نهادهای فرهنگی باید در خدمت گفتمان‌سازی حجاب و عفاف قرار گیرد و افکار عمومی را اغنا کند که این وضعیت در شأن جامعه و خانواده و رسانه ایرانی نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم ادامه داد: محور آموزش‌های عمومی و تخصصی باید مورد توجه قرار گیرد؛ این لایحه بعد سخت قضایی و انتظامی را مورد توجه قرار داده اما بعد نرم مانند مدرسه، دانشگاه و میدان‌هایی که در آن کشف حجاب رقم می‌خورد، به مثابه زمینه‌هایی است که کار فرهنگی و اقناعی نخبگانی باید در آن صورت گیرد؛ یعنی تکالیفی برای وزارت‌های آموزش و پرورش و وزارت‌های دیگر مشخص شود؛ به طور خاص مرکز ملی فضای مجازی در این حوزه بسیار مؤثر است.

وی مهمترین حوزه توجه به حجاب را اقتصاد پوشش عنوان کرد و گفت: این حوزه مسئولیت‌گریز بوده و مسئولین پاسخگو نیستند؛ ما در انتهای فرآیند ایستاده‌ایم و با بدحجابی جرم‌انگاری یا برخورد می‌کنیم، اما اقتصاد پوشش ابتدای داستان است؛ تمام این لباس‌ها مرتب به بازار وارد می‌شود و به وزارت صمت و اصناف در حال فعالیت مربوط است.

حجت‌الاسلام هاشمیان پیشنهاد داد: پارچه‌هایی ارزان برای چادر و لباس عفیفانه در نظر گرفته شود؛ نمایشگاه‌های مختلف عفاف و حجاب دائر شود؛ بعد اقتصادی این امر باید مورد توجه قرار گیرد تا تحولی جدی در این زمینه به وجود آید.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم با تأکید بر اهمیت اقتصاد پوشش ابراز داشت: در همین جلسه توجه خاصی به این امر نشد؛ نیروی انتظامی، قوه قضائیه و دولت به خط شده‌اند اما کسی از تولید کنندگان توضیح لازم را نمی‌خواهند؛ نهادهای نظارتی باید برخورد کنند و بر این محور فوق العاده مهم نظارت کنند.

وی به اهمیت تشکل‌های انقلابی و دغدغه‌مندان در برخورد با بی‌حجابی اشاره کرد و گفت: این مسأله تنها حاکمیتی نیست و همه دغدغه‌‌مندان باید در عرصه‌های مختلف وارد عمل شوند و مسأله را حل کنند.

حجت‌الاسلام هاشمیان پیشنهاد داد: قرارگاه موجود را رسمیت ببخشید و قدرت مطالبه‌گری از دستگاه‌ها را فراهم کنیم؛ مصوبات این قرارگاه را خیلی ساده انجام نمی‌دهند؛ زیست عفیفانه را هم بخواهیم نشانه بگیریم که معماری اینطور باشد و چگونه نباشد، کسی اهمیت نمی‌دهد و انجام نمی‌دهند؛ برای اینکه این اتفاق نیافتد باید در این قانون قرارگاهی را تدارک ببینیم که واقعاً محوریت و قدرت در مطالبه‌گری و بازخواست داشته باشد، باید برای دستگاه‌ها برنامه تعریف نکنیم بلکه مطالبه پروژه کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم فضای فعلی را برنامه محور عنوان کرد و افزود: ما باید پروژه محور باشیم؛ کاری که ابتدا و انتهای مشخص با فعالیت مشخص و بودجه مشخص دارد؛ هر کدام از صدا و سیما و وزارت‌های مختلف مأموریت مشخص داشته باشد؛ این قرارگاه چند پروژه جدی در بخش‌های مختلف تعریف کند؛ تنها پروژه در حوزه حجاب و عفاف گشت ارشاد بود؛ بنابراین چیزی که نباید اتفاق می‌افتاد، افتاد.