تشبیه برای خدا عقلاً محال است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام خوشنویس،کارشناس مسائل اعتقادی در برنامه بیراهه که از رادیو معارف پخش می‌شد، به ارائه بحث نقد و رد عقاید  وهابیت پرداخت و گفت: جسمانیت خداوند که توسط بعضی از پیروان وهابیت مطرح شده است مفاسدی در پی دارد، جسم احکامی دارد، یکی از آن‌ها محدودیت مکانی و زمانی است در حالی که خدا محدود به زمان و مکان نیست.

وی ادامه داد: یکی دیگر از مفاسد اعتقاد به جسمانیت و اثبات جسمانیت برای خدا، مسأله رویت است، که ما دلایل عقلی و قرآنی بر نفی آن داریم، یک لازم دیگر که قرآن به شدت آن را رد کرده، تشبیه است، اگر ما گفتیم خدا جسم است در این صورت می‌شود شبیه مخلوقات و قرآن مسأله شباهت خدا به اشیاء را به شدت نفی کرده است، یکی از آن موارد «وَ لَم یَکُن لَه کُفُواً اَحَد» است.

حجت الاسلام خوشنویس ابراز داشت: امیرمؤمنان (ع) خیلی سوره توحید را دوست داشتند و در نماز زیاد این سوره را می‌خواندند، وقتی علت آن را جویا شدند، ایشان در جواب گفتند «این سوره را دوست دارم چون توصیف خدا در آن است، توصیفی خالی از شرک و مالامال از توحید خالص»، «قُل هُوَااللهُ اَحَد» احدیت و اُحادیت یعنی عدم ترکیب.

این کارشناس مسائل اعتقادی اظهار داشت: از امام حسین (ع) در مورد دو آیه «لَم یَلِد وَ لَم یُولَد و لَم یَکُن لَهُ کُفُوَاً اَحَد» پرسیدند، ایشان فرمودند «نفی شبیه و نظیر برای خدا»، این دقیقاً مقابل تمام آن عقاید و ادیانی است که برای خدا شکل و شمایل قائل‌اند.

وی در پاسخ به پرسش «آیا مفسرین شیعه و سنی درتفسیر سوره توحید با هم اتحاد دارند؟» گفت: مفسرین شیعه همه در یک کلام تشبیه را نفی می‌کنند، فِرَق دیگر اسلامی اکثراً همین را قبول دارند، مثلاً امام اشعری و معتزله نفی تشبیه می‌کنند، ولی اهل حدیث خدا را شبیه مخلوقات می‌دانند و برای خدا دست و پا و اندامی شبیه اندام بشر تصور می‌کنند.

حجت الاسلام خوشنویس در پاسخ به پرسش «آیا از نظر عقل تشبیه برای خدا محال است؟» گفت: شباهت خدا به مخلوقات اگر مورد پذیرش قرار بگیرد، مفاسد زیادی به دنبال خواهد داشت چون مخلوقات یک سری خصوصیاتی دارند که  این خصوصیات امکان ندارد برای خدا پیاده شود، برای مثال بشر ضعف، بیماری و مرگ دارد، بنابراین  خدا یا باید مثل بشر باشد یا ملائکه و یا مثل جنیان، این‌ها برترین مخلوقات هستند.

وی افزود: تمام این موارد از اجزاء مختلف یا یکسان به وجود آمده‌اند و این بافت یک سری ضعف‌هایی در پی دارد، این گونه خدایی هزاران ضعف را داراست و هیچ نقش آفرینی نخواهد داشت، خدایی برای ما قابل قبول است، که هیبت و وقار داشته باشد نه اینکه مثل خود ما باشد، خدا در قرآن می‌فرماید«چرا بعضی از مردم از خدا حساب نمی‌برند؟» چون این‌ها قبلا با بُت آشنا بودند، و بعد از ایمان آوردن به خدا هنوز آن تفکرات در ذهن‌شان باقی ماند.

این کارشناس اعتقادی در پایان خاطر نشان کرد: درست است قرآن کریم فرموده «چهره خدا همه جا است» اما منظورش این نیست که خدا هزاران چهره دارد، پس در این جا منظور سمت و سوی خدا است نه چهره او، یعنی خداوند با حاکمیتش و قیومیتش حضور دارد، این آیه هیبت خداوند را بیان می‌کند نه چهره او را. /9194/پ202/ن