پایداری در راه حق عامل رستگاری انسان است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، مریم احمدی طایفه، استاد تفسیر حوزه علمیه حضرت خدیجه(س) مشهد، امروز در سلسله نشست های تفسیری ، به تفسیر سیاق ابتدایی سوره بروج پرداخت و گفت: خداوند ناظر بر اعمال انسان ها است؛ چرا که نظام هستی، بی حکمت نیست، بلکه چه عالم ماده و چه در عالم معنا دارای قوانین است.
وی گفت: نامگذارى سوره «بروج» به تناسب سوگندى است که در آیه نخستین آن آمده است؛ خداوند می فرماید: «وَ السماءِ ذَاتِ البُروج، قسم به آسمان که دارای برج هایی است»، برج به دومعنا به کار می رود، برج به یک معنا،ب ه ساختمان هایی که مرتفع و ظاهر و آشکار باشند اطلاق می شود و در معنای دیگر به چیزی اطلاق می شود که برای حفاظت و دیده بانی از آن استفاده می شود.
این استاد تفسیر حوزه علمیه خواهران تصریح کرد: در این آیه، خداوند گویا به ستارگان قسم می خورد و معنای دوم بروج، که بحث نظارت و حفاظت است مطرح است، از این رو آسمان در مباحث امور معنوی، رصد امور انسان ها را بر عهده دارند؛ چرا که خداوند از عالم بالا به عالم ماده نظارت دارد و تمام اعمال انسان ها را حفاظت می کند.
این پژوهشگر قرآنی با اشاره به آیه «وَ شاهِدٍ وَ مَشهُودٍ، قسم به گواهی دهنده و گواهی داده شده»، اظهار کرد: منظور از شاهد، خداوند متعال و منظور از مشهود، اعمال انسان است که در روز قیامت به آن ها رسیدگی می شود؛ پروردگار متعال، خود شاهد و ناظر اعمال انسان است، اما در لایه های بعدی، برخی مسؤولیت ها را به بهترین بندگان خود واگذار می کند، از این رو در آیه 45 سوره احزاب، خداوند، نبی اکرم(ص) را شاهد معرفی کرده، می فرماید: «انا ارسناکً شاهدا».
احمدی افزود: سیاق ابتدایی سوره، توجه دادن به سرنوشت دردناک اصحاب اخدود است، خداوند در ادامه سوره می فرماید: « قُتِلَ أَصحَب الأُخْدُودِ، کشته باد همراهان گودال»، منظور از اخدود، گودالی بزرگ، عمیق و گسترده است که در تاریخ معروف و مشهور است که این ماجرا مربوط به «ذو نواس» است، که پادشاهی بود که گروهی از مؤمنان را به جرم، ایمانشان شکنجه کرد و زنده زنده در آتش سوزاند.
وی با اشاره به این که ذکر این آیات، تهدید به مشرکان و تسلی خاطر قلب پیامبر اکرم(ص) است، افزود: از این آیه مبارکه به فضای نزول سوره پی می بریم، مسلمانان در صدر اسلام، تحت شکنجه و فشار مشرکان قرار داشتند، خداوند با نزول این سوره به مشرکان هشدار می دهد که با شکنجه نمی توانید مانع ایمان مسلمانان شوید، دنیا زودگذر است و همانگونه که اصحاب اخدود به عذاب الهی گرفتار شدند، شما نیز به عذاب الهی گرفتار می شوید.
این استاد تفسیر حوزه علمیه خواهران ابراز کرد:خداوند با بیان آیه،«إِذْ هُمْ عَلَیهَا قُعُودٌ،آن گاه که آنان بر گرد آتش نشسته بودند»، نهایت سرسختی و سنگدلی، اصحاب اخدود را به تصویر می کشد، چرا که آن ها نسبت به شکنجه ها پافشاری کرده و ناظر بر شکنجه مؤمنان بودند.
وی اظهار کرد: در ادامه آیات، این نکته بیان می شود که مگر ایمان به خداوند متعال، جرم و گناه است؟! مؤمنین هیچ دشمنی و کینه ای با آن ها نداشتند، اما چرا مورد شکنجه واقع شدند، جرمشان، تنها ایمان به خداوند شکست ناپذیر و ستوده است.
احمدی افزود: بین قسم های این سوره و جواب آن ها رابطه ای برقرار است، در هر دو، بحث نظارت و شهادت مطرح است؛ چرا که در سوگندها نظارت و شهادت مطرح است و در جواب قسم که از کشته شدن ظالمان سخن به میان می آید، نتیجه همان نظارت و مشاهده الهی بوده است. از این رو خداوند اعمال آن ها را مشاهده کرده و طبق مشاهده و نظارت، آن ها را عذاب می کند.
این استاد تفسیر حوزه علمیه خواهران مشهد گفت: همان گونه که انسان ها شاکر هستند، خداوند نیز شاکر است؛ چرا که پروردگار نسبت به کسانی که به او گرایش دارند و در راه رضای او به پا خواسته و برای بزرگداشت نام او پایداری می کنند، بسیار قدر شناس است./1309/پ202/ب5