انتظار؛ مظهر تحرک‌آفرینی و تعهدآوری
حجت الاسلام سید علی محمد مهاجری، کارشناس ادیان و مذاهب، در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به شبهه افکنی شبکه های وهابی در مورد مهدویت به ویژه در مورد وظایف منتظران و فرهنگ انتظار اظهار داشت: در تفکر شیعى، انتظار موعود به عنوان یک اصل مسلم اعتقادى مطرح است و در بسیارى از روایات بر ضرورت انتظار قائم(عج) تصریح شده است.
وی ابراز داشت: شیخ صدوق از عبدالعظیم حسنى نقل می‌کند، که فرمود «روزى بر امام جواد(ع) وارد شدم و قصد داشتم درباره حضرت مهدی(ع) از آن حضرت سؤال کنم که حضرت سخن را آغاز کرد و فرمود «اى ابوالقاسم! به درستى که قائم(عج) از ما است و او مهدى(ع) است که در دوران غیبتش، انتظارش واجب و در دوران ظهورش اطاعتش واجب است؛ او سومین امام از فرزندان من است».
اعتقاد قلبى به ظهور حضرت مهدى(عج) از اصول فرهنگ شیعه و مکتب انتظار است
حجت الاسلام مهاجری به ویژگی‌های فرهنگ انتظار اشاره کرد و گفت: از اصول فرهنگ شیعه و مکتب انتظار، اعتقاد قلبى به ظهور حضرت مهدى(عج) است و مؤمن منتظر باید یقین داشته باشد حضرت قائم(عج) از روزى که متولد شده تاکنون با همین بدن عنصرى زنده و باقى است.
وی افزود: حضرت مهدى(عج) روزى ظاهر مى شود و جهان را پر از عدل و داد مى کند؛ زیرا ظهور آن حضرت روز معینى ندارد که مردم بدانند بلکه در آن احتمال‌های بسیاری است.
وی به معنای انتظار اشاره و تأکید کرد: انتظار مفهومى با اصالت و سازنده است و از عالى‌ترین مکاتبى است که مى‌تواند جامعه ى اسلامى را در راه پیشرفت و تکامل جلو ببرد و به تلاش‌ها ارزش و اصالت ببخشد.
کارشناس ادیان و مذاهب افزود: انتظار، برترین عمل است و به بیان امام على(ع)، منتظر همانند مجاهد تلاشگرى است که در راه خدا و احیاى سنت‌هاى اسلامى در خون خود مى‌غلطد.
وی به مفهوم انتظار در مکتب تشیع اشاره کرد و گفت: انتظار در اعتقاد شیعه داراى محتوایى اصلاحگر، تحرک آفرین و تعهدآور است که عالى‌ترین و ارجمندترین نوع بندگى حق تعالى و در نتیجه برترین عمل و نیکوترین تلاش و جنبش را دارا است.
تکلیف‌گرایی از ویژگی‌های منتظران است
حجت الاسلام مهاجری، تکلیف‌گرایی را از ویژگی‌های منتظران خواند و یادآور شد: در فرهنگ انتظار کسى که در عرصه تکلیف قدم مى گذارد و از نظر قلبى منتظر است؛ در عمل هم به بایدها و نبایدهای شرع مقدس احترام مى گذارد؛ صفات بد را از خود دور مى کند و خودش را به صفات نیک آراسته مى‌کند.
وی خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) فرمودند «اگر فردی بخواهد در شمار اصحاب قائم(عج) قرار داشته باشد، باید در عصر انتظار، مظهر اخلاق نیک اسلامى باشد؛ چنین فردی اگر پیش از قیام قائم بمیرد، پاداش کسانى را دارد که قائم(عج)را درک می‌کنند و به حضورش شریفیاب می‌شوند».
حجت الاسلام مهاجری به کلامی از امام خمینى(ره) اشاره کرد و گفت: ایشان درباره وظایف منتظران می‌فرماید «ما منتظران مقدم مبارکش هستیم تا با تمام توان کوشش کنیم؛ تا قانون عدل الهى را در این کشور ولى عصر(عج) حاکم کنیم و از تفرقه، نفاق و دغل بازى بپرهیزیم و رضاى خداى متعال را در نظر بگیریم».
اصل اعتقادى «معاد» در کنار مفهوم انتظار است
کارشناس ادیان و مذاهب اصل اعتقادى «معاد» را در کنار مفهوم انتظار برشمرد و یادآور شد: اعتقاد به معاد در کنار مفهوم انتظار قرار دارد؛ چنان که حضرت مهدى(عج) به هنگام ظهور، ستمگران و ظالمان را به سزاى اعمالشان مى‌رساند و مؤمنان را گرامی مى‌دارد.
وی به رجعت صالحان و ستمکاران به دنیا اشاره کرد و گفت: با ظهور حضرت مهدى(عج)، گروهى از پاکان و پلیدان به جهان باز مى‌گردند که این خود قیامتی کوچک و نشانه‌اى براى قیامت کبرى است؛ چنان که قرآن کریم از آن با آیه «یوم نحشر من کل أمة فوجا» یاد می‌کند.
حجت الاسلام مهاجری افزود: ظهور حضرت مهدى(عج) یکى از نشانه‌هاى حتمى قیامت و فرا رسیدن رستاخیز است که اگر ایشان ظهور نکند و حکومت عدل را در جهان برپا نکند؛ عمر جهان به سر نمى‌رسد و قیامت بر پا نمى‌شود.
وی به روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) اشاره کرد و گفت: حضرت فرمودند «لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یلی رجل من اهل بیتی یملاء الارض عدلا و قسطا کما ملأت ظلما وجورا» اگر یک روز از عمر دنیا باقی باشد؛ آنروز آنقدر طولانی می‌شود تا مردی از اهل بیت من بیاید و زمین را پر از عدل کند همان طور که از ظلم و جور پر شده است.
کارشناس ادیان و مذاهب انتظار فرج را محبوبترین کار در نزد خداوند خواند و تأکید کرد: در روایاتی همچون «افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج» برترین عبادت انتظار فرج شمرده شده است که با دقت در این روایت‌ها روشن می‌شود که در فرهنگ اهل‌بیت(ع)، انتظار نه فقط یک حالت روانی، بلکه یک عمل بزرگ است؛ بنابراین اگر انتظار یک عمل است؛ منتظر نیز باید عامل باشد.
وی تصریح کرد: اگر منتظران به وظایف خود آشنا نباشند و به آن عمل نکنند، امام زمان(ع) تنها خواهد ماند و تاریخ، تکرار می‌شود و ظهورش به تأخیر خواهد افتاد؛ چنان که در زمان امام حسین(ع)، با وجود شیعیان بسیار، فقط 72 نفر به وظیفه خود عمل کردند و بعد از شهادت آنها، امام(ع) تنها ماند و فجایع کربلا اتفاق افتاد.
وظایف منتظران به دو مقوله فردی و اجتماعی مربوط می‌شود
حجت الاسلام مهاجری به وظایف منتظران در دو مقوله فردی و اجتماعی اشاره کرد و گفت: وظایف فردی منتظران به دو بخش تقسیم می‌شود؛ نخست، معرفت امام که مهمترین وظیفه هر شیعه، کسب معرفت نسبت به وجود مقدس امام زمان(ع) است.
وی افزود: امام محمد باقر(ع) در روایتی فرمودند «اگر فردی بمیرد، در حالی‌که امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است اما اگر فردی بمیرد در حالی که امامش را شناخته همچون کسی است که در خیمه قائم(عج) و در حضور امام باشد.
حجت الاسلام مهاجری، توجه به دعاهای عصر غیبت را سبب شناخت امام زمان(عج) خواند و خاطرنشان کرد: در دعای معروفی که در کتاب کمال‌الدین نقل شده می‌خوانیم «بارالها خودت را به من بشناسان که اگر تو را نشناسم، پیغمبرت را نخواهم شناخت؛ بارالها پیغمبرت را بر من بشناسان که اگر پیغمبرت را بر من نشناسانی، حجتت را نخواهم شناخت؛ بارالها حجت خود را به من بشناسان که اگر حجتت را به من نشناسانی از دین گمراه می‌شوم؛ خداوندا مرا به مرگ جاهلیت نمیران و دلم را پس از آنکه هدایت فرمودی، منحرف نکن».
شناخت امام زمان(عج) سبب در امان بودن و نجات شیعیان است
وی شناخت امام زمان(عج) را سبب در امان بودن و نجات شیعیان دانست و گفت: شناخت نام و نسب شخص امام(عج)، ویژگی‌های حضرت، جایگاه و مقامی که نزد خداوند دارد از حیث عقیدتی، نه از حیث اندیشه و تفکر، و نه از حیث سلوک و رفتار، عمق چندانی در میان مردم و به‌ویژه جوانان ندارد؛ بنابراین آسیب زیادی متوجه شیعه است.
کارشناس ادیان و مذاهب مهمترین ریشه مشکلات را برخورد سنتی با موضوع مهدویت و انتظار برشمرد و تصریح کرد: متأسفانه مردم عادت کرده‌اند، آنچه را که آسان‌تر است و برای تأمین زندگی مادی و عادی آنان، سودمندتر به نظر می‌رسد، برگزینند و گرایش کمتری به مقوله‌های معرفتی و تعهدآور داشته باشند؛ بنابراین باید رفتار ما به گونه‌ای باشد که علاوه بر استفاده از نور ظاهری آنها. از نور معرفت صاحب آنها بهره‌مند گردیم.
وی به آیه مودت اشاره و تأکید کرد: همان گونه که خداوند در آیه مودت، محبت به اهل بیت(ع) را دستور داده است؛ امام زمان(عج) نیز در روایتی می‌فرمایند «فلیعمل کلّ امرء منکم بما یقرب به من محبّتنا» هر کدام از شما باید کاری انجام دهید که به محبت ما نزدیک شوید.
حجت الاسلام مهاجری به برخی از جلوه‌های محبت امام زمان(عج) اشاره کرد و گفت: ائمه اطهار(ع) از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند به‌ویژه امام مهدی(ع) که حجت حاضر خداوند است؛ چنان که امام صادق(ع) فرمودند «اگر او را دریابم؛ در همه ایام زندگانی خدمتگذارش خواهم بود»./850/ت301/س