گسترش معانی دینداری در دوران امام باقر

حجت‌الاسلام محمد عالم زاده نوری، استاد سطح عالی حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به درگیری های سیاسی بنی امیه و بنی عباس در زمان امام محمد باقر(ع)، ابراز داشت: همین درگیری ها یک فرصت استثنایی را برای امام باقر(ع) و امام صادق(ع) جهت تبیین معارف اسلامی ایجاد کرد به گونه ای که در زمان امام صادق(ع) منجر به تشکیل یک مدرسه بزرگ فرهنگ دینی شد.

تفصیل مبانی دین اسلام از سوی امام باقر(ع)

وی افزود: اگر فرهنگ اسلامی که پیامبر اکرم(ص) آوردند با خون سیدالشهدا(ع) تضمین شد، این امام باقر(ع) بود که مبانی اسلام را تبیین کرد و تفصیل داد و دین اسلام را از مهجوریت بیرون آورد.

حجت الاسلام عالم زاده اظهار داشت: در زمان امام باقر(ع) یک سری تعبد‌های افراطی به اسم دین مطرح شد و برخی دین را در نماز و روزه و عبادت خلاصه کرده و آن را معیار قضاوت دین داری افراد می دانستند که نکته اساسی در فعالیت های امام باقر(ع) مبارزه با همین طرز فکر غلط و گسترش و تکمیل معنای عبادت بود.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه روزی امام باقر(ع) در مزرعه سخت مشغول کار بود و عرق می ریخت در همین زمان یکی از افراد رو به حضرت کرده و گفت معلوم می شود شما هم به دنیا دلبسته شده اید؛ اما حضرت در جواب این شخص فرمودند «اگر من در همین حال از دنیا بروم بر طاعت خدا از دنیا رفته ام» بنابراین ایشان مشخص کردند کار کردن هم اگر برای رضای خدا باشد خود نوعی عبادت است.

تبیین ارزش علم و عالم در زمان امام باقر(ع)

استاد سطح عالی حوزه علمیه با تأکید بر ارزش علم و عالم که امام باقر(ع) آن را به درستی تبیین کردند، گفت: امام باقر(ع) یک نظام ارزشی برای علم و عالم ایجاد کردند، همچنانکه در روایتی از امام باقر(ع) است که فرمود «ارزش عالمی که از علم خود استفاده می‌کند و به دیگران هم انتقال می‌دهد از عبادت هفتاد هزار ساله انسان عابد بیشتر است».

وی خاطرنشان کرد: کاری که امام باقر(ع) کرد در واقع یک توسعه در معنای دین‏داری بود، چون در زمان ایشان عابدان و صوفیان فراوانی ظهور کردند که عبادت را منحصر در چند امر محدود می دانستند و با کار و علم آموزی مخالفت می کردند؛ اما امام باقر(ع) با سخن و عمل خود معنای عبادت و خداپرستی را گسترش داد.

حجت الاسلام عالم زاده در پایان با اشاره به اسوه و الگو بودن لحظه لحظه زندگی ائمه معصومین(ع) برای ما، بیان داشت: همه زندگی امام برای ما حجت و الگو است؛ اما شاید جهاد علمی امام باقر(ع) بیشتر برای ما به خصوص طلبه ها الگو باشد چرا که عصر ما به جهاتی شبیه به عصر امام باقر(ع) است چون الان هم مثل زمان ایشان هجمه نظامی وجود ندارد؛ اما از همه طرف تهاجم فرهنگی و اعتقادی و جنگ نرم بر دین ما حاکم شده بنابراین ما هم بایستی به تبعیت از امام خود در مبارزه علیه باطل با جهاد علمی و تلاش بی وقفه فرهنگی، اسلام و شیعه را از هجوم شبهات و خرافات محافظت کنیم./1330/ت302/س