احکام پرداخت فدیه از منظر فقه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین وحید پور ظهر امروز در آیین بیان احکام شرعی ویژه ماه مبارک رمضان که در شبستان بزرگ امام خمینی (ره) برگزار شد به بررسی احکام فقهی پرداخت فدیه از منظر شرع مقدس اسلام پرداخت و اظهار داشت: از منظر شرع مقدس اسلام فدیه عبارت است از «مالی معیّن است که برای جبران عبادت فوت‌شده از روی عذر و یا جبران خطا و یا عقوبت بر ارتکاب بعضی محرمات، واجب شده است و نیز بر عوض مالی که برای رهایی اسیر پرداخت می‌شود، اطلاق گردیده است.»
کارشناس مبانی فقهی آستان مقدس حضرت معصومه (س) با اشاره به مصادیق فدیه از منظر شرع مقدس اسلام عنوان داشت: نان، آرد، برنج و ماکارونی از مصادیق مواد غذایی است که باید به میزان هفتصد و پنجاه گرم مواد غذای به تعداد هر روز روزه ادا نشده از سوی مکلف پرداخت شود.
وی ادامه داد: مکلف باید دقت داشته باشد که یک کیلو نان برابر با هفتصد و پنجاه گرم آرد است بر این اساس میزان تأیید شده فدیه به مواد خام مواد غذایی اطلاق می‌شود و مکلف اگر بخواهد نان را به‌عنوان فدیه به فقیر پرداخت کند باید یک کیلو نان را به او بپردازد.
سخنران آستان مقدس حضرت معصومه (س) با اشاره به اینکه پول را نمی‌توان به‌عنوان فدیه به فقیر پرداخت کرد، گفت: برخی از مؤسسات خیریه به دلیل عدم تسلط به احکام فقهی فدیه مبلغ پول را از مکلفان دریافت و همان مبلغ و یا برای مثال ۱۰ کیلو برنج که از آن پول تهیه‌شده است رابین فقرا توزیع می‌کنند؛ این در حالی است که این اسلوب را شرع اسلام نمی‌پذیرد و تکلیف همچنان بر عهده مکلف بوده و مؤسسات این‌چنین نیز مدیون هستند.
وی افزود: برای یک ماه روزه ادا نشده مؤمن مکلف باید حداقل بیست و دو و نیم کیلو فدیه بپردازد این در حالی است که اگر بخواهد نقداً این مبلغ را پرداخت کند حدود پنجاه هزار تومان خواهد شد بر این اساس مکلف می‌تواند این مبلغ را به دفاتر مراجع اعظام پرداخت کرده تا این دفاتر بر اساس دستور شرع مقدس اسلام نسبت به توزیع فدیه بین فقرا اقدام کنند.
گفتنی است «تفاوت فدیه با کفّاره آن است که وجوب کفّاره به‌عنوان عقوبت ارتکاب محرمات است، برخلاف فدیه که رویکرد جبرانی نیز دارد. ضمن آنکه کفّاره اعم از مال و غیر مال است.»
خاطرنشان می‌شود بر اساس جلسات گذشته آیین بان احکام شرعی آستان مقدس حضرت معصومه و استفتائات رهبر معظم انقلاب موارد فدیه عبارت است از «مرد و زن پیر که روزه گرفتن برای آنها مشقت دارد، کسی که مبتلا به بیماری استسقا است یعنی زیاد تشنه می‌شود و روزه برای او مشقت دارد، زن باردار که وضع حمل او نزدیک است و روزه برای حملش ضرر دارد، زن شیرده که شیر او کم است و روزه برای بچه‌یی که شیر می‌دهد ضرر دارد و فرد بیمار که روزه برای او ضرر دارد و بیماری او تا ماه رمضان سال بعد ادامه پیدا کند.»
لازم به ذکر است که بر اساس دستور ولی امر مسلمین دنیا اگر زن بارداری که خوف از ضرر روزه بر جنین خود دارد و خوف وی هم دارای منشأ عقلایی باشد، باید روزه‌اش را افطار کند و برای هرروزی فدیه بدهد و قضای روزه را هم بعداً به‌جا آورد.
بر اساس این گزارش زن شیردهی که به دلیل کم یا خشک شدن شیرش براثر روزه، خوف ضرر بر طفل خود دارد باید روزه‌اش را افطار کند و برای هر روزی فدیه بدهد و قضای روزه را هم بعداً به‌جا آورد.
همچنین بیماری که به‌واسطه‌ی بیماری، روزه‌ی ماه رمضان را نگرفته و بیماریش تا ماه رمضان سال بعد ادامه پیداکرده است، قضای روزه‌هایی را که نگرفته واجب نیست، فقط باید برای هرروزی فدیه بپردازد.»/837/پ۲۰۲/ی