محاسبه مقدمۀ به دست آوردن اراده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله علی جاودان، استاد حوزه علمیه شب گذشته در سلسله جلسات درس اخلاق هفتگی که در حسینیه مرحوم شیخ زاهد برگزار شد، گفت: محاسبه نفس توصیه ائمه اطهار(ع) است.

وی افزود: معمول بود که کسانی که تازه می‌خواستند محاسبه را شروع کنند، شب‌ها اعمالشان را می‌نوشتند و حساب می‌کردند. این کار، مقدمه‌ای برای مراقه نفس به شمار می‌رود.

آیت الله جاودان ادامه داد: اگر به مرحلۀ مراقبه برسیم، دیگر نیازی به ثبت اعمال نداریم؛ در مراقبه آدم هر کاری را که می‌خواهد انجام دهد قبلش حساب می‌کند که این کار درست است یا خیر.

استاد اخلاق اضافه کرد: با مراقبه می‌توان به چیز جدیدی رسید و آن، اراده است. اگر کسی صاحب اراده شود، دیگر حوادث او را تغییر نمی‌دهد و خود او است که تعیین می‌کند که چه کاری باید انجام دهد. اگر کسی به اینجا رسید، نجات یافته‌ است.

وی با استناد به کلام امام خمینی(ره) در کتاب چهل حدیث، گفت: امام خمینی(ره) از قول استادشان، آیت‌الله شاه‌آبادی می‌فرماید: فرق انسان با سایر حیوانات در اراده است؛ این پرسش پیش می‌آید که مگر حیوانات اراده ندارند؟ آن‌ها هم مثلاً برای بدست آوردن غذا نقشه می‌کشند و با شعور حرکت می‌کنند، پاسخ این است که اراده‌ای که فرق انسان و حیوان است، نوع دیگری از اراده است.

آیت الله جاودان با بیان اینکه انسان می‌تواند علیه خودش اراده کند، عنوان کرد: به عنوان مثال انسان می‌تواند تصمیم بگیرد که حرام را ترک کند، در مرحلۀ بعدی می‌تواند تصمیم بگیرد که هوس را ترک کند این جور اراده‌ها نشانۀ انسانیت است.

استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه انسان با اراده می‌توان صدرنشین بهشت شود، اظهار داشت: در عالم آخرت، گران‌ترین چیز ممکن را در مقابل اراده به انسان می‌دهند. اراده، سرمایۀ اصلی آخرت است. قرآن در اوصاف متقین می‌فرماید: آن‌ها هر جا از بهشت را که اراده کنند، انتخاب می‌کنند؛ آنجا با کسی شوخی ندارند. ارادۀ انتخاب جایگاه بهشتی را باید در این دنیا تحصیل کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: محاسبه مقدمۀ بدست آوردن اراده است. شروع این اراده با مواظبت است. طبق صریح روایات؛ مردم آزادند کسی که اینجا آزاد است، آنجا در بند است؛ اما کسی که اینجا بند فرمان خدا را برگزیند، آنجا آزاد است./807/پ203/ب1