حسادت، غرور و جهالت منشأ عیب یابی از دیگران است

وی با بیان این که این آیه از قرآن کریم مصداق روابط اجتماعی با دیگران است، اظهار کرد: به خاطر ارتباطی که در روابط اجتماعی با سایرین داریم نباید به دنبال ایراد گرفتن از دیگران باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین درایتی به مواردی که نیاز به عیب یابی است و مصداق این آیه نمی شود، اشاره کرد و گفت: این آیه کریمه ناظر به رابطه عام است و روابط خاص را شامل نمی شود.

استاد حوزه علمیه افزود: گاهی رابطه خاص با افرادی داریم که به اقتضای آن روابط، رفتار خواصی با آن ها خواهیم داشت که در این موارد باید به درستی و دقیق و نقادانه عیب را ببینیم مانند رابطه استاد و شاگرد که استاد عیب کار شاگرد خود را می گیرد که در این موارد عیب بابی خوب است.

وی به دیگر روابط اجتماعی اشاره کرد که مصداق این آیه نمی شود و ابراز کرد: روابطی در اجتماع داریم که عیب گرفتن مشکلی ندارد مانند رابطه ای که پولی برای خرید کالا پرداخت می کنیم در این موارد نمی شود عیب کالا را نبینیم.

حجت الاسلام والمسلمین درایتی ادامه داد: اداره عمومی اجتماع نیز مصداق این آیه نیست و در این موارد باید ضعف ها را برای جبران به صورت دقیق بررسی کرد.

استاد حوزه علمیه به عیوب آشکار و گاهی پنهان اشاره و اظهار کرد: در عیوب آشکار اگر عیب یابی با انگیزه سرزنش افراد است این عمل خوب نیست اما اگر به قصد اصلاح است، مناسب است همچنین نشر این عیب جالب نیست.

وی ادامه داد: برخی از عیوب اتفاقی که انسان در شرایط خاصی خطا می کند پس این عیب موردی و اتفاقی است که نباید به عیب یابی در این خصوص بپردازیم.

حجت الاسلام والمسلمین درایتی با بیان این که براساس روایات حسادت، غرور و جهالت منشأ عیب یابی از دیگران است، گفت: امام علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید:«هر کسی نگاه نقادادنه به عیوب خود داشته باشد به عیوب مردم نمی پردازد، منشأ ایراد گرفتن به دیگران این است که از عیب خود بی خبر هستیم و کسی که به عیب مردم نگاه کند و خود نیز آن عیب را دارد این آدم نفهم است.»

استاد حوزه علمیه افزود: امیرالمومنین(ع) همچنین می فرماید:«اگر می خواهی نقاد باشی در عملکرد خود نقاد و ریزبین باش، هر کسی خودش را محاسبه نفس کند، دیگران حسابرس دیگری دارند و حسابرس همه بندگان خداوند است.»

وی با بیان این که در مقام لطف کردن دیگران نباید ایراد بگیرم، گفت: خیلی در جامعه عیب می گیرند که خود بیش از آن را دارند، گاهی کسانی که بیشتر از همه ایراد می گیرد خود بیش از همه مبتلا هستند.

حجت الاسلام والمسلمین درایتی با اشاره به حدیثی دیگر، افشای عیب دیگران را مصداق کفر دانست و ابراز کرد: از مسائل سخت این است که عیب ها را شناسایی و ذخیره کرده تا در روزی که نیاز داریم، افشا کنیم، این عمل خیلی بدی است که در احادیث این عمل را از جمله حالت هایی بیان می کند که انسان به کفر نزدیک می شود.

استاد حوزه علمیه به نکوهش عیب یابی دیگران از نظر پیامبر اکرم(ص) اشاره کرد و گفت: پیامبر (ص) می فرماید:«اگر کسی عیب ها را شناسایی و ذخیره کند تا روزی که نیازمند شد، افشا کند، خداوند عیوب او را افشا می کند چنان که در داخل خانه خود نیز بی آبرو می شود.»/864/پ202/ب1