از افتتاح پژوهشکده نقد وهابیت تا کتابی که توجه حاج قاسم را جلب کرد

اشاره: یکی از ابزارهایی که دشمنان در چند دهه اخیر مانور زیادی روی آن داده و از آن برای نابودی و وارد کردن ضربات سهمگین به اسلام واقعی سوء استفاده کرده اند، مبارزه از طریق تکفیر و ترور بوده است.

جریان های تکفیری در سالیان اخیر با حمایت های مستقیم استکبار جهانی از جمله آمریکا و همچنین حمایت های مالی عربستان سعودی ضربات متعددی را بر پیکره اسلام و مسلمین و حتی پیروان دیگر ادیان آسمانی وارد کرده و تلاش کرده اند تا چهره ای بد و خشن از اسلام به جهانیان معرفی کنند.

داعش نماد بیرونی این جریان بود که با مجاهدت های سید شهیدان مقاومت حاج قاسم سلیمانی حکومت شان از عالم هستی برچیده شد، هرچند تفاله های این جریان در کنار برخی از گروهک های تکفیری هنوز وجود دارند و به قتل و غارت مشغول اند.

سؤالی که خیلی از اوقات ذهن انسان را درگیر می‌کند این است که چرا این گروه های تکفیری قدرت جذب بالایی دارند تا جایی که از ده ها کشور اروپایی و آسیایی در گروه داعش حضور پیدا کرده بودند؟ بی شک خیلی از افرادی که وارد این جریانات می شوند مزدور و نیروی مستقیم استکبار هستند ولی برخی هم به دلیل عدم قدرت تحلیل و عدم توان پاسخ به شبهات و ابهامات مطرح از سوی این جریانات، جذب آنها شده اند.

این جا است که اهمیت تلاش های علمی و فعالیت های تخصصی در حوزه وهابیت، سلفیت و جریان های تفکیری خود را نشان می دهد؛ یکی از این مراکزی که بیش از ده سال است با حمایت مستقیم مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت آیت الله مکارم شیرازی در نقد وهابیت و سلفیت تکفیری فعالیت های آموزشی و پژوهشی ارائه می دهد، مؤسسه آموزشی و پژوهشی دارالإعلام لمدرسه اهل البیت(ع) است.

این مرکز تا کنون دوره های تخصصی بلند مدت و کوتاه مدت زیادی برگزار کرده و آثار متقن و گرانسنگی را از خود به یادگار گذاشته که توانسته عده زیادی از خطر افتادن در دام جریان های تفکیری و وهابیت نجات بدهد، به همین دلیل برای آشنایی بیشتر با خدمات این مؤسسه خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، خدمت حجت الاسلام احمد کوثری سرپرست مؤسسه دارالإعلام رسیده و گفت‌وگویی با ایشان ترتیب داده است.

متن این گفت‌وگو به این شرح است:

رسا – با عرض سلام و ادب و احترام؛ ابتدا در مورد اصل مؤسسه و محور فعالیت های آن، برای ما توضیح بدهید.

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام علیکم. بنده هم خدمت شما و دوستان بزرگوارتان در خبرگزاری رسا عرض سلام و خسته نباشید دارم و ایام نورانی و مبارک ماه شعبان به ویژه میلاد با سعادت سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) و همچنین حضرت ابوالفضل العباس(ع) و امام سجاد(ع) را تبریک می گویم.

جا دارد در همین ابتدا از زحمات کادر زحمت کش و مجاهد درمانی و بهداشتی بیمارستان ها تقدیر و تشکر داشته باشیم که در این ایام حقیقتا جان خود را در کف دست گرفته و برای ریشه کن سازی ویروس منحوس کرونا و خدمت به بیماران کرونایی از هیچ خدمتی فروگذار نمی‌کنند.

بی انصافی است اگر یاد نکنیم از خدمات بی شائبه و بی منت طلاب، بسیجیان و گروهای جهادی که آنها نیز در این ایام دوشادوش کادر درمانی در خدمت رسانی به بیماران و ضدعفونی مراکز مختلف شهر تلاش می‌کنند؛ امیدواریم با همدلی و همراهی همه مردم و توجه به دستورات بهداشتی و البته دعا و تضرع در این ایام نورانی به زودی زود شاهد ریشه کن شدن این ویروس باشیم.

وهابیت؛ فرقه ای بدعت گذار و تکفیری

به صورت مقدمه باید بگوییم، وهابیت به‌عنوان فرقه‌ای بدعت‌گذار به تکفیر مسلمانان اعم از شیعه و سنی پرداخته و در همین راستا همیشه مورد انتقاد جهان اسلام بوده و هست اما با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و گسترش فرهنگ تشیع، وهابیت برای مقابله با فرهنگ نورانی شیعه با تمام توان به میدان آمده و از هیچ ابزاروتلاشی در راستای بدبین کردن جوانان به تشیع و ترویج فرهنگ وهابیت و مخدوش کردن چهره مذهب شیعه در سطح جهانی دریغ نمی‌کنند.

 در همین راستا، مؤسسه دارالإعلام لمدرسة اهل‌البیت(ع) با حمایت مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت آیت الله مکارم شیرازی در سال 1389 ،  با هدف شناخت، نقد افکار انحرافی وهابیت و جریان‌های سلفی، تربیت نیروهای متخصص و متعهد در جهت مقابله با آنان به همت و تلاش عدّه‌ای از صاحب‌نظران برجسته و اساتید و محققین، در عرصه آموزش، پژوهش و نشر، فعالیت جدی خود را تحت مدیریت حجت‌الاسلام و المسلمین حاج شیخ مهدی مکارم آغاز کرد.

ورود تخصصی دارالاعلام در نقد وهابیت

بنابراین ما به صورت تخصصی کارمان در زمینه نقد وهابیت و سلفیت و مقابله با افراطی گری در جهان اسلام است؛ خیلی از جاها از ما خواستند که وارد بخشی های دیگری بشویم ولی ما تأکید کردیم که می خواهیم به صورت تخصصی تنها در این زمینه کار کنیم و الان به صورت مرکز تخصصی حوزه فعالیت می کنیم.

ما به عنوان یک مرکز تخصصی حوزوی با اخذ مجوز از حوزه، در زمینه نقد وهابیت و سلفیت کار می کنیم و تنها مرکزی هستیم که سطح چهار نقد وهابیت را در کل کشور داریم و شعب ما نیز در استان فارس، استان خوزستان و شعبه مشهد سطح سه دارند که البته شعبه مشهد مستقلا از حوزه علمیه قم از حوزه خراسان مجوز گرفته است.

رسا – شیوه برگزاری دوره های آموزشی مؤسسه دارالاعلام در قم و شعب استانی شما چگونه است؟

مؤسسه دارالاعلام در قم دو شیوه آموزشی دارد، یکی دوره های بلند مدت ما است که سه سال طول می کشد که این دوره مدرک حوزوی رسمی ندارد و مدرک علمی آن توسط خود مؤسسه اعطا می‌شود و اتفاقا کسانی که از جاهای دیگر مدرک دارند در این دروه شرکت می‌کنند یعنی بیشتر به دنبال علم هستند و یکی هم سطح چهار نقد وهابیت است که مدرک رسمی سطح چهار حوزوی معادل دکتری داده می شود؛ اما شعب مؤسسه تنها سطح سه نقد وهابیت دارند.

دوره های کوتاه مدت بسیاری برگزار شده که آمار آن از دست خارج شده از جمله در آموزش و پروش هم برای معلمان و مدارس و خود طلاب برگزار شده است که مدت زمان این دوره ها بین دو تا چهار ماه است و اگر ارگانی متقاضی دوره کوتاه مدت باشد برگزار می کنیم.

در ارتباط با دوره های بلند مدت باید بگوییم که در قم پنج دوره سه ساله برگزار شده و در هر دوره 20 نفر جذب می شوند و تا کنون 60 نفر فارغ التحصیل داشته ایم که همگی در این مؤسسه و مراکز دیگر به کار گرفته می شوند؛ سطح چهار هم تابع قوانین حوزه است و تا هشت نفر می‌شود جذب کرد که ما امسال هشت طلبه سطح چهار برای اولین بار گرفتیم.

دوره بلند مدت، سه ساله است

برای دوره بلند نقد وهابیت که سه ساله است و اصل محور دوره همان است، ما تقریبا پنج دوره گرفته ایم که مجموعا 100 نفر هستند، از این دوره ها سه دوره فارغ التحصیل شده اند و دوره چهارم در قم امسال فارغ التحصیل می شوند، بنابراین 60 نفر در قم فارغ التحصیل شده اند و 20 نفر امسال فارغ التحصیل می شوند و برای سال آینده هم جذب دانش پژوه داریم.

در دوره های بلند مدت، همانطور که گفتیم مدرک حوزه داده نمی‌شود چون می خواهیم کار پژوهش محور بماند و دست خودمان باشد چون اگر مدرکی شود، باید مقدار مشخصی آموزش داشته باشد و مقداری واحد گذرانده شود ولی ما ابتدای هفته آموزش می دهیم و بیشتر بحث به پژوهش پرداخته می‌شود و دانش پژوهش باید کنفرانس بدهد و کتاب های سلفیت و نقدآنها را مطالعه کند.

سطح سه نقد وهابیت تنها در شعب استانی برگزار می شود

سطح سه ما در شعب برگزار می‌شود و در قم سطح سه نداریم چون نیازی نیست و اصلا دوستانی که جاهای دیگر سطح سه یا دکتری جاهای دیگر را گذرانده اند وارد مؤسسه می شوند چون دنبال مدرک نیستند و تنها به دنبال علم آن هستند.

ما تقریبا حدود 20 استاد همکار در قم و شعب داریم که خیلی از آنها فارغ التحصیلان خود مؤسسه هستند و در این 10 سال در شعب هم چهار دوره بلند مدت در اهواز، دو دوره در شیراز و یک دوره هم در مشهد برگزار شده است؛ از سال 91 دوره ها برگزار شده است و قبل از آن دو سه سال اول فقط در کار انتشار نشریه و کتابخانه تخصصی بودیم و از سال 91 شروع به پذیرش دانش پژوهش کردیم و تمام حمایت های این جا با خود حضرت آیت الله مکارم است.

رسا – از برخی اقدامات در حوزه آموزش و دستاوردهای این عرصه نیز بگویید.

در راستای توجه به نیازهای داخلی و فراملی و با عنایت به کمبود نیروی متخصص در زمینه نقد وهابیت و جریانهای سلفی، تربیت نیروهای متخصص در زمینه‌های تحقیق و نگارش، تدریس و تبلیغ آن هم در سطوح عالی، در دستور کار مؤسسه قرار گرفت که حاصل آن تا کنون پرورش بیش از 100 نیروی متخصص و کارامد در این حوزه بوده است.

لازم به ذکر است که این دوره پژوهش‌محور بوده و ارائه بیش از سی هزار صفحه مقاله و خلاصه‌نویسی توسط دانش‌پژوهان این دوره‌ها، نشان‌دهنده علاقه و استقبال محققین از آموزش‌های پژوهش‌محور می‌باشد. شایان ذکر است تا کنون بیش از 100  عدد از برگزیده‌ترین این مقالات در نشریه علمی – ترویجی سراج منیر، سلفی پژوهی، مجله داخلی حکمت، سایت وهابیت‌شناسی و نشریات علمی پژوهشی دیگر نهادها منتشر شده است.

برخی فعالیت های علمی صورت گرفته از سوی مؤسسه دارالاعلام

از  اهم فعالیت‌های صورت گرفته در این بخش می توانیم به برگزاری 4 دوره بلند مدت تخصصی نقد وهابیت و سلفیت در قم، برگزاری کلاس تخصصی نقد وهابیت توسط مرجعیت شیعه؛ حضرت آیت الله سبحانی، راه‌اندازی دوره دکترای نقد وهابیت با همکاری دانشگاه ادیان و مذاهب جهت ارائه مدرک دکتری به پژوهشگران، برگزاری دوره بلندمدت نقد وهابیت و سلفیت به صورت غیرحضوری برای طلاب شهرستان لار، اخذ موافقت مجوز سطح 4 رشته نقد وهابیت از حوزه علمیه، انجام مراحل دریافت مجوز مرکز تخصصی سلفیت‌پژوهی از حوزه علمیه و برگزاری بیش از 100 کارگاه نقد وهابیت وجریان‌های تکفیری در استان‌های تلفیقی (سیستان وبلوچستان، کردستان، گلستان، هرمزگان، بوشهر، خراسان شمالی و...) با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی اشاره کنیم.

برگزاری 3 دوره نقد وهابیت و سلفیت برای طلاب شبه قاره (هندوستان، پاکستان، افغانستان)، برگزاری بیش از 100 مورد کارگاه نقد وهابیت و جریان‌های سلفی برای طلاب، دانشجویان، فرماندهان و افسران نظامی کشور، انعقاد تفاهم نامه همکاری با برخی از سازمان‌های امنیتی کشور جهت برگزاری دوره‌های نقد وهابیت و تامین محتوای مکتوب، . تدریس در بین علما و دانشگاهیان شیعه و سنی در مناطق تلفیقی و برگزاری چندین موضوع و نسشت علمی-آموزشی با حضور اساتید: آیت الله کورانی، استاد آل مجدد، استاد علیزاده موسوی ، آیت الله طبسی، آیت الله میلانی، استاد نجارزادگان، آیت الله کاردان، استاد رجبی و استاد فرمانیان از دیگر برنامه های آموزشی به شمار می رود.

رسا – مؤسسه دارالإعلام صرفا فعالیت های آموزشی دارد یا در حوزه پژوهش هم فعالیت دارید؟

اتفاقا دوره های آموزشی ما کلا پژوهش محور است یعنی چه در سطح سه و چه در سطح چهار پژوهش محور است و خروجی های خوبی هم داشته است که از میان آنها تمام تقریبا 20 پژوهشگر داریم که به صورت ثابت کار می‌کنند و همگی فارغ التحصیلان خودمان هستندو دنبال این هستیم که در بخش پژوهش، پژوهشکده شویم و مهمترین خبر این است که در پی پژوهشکده شدن مؤسسه دارالاعلام هستیم.

مؤسسه دارالاعلام گسترش می یابد

با آمدن پژوهشکده مؤسسه دارالاعلام تغییر ماهیت نمی دهد، بلکه ما یک مؤسسه دارالاعلام هستیم که در دل خود یک مرکز تخصصی نقد وهابیت دارد که آموزشی است و یک پژوهشکده تشکیل می دهد که با هم کار می‌کنند؛ پژوهشکده در بخش پژوهش به چشم می آید و با امور پژوهشی کار می‌کند و دوره های آموزشی در آن خیلی مهم نیست همانطور که بخش آموزش، خیلی به امور پژوهشی کاری ندارد و بیشتر کارشان آموزش است.

ما با راه اندازی مرکز تخصصی سطح چهار بزرگترین مرکز نقد وهابیت در کشور شده ایم و از این طرف به دنبال تأسیس پژوهشکده هستیم و ان شاءالله در آینده نزدیک پژوهشکده رسمی خواهیم شد.

مؤسسه دارالاعلام به زودی کمیته مذاهب و نقد و هابیت در واحد مدارج علمی را از حوزه علمیه قم می گیرد؛ یعنی برای کسانی که می خواهند در این حوزه پایان نامه سطح سه یا چهار بنویسند، در این مؤسسه کارهای آن انجام شود و تمام رشته هایی که در این زمینه هست و پایان نامه ها و موضوعات و اساتید و دیگر مسائل را متکفل خواهیم شد.

ما همچنین نشست های علمی پژوهشی هم چندین بار برگزار کرده ایم، چون می دانید جریان‌های تکفیری به عنوان پدیده‌ای ناخوشایند، ضربات سهمگینی به اسلام و جامعه اسلامی وارد کرده‌اند. زمانی که بنیانِ شوم خوارج پا گرفت، شاید کسی فکر نمی‌کند که آن‌ها کمر به نابودی اسلام بسته و در همین مسیر نیز خلیفه مسلمانان یعنی امیر مومنان را به شهادت برسانند. از این‌روی خطر جریان‌های تکفیری کنونی اگر از خوارج بیشتر نباشد، قطعا کمتر نخواهد بود. به همین جهت موسسه دارالاعلام همایشی با عنوان «آینده‌نگری در مقابله با تکفیر» را در اواخر سال 97 با حضور اندیشمندان فعال در این عرصه و دانش‌پژوهان شعب مختلف موسسه (قم، شیراز و اهواز) در شهر مقدس قم برگزار کرد که هدف اصلی این همایش شناخت ماهیت جریان‌های تکفیری، تمایز میان این گروه‌ها و برادران اهل‌سنت و اتخاذ مبنایی درست در تقابل با این جریان در آینده بود.

رسا – این طور که مشخص است مؤسسه دارالاعلام شاید وقت زیادی برای فعالیت های تبلیغی نداشته باشد؟ این طور نیست؟

خیر این طور نیست، اتفاقا یکی از مهمترین کارهایی که الان در مؤسسه انجام می دهیم جدای از بخش های آموزشی و پژوهشی بخش تبلیغ است که امسال شروع شده و در مناطق تلفیقی اعزام مبلغ گسترده داریم و هدف ما این است که جلوی نفوذ وهابیت و گسترش وهابیت گرفته شده و مقابله با آنها صورت بگیرد.

دوستان ما در بین شیعیان و اهل سنت کار می‌کنند که مقابله با این افکار افراطی صورت بگیرد که الان در استان های مختلفی از جمله گلستان، کردستان، سیستان و بلوچستان، فارس و خراسان در حال کار هستیم.

ساخت مستند حب الحسین(ع) در مناطق سنی نشین

در بخش رسانه هم فعال شده ایم و اخیرا یک مستندی با عنوان «حب الحسین(ع)» منتشر کردیم که کار خودمان بود و سه چهار مرتبه از شبکه قم پخش شد؛ برای تهیه این مستند دوستان ما ایام محرم در خراسان شمالی بین اهل سنت رفته بودند و از خود علما و مردم اهل سنت مراسماتی که برای امام حسین(ع) را داشتند تحت پوشش قرار دادند و مستند کاملی تهیه شد که در آینده برای دیگر شبکه های صدا و سیما هم خواهد رسید.

یکی دیگر از کارهایی که در پی انجام دادن آن هستیم، بحث این است که رسانه ما یک مقدار از این فعال تر شود و بتوانیم کارهای مهمی را برای صدا و سیما به ویژه شبکه قم داشته باشیم و در زمینه نقد وهابیت و سلفیت کارهایی را انعکاس بدهیم.

استقبال از دوره ها و آثار مؤسسه

استقبال از برنامه ها، دوره ها و آثار این مؤسسه البته برای اهل آن خیلی خوب بوده است چون همانطور که می دانید ما به صورت کلی در مباحث تبلیغی خیلی قوی نیستیم یعنی دشمن یک کتاب چاپ می‌کند و مانور تبلیغاتی شدید روی آن می دهد و آن در افکار و انظار مردم جا می انداز ولی وقتی ما در این مؤسسه یک کتاب قوی می نویسیم، ارگان های فرهنگی کشور و متولی امور دینی کشور کمتر در این زمینه ها ورود پیدا می‌کنند و انتظار دارند کارها به صورت رایگان انجام شود که این هم خیلی مؤثر نیست.

البته یک بخش دیگر هم داریم و آن هم اندیشی با علمای اهل سنت است به جهت این که خود اهل بیت(ع) هم فرموده اند ارتباط خود را با آنها بیشتر کنیم تا از مکتب شیعه ابهام زدایی صورت می گیرد، چون خیلی از آنها نسبت به مکتب شیعه آشنایی کاملی ندارند و دنبال این هستیم که شیعه را مکتبی معتدل و دنبال تقریب معرفی کنیم و دوم این که با صحبت هایی که می کنیم آنها را بر علیه علمای تکفیری تجهیز کنیم.

رسا – از فعالیت مؤسسه دارالاعلام در حوزه فضای مجازی به ویژه راه اندازی پایگاه تخصصی وهابیت پژوهشی و جریان های سلفی بگویید.

رهبر معظم انقلاب بر حضور جدی و مؤثر در فضاهای مجازی تأکید دارد، از این رو ما در اکثر آن ها فعال هستیم که اینستاگرام، توئیتر، تلگرام و ایتا و سروش از جمله آن است و دوستان در حال کار کردن هستند و سایت خود مؤسسه با عنوان «الوهابیه» پایگاه تخصصی نقد وهابیت به عنوان بزرگترین پایگاه نقد وهابیت شناخته می‌شود.

خیلی از اساتیدی که می خواهند در این زمینه تدریس کنند از سایت الوهابیه استفاده می‌کنند که قابلیت جستجوی پیشرفته دارد و یک پایگاه خوبی برای تحقیق و پژوهش و پایان نامه نویسی است، مثلا شما اگر اسم کلمه ای مثل توسل را وارد کنید پنجاه تا شصد مورد می آید که به عنوان نمونه ده مقاله، پنج جواب به شبهه، چهار کلیپ و سه عکس نوشت می آید که این هم برای کسانی که می خواهند در این زمینه تحقیق کنند خوب است و به دنبال این هستیم که طلاب را به این سمت بیاوریم که به سمت پاسخ به شبهات وهابیت بروند.

پایگاه تخصصی وهابیت پژوهشی و جریان های سلفی که از آن یاد کردیم دارای بخش های مختلفی است که از جمله آن می‌توان به درختواره گروه های وهابی، مقالات، کتاب و مجلات، شبهات، جریان شناسی، اسناد، یادداشت های تحلیلی، شخصیت شناسی و کتاب خانه دارالاعلام اشاره کنیم.

الوهابیة یکی از جامع ترین سایت های فعال در حوزه شناخت سلفیت و نقد وهابیت

به طور کلی پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی با عنوان الوهابیة یکی از جامع ترین و معتبرترین سایت های فعال در حوزه شناخت سلفیت و نقد وهابیت که از سال 1392ش شروع به فعالیت می کند. این پایگاه به موسسه علمی _ پژوهشی دارالاعلام لمدرسة اهل البیت(ع)، وابسته بوده و به سه زبان فارسی، عربی و اردو در حال فعالیت است. محتوای پایگاه مذکور توسط گروهی از متخصصان و پژوهشگران فعال در عرصه نقد وهابیت و سلفیت تهیه و تنظیم می شود.

اهداف پایگاه را می‌توان اطلاع رسانی و خبرگزاری در حوزه شناخت سلفیت و نقد وهابیت، ایجاد بانک اطلاعاتی جامع در تمامی حوزه های مربوط به وهابیت از قبیل کتاب، مقاله و پایان نامه، پاسخ گویی به شبهات وهابیت و وحدت بین اهل سنت و شیعه در مقابل وهابیت و سلفیه نام برد.

پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی مشتمل بر بخش های متعددی همچون مقالات، معرفی کتاب و پایان نامه، مجلات، شبهات، جریان شناسی، اسناد، شخصیت شناسی، یادداشت تحلیلی، ویژه نامه، درختواره، نگارخانه، مصاحبه و طرح سوال است؛

در بخش مقالات، بیش از 1200 مقاله علمی، در موضوعاتی همچون مبانی وهابیت از جمله بدعت و سنت، توحید و شرک، حیات برزخی، ایمان و کفر و  و شبهات وهابیت در مساله توسل، استغاثه، شفاعت، ندای غیر الله، نذر و ذبح، سفر برای زیارت قبور و ... بارگذاری شده است.

بخش کتاب و مجالات پایگاه الوهابیه

در بخش معرفی کتاب، بیش از 700 کتاب مرتبط با حوزه شناخت سلفیت و نقد وهابیت که به وسیله علمای اهل سنت و شیعه نوشته شده است، شناسایی و معرفی شده است؛ بخش مجلات خود مشتمل بر دو بخش با عناوین مجله سراج منیر، مجله سلفی پژوهی، است و در بخش مجله سراج منیر، بیش از 30 شماره از مجله علمی _ ترویجی در مبانی و شبهات وهابیت و سلفیه به صورت کامل بارگذاری شده است، که تاکنون بیش از 11 هزار بازدید را به خود اختصاص داده است. بخش مجله سلفی پژوهی نیز مشتمل بر 7 شماره از مجله علمی _ ترویجی سلفی پژوهی است که این بخش نیز مورد استقبال کاربران فضای مجازی و محققان و پژوهشگران قرار گرفته و تاکنون بیش از 5 هزار بازدید داشته است و تمام شماره های این دو مجله قابل دانلود است.

در بخش پایان نامه، بیش از 460 پایان نامه و رساله علمی حوزوی و دانشگاهی مرتبط با حوزه پژوهشی سلفیت و نقد وهابیت ، شناسایی و با هدف تسهیل در فرایند پژوهش گزارشی اجمالی از محتوای رساله های مذکور ارائه شده است. و نهایتا در بخش محصولات، کتب و آثار تالیف شده توسط محققان و پژوهشگران موسسه علمی _ پژوهشی دارالاعلام لمدرسة اهل البیت(ع) به مخاطبان عرضه گشته است.

بخش شبهات یکی از پربازدیدترین بخش های پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی است، در این بخش جدیدترین و آخرین شبهات مطرح شده توسط گروه ها و جریان های سلفی و وهابی، شناسایی و پاسخ داده می شوند. محققان و پژوهشگران فعال در این بخش توانسته اند تاکنون برای بیش از 600 شبهه به زبان فارسی، در حوزه های مختلف کلامی، فقهی، تاریخی و... پاسخ­های متقن و مستند و البته ساده و قابل فهم برای عموم مخاطبان، ارائه نمایند.

فعالیت دیگر این پایگاه در حوزه جریان شناسی است، چون سلفیت و حتی وهابیت یک جریان واحد و منسجمی نبوده و در درون خویش به گروه ها و جریان های مختلفی تقسیم می شوند، به گونه ای که در برخی موارد اختلافات اساسی میان آنان یافت می شود. بنابراین شناخت جریان ها و گروه های مختلف سلفی و وهابی و تمایز افکار و عقاید ایشان از یکدیگر نقش به سزایی در نوع تعامل با این گروه ها و جریان ها دارد. با توجه به مطالب مذکور و با هدف ارائه اطلاعات و آگاهی های مفید و کاربردی در باره گروه ها و جریان های سلفی و وهابی، بخش جریان شناسی پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی راه اندازی شده است. در این بخش تاکنون مجموعا بیش از 200 مقاله علمی بارگذاری شده است.

در بخش اسناد به ارائه سند مطالب موجود در آثار علما و اندیشمندان اهل سنت در خصوص نقد جریان های سلفی به ویژه وهابیت به صورت تصویری پرداخته شده است؛ در این بخش بیش از 600 سند به زبان فارسی بارگذاری شده است.

پژوهش و تحقیق در حوزه پژوهشی «جریان های سلفی و نقد وهابیت» بدون شناخت شخصیت­های برجسته این حوزه امکان پذیر نیست، به همین جهت بخش شخصیت شناسی پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی با هدف پاسخ به نیاز مذکور راه اندازی شده و در آن به معرفی شخصیت ها و اندیشمندان مطرح پرداخته شده است. در این بخش تاکنون زندیگنامه بیش از 80 شخصیت علمی بارگذاری شده است.

بخش یادداشت تحلیلی دیگر بخش این پایگاه است و مراد از یادداشت تحلیلی، مقاله­ای تحلیلی و البته نسبتا کوتاه در باره موضوعات مختلف مربوط به مسائل روز جریانهای وهابی و سلفی است. در بخش یاد داشت تحلیلی پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی تاکنون بیش از 420 یادداشت تحلیلی بارگذاری شده است.

در پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی، افزون بر محتوای عمومی که به صورت روزانه بارگذاری می شود، بخشی نیز با عنوان ویژه نامه ایجاد شده است که در آن بر اساس رویدادها و مناسبات مهم مرتبط با حوزه پژوهشی سلفیت و نقد وهابیت، مقالاتی در قالب ویژه نامه به رشته تحریر درآمده و بارگذاری می شوند و ویژه نامه متشکل از مجموع مطالب مربوط به یک مساله است که به زوایای مختلف آن مساله می پردازد. در این بخش تاکنون مجموعا بیش از 40 ویژه نامه بارگذاری شده است.

در این بخش مهمترین اخبار روزانه وهابیت، آل سعود و جریان های مختلف سلفی نمایش داده می‌شود و تصاویر به صورت، عکس، پوستر، مجموعه تصاویر، اینفوگرافی و... و کلیپ و صوت مربوط به موضوع وهابیت و سلفیت در این بخش بارگذاری می‌شود.

یکی از فعالیت های سایت الوهابیه، پرداختن به جدیدترین مصاحبه و نشست های علمی اندیشمندان در حوزه وهابیت و جریان شناسی سلفیه است. شخصیت های علمی اهل سنت که در مصاحبه های خودشان افکار و مبانی وهابیت را نقد کردند.

کاربران سایت می توانند سوالات خود را در خصوص وهابیت و جریان های سلفی و تکفیری یا مطالبی که در سایت بارگذاری می شود را در این بخش ارسال کنند تا از طریق ایمیل و پیامک پاسخ برای آنها ارسال شود.

در پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی و جریان های سلفی، بخشی با عنوان کتابخانه دارالاعلام ایجاد شده است که در آن عناوین تمامی کتاب های موجود در کتابخانه تخصصی موسسه علمی _ پژوهشی دارالاعلام لمدرسة اهل البیت(ع) همراه با مشخصات، فهرست و آدرس آنها بارگذاری شده است. این بخش می­تواند در معرفی کتاب های تخصصی موجود در کتابخانه موسسه دارالاعلام لمدرسة اهل البیت(ع) برای پژوهشگران و محققان نقش بسزایی ایفا کند.

رسا – مرجع عالیقدر حضرت آیت الله مکارم شیرازی چه مقدار فعالیت های مؤسسه را دنبال می‌کنند؟

ایشان نسبت به مؤسسه عنایت خاص و ویژه ای دارند و علی رغم این که مؤسسات مختلفی زیر نظر حضرت آیت الله العظمی مکارم فعالیت می‌کنند، با توجه به رویکرد و خروجی های خوبی که داشتیم عنایت ایشان به مؤسسه دارالإعلام متفاوت است. چون خیلی از مؤسسات فارغ التحصیل دارند که آنها را رها می‌کنند، ولی ما این جا فارغ التحصیلانی داریم که به کار ادامه می دهند.

ما همچنین یک پروژه ای با ایشان مطرح کردیم تحت عنوان «پایان عمر وهابیت» که می خواهیم به دنیا اعلام کنیم عمر وهابیت به پایان رسیده و حتی حکومت آل سعود هم مثل گذشته دیگر با وهابی ها ارتباط خوبی ندارند؛ کتابی هم در این جا به همین عنوان نوشته می‌شود که مراحل آخر خود را می گذارند و کارهای دیگری هم قرار است که صورت بگیرد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی همچنین اخیرا برای سیل سیستان و بلوچستان وقتی قرار شد، 40 نفر را برای خدمت رسانی بفرستند به دوستان این مؤسسه اعتماد کردند و دوستان ما از دهم بهمن ماه به مدت 15 روز اعزام شدند، یعنی زمانی که خانه ها از گل خالی شده بود، رفتند و بازسازی و بنایی برخی خانه ها را برعهده گرفتند که اتفاقا تعدادی زیادی از جوانان اهل سنت نیز در این مسیر با ما همکاری داشتند که یک نوع وحدتی بین شیعه و اهل سنت نیز صورت گرفت.

دوستان ما در این مؤسسه از هفت صبح تا نه شب کار می‌کنند و تا به امروز هیچ آسیبی هم نداشتیم و با توجه به این که دوره های کوتاه مدت ما در میان اهل سنت اعم از معلمان، طلاب و مدارس علمیه نیز برگزار می‌شود، تا به حال یک مورد شکایت چه از سوی معلمان اهل سنت و چه در حوزه های علمیه اهل سنت نداشته ایم، چون آنها خودشان را در کنار ما می بینند و از طرف دیگر ما هیچ نقدی را نسبت به خود مقدسات اهل سنت و بزرگان آنها نداریم بلکه همه مباحث ما علمی و ناظر به نقد اندیشه وهابیت و سلفیت تکفیری است.

رسا – شنیده ایم دبیرخانه دائمی کنگره خطر جریان های تکفیری در مؤسسه دارالإعلام ادغام شده است، در این باره هم توضیحی بدهید.

بله حضرت آیت الله العظمی مکارم اخیرا فرمودند دبیرخانه کنگره جریان های تکفیری در این مؤسسه به کار خود ادامه بدهد، چون همانطور که می دانید تا کنون دو کنگره برگزار شده و آثار خیلی خوبی هم داشته است و دبیرخانه دائمی این کنگره به صورت کامل در تاریخ 20 اسفندماه در مؤسسه ادغام شد.

دبیرخانه دائمی کنگره خطر جریان های تکفیری در گذشته در مدرسه امام کاظم(ع) فعالیت داشت و حجت الاسلام والمسلمین دکتر زمانی ریاست دبیرخانه را برعهده داشتند که ایشان جزو هیأت امنای مؤسسه نیز هستند و آقای موسوی نسب معاون اجرایی بودند، از تاریخ 20 اسفندماه همان شکل و روال قبلی دبیرخانه با همان آرم و خصوصیات منتهی ذیل بخش بین الملل دارالاعلام به کار خود با قوت و قدرت بیشتری ادامه می دهد.

رسا – در ارتباط با تعداد آثار منتشر شده، موضوعات، مؤلفان و ویژگی های آن ها هم توضیحاتی بدهید. به ویژه این که شنیده ایم یکی از آثار این مؤسسه مورد توجه شهید حاج قاسم سلیمانی هم قرار گرفته بود.

بله ما تا به امروز حدود یکصد جلد کتاب چاپ کرده ایم و با توجه به این که مؤسسه ای هستیم که نزدیک به 10 سال تأسیس شده است یک صد جلد کتاب آن هم تألیف شده توسط محققان و فارغ التحصیلان خودمان آمار خوبی است،  که این تعداد البته جدای ازنشریات سراج منیر و سلفی پژوهی است که هر دو علمی ترویجی هستند و سلفی پژوهشی در حال کسب رتبه علمی پژوهشی هست.

غالب مؤلفان کتاب های ما از فارغ التحصیلان و دانش پژوهان هستند و تقریبا 40 کتب جلد آماده چاپ هم داریم که در پاسخ به مبانی وهابیت و سلفیت آماده چاپ قرار گرفته و اگر مشکل کاغذ حل شود خیلی زود منتشر خواهد شد؛ کتاب های مؤسسه عمدتا ذیل جریان شناسی، مبانی و نقد شبهات وهابیت است که به عنوان مثال زادگاه تروریسم یکی از مهمترین کتاب هایی است که با 89 سند رسمی ثابت می‌کند که ریشه تمام ترور ها و تکفیرهای از وهابیت عربستان است.

وقتی این کتاب را به سردار سلیمانی تقدیم کردیم، ایشان گفتند سلام مرا به حضرت آیت الله العظمی مکارم برسانید و بگویید ما از این جنس کتاب ها می خواهیم و این چنین آثاری نیاز داریم و آیت الله سید احمد خاتمی نیز در خطبه های نماز جمعه این کتاب را روی دست گرفته و گفتند تمام سفرای ایران در کشورهای مختلف باید حتما این کتاب را بخوانند.

قضیه از این قرار است که شهید والامقام سردار سلیمانی در سفری که به قم داشتند و در همایشی شرکت کردند توسط یکی از دوستان این کتاب را به ایشان رساندیم و وقتی این کتاب را به ایشان دادیم ایشان همان جا تورقی کردند و نگاه کردند؛ خیلی خوش شان آمد و گفته بودند که این کتاب از این جنس کارها می خواهیم که ریشه وهابیت و تکفیری ها را بزند.

پیش زمینه تألیف کتاب زادگاه تروریسم

این کتاب به صورت کامل توسط محققان و فارغ التحصیلان این مؤسسه تکمیل شده و البته یک زمینه قبلی هم دارد؛ ما در کنگره اول جریان های تکفیری که حضرت آیت الله مکارم نماینده ای برای دیدار با سید حسن نصرالله فرستادند، دبیر کل حزب الله لبنان گفتند حضور طلبه های حوزه علمیه قم در میدان رزم و نبرد با تکفیری ها خوب است ولی اولویت نخست این است که طلاب نسبت به شبهاتی که جریان های تکفیری ایجاد می‌کنند، پاسخ بدهند، چراکه در این صورت کسی به این جریان های نمی پیوندد.

در دنیای اسلام روی این اتفاق است که اگر حوزه علمیه قم به عنوان ام القرای جهان اسلام در موارد مختلف وارد شود بسیاری از شبهات و مسائل اعتقادی نادرست حل می‌شود، چون اعتقاد داریم خیلی از افراد به دلیل شبهاتی که وجود دارد به این جریان ها می پیوندند به همین جهت حضرت آیت الله مکارم فرمودند: برخی از کارهایی که ما در کنگره جریان های تکفیری انجام دادیم و فعالیت های دارالاعلام باعث شد جریان تکفیر کمرنگ شود.

رسا – کمی در ارتباط با کتاب «زادگاه تروریسم» بیشتر توضیح می دهید؟

این کتاب با این هدف به نگارش در آمده است که با اتکاء به اسناد معتبر، اثبات کند کشور عربستان، هم در حوزه ی نظر و هم در حوزه عمل منبعی برای تغذیه ی تروریسم بین المللی به شمار می رود.

مطالب مندرج در این کتاب در پنج بخش تدوین شده است؛ در بخش اول تحت عنوان وابستگی فکری جریان های تروریستی به وهابیت، مطالبی چون اعتراف رهبران گروه های تروریستی به تاثیر پذیری از وهابیان، استناد گروه های ترورسیتی به فتاوا و افکار پیشوایان فکری وهابیت، انتشار کتاب و رساله های وهابیت به دست جریانهای تروریستی و نظر اندیشمندان درباره ارتباط گروه های تروریستی – تکفیری با وهابیت، عنوان می‌شود.

بخش دوم اختصاص دارد به تشابهات رفتاری جریان های افراطی و وهابیت که با اشاره به جنایات وهابیت، مشابهت اعمال گروه های سلفی تکفیری با این جریان نمایش داده می‌شود، در بخش سوم فتاوای بزرگان وهابیت در مورد تکفیر مسلمانان و غیر مسلمانان بیان می شود که به عنوان منبعی برای تغذیه ی فکری گروه های تکفیری به حساب می آید.

بخش چهارم این کتاب متکفل بیان نقش حکومت عربستان سعودی در ترویج اندیشه ی تکفیر است. در این قسمت نشان داده می شود که چگونه محتوای نظام آموزشی این کشور افکار و عقاید تکفیری را در میان نسل های جوان ترویج می دهد. بخش پنجم و بخش پایانی این پژوهش هم اختصاص دارد به سیاست های افراطگرایانه ی عربستان سعودی در جهان اسلام، مانند ترویج اندیشه ی وهابیت در جهان اسلام و نیز حمایت عربستان از گروه های تروریستی در سرتاسر جهان اسلام از عراق و سوریه گرفته تا اندونزی و فیلیپین و ... در انتهای این کتاب نیز  تصاویری از اسناد مورد استفاده در متن کتاب ارائه شده است.

جالب است که بعد از برگزاری کنگره خطر جریان های تکفیری و انتشار آثار این چنینی دیگر هیچ عالمی فتوا به پیوستن و حمایت از گروه های تکفیری نداد و کار حاج قاسم در نابود کردن آنها راحت تر شد.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در جلسه ای گفته بودند من در عمرم هیچ کتابی را به اندازه این کتاب یعنی زادگاه تروریسم نظارت نکردم؛ همانطور که گفتیم این کتاب تحت نظارت خود ایشان با 89 سند رسمی ثابت می‌کند که ریشه تمام ترورها و تکفیرهای عالم از عربستان سعودی است و این کتاب به زبان های مختلف قرار است که ترجمه و منتشر شود.

رسا – در ارتباط با افق پیش رو و برنامه های مؤسسه و کارهایی که انجام نشده است و قصد انجام آن را دارید بگویید.

ما بنا داریم تا یک چشم انداز پنج ساله الی 10 ساله ترسیم کنیم که در این زمینه مصاحبه هایی با اساتید فن صورت گرفته و جلساتی برگزار شده که بعد از مشخص شدن خروجی این جلسات، افق خود را مشخص می کنیم.

در ادامه پیگیری پژوهشکده شدن و گروه های مختلف پژوهشی را خواهیم داشت یعنی در آینده نزدیک مؤسسه دارالاعلام، به عنوان بزرگترین مرکز نقد وهابیت و سلفیت پایان های طلاب و دانشجویان را پیگیری کنند یعنی علاوه بر طلاب برای دانشجویان هم دوره هایی داشته باشیم که به صورت بلند مدت باشد.

ورود به بحث بانوان نیز از اولویت های دیگر ما است چراکه نیمی از جمعیت جهان را بانوان تشکیل می دهند و حضور مؤثری هم در جامعه دارند؛ یکی دیگر از مباحثی که می خواهیم داشته باشیم، بحث شعب است که در هر استانی که ضرورت آن احساس ‌شود، شعبه جدیدی را افتتاح کنیم به طوری که هر نقطه ای که نیاز به این مباحث داشته باشد این دوره ها را چه به صورت بلند مدت و چه به صورت کوتاه مدت برگزار کنیم.

همچنین تلاش داریم تا ورود بیشتری در مباحث بین المللی داشته باشیم به ویژه این که کنگره جریان های تکفیری نیز به مؤسسه ملحق شده است و به همین جهت بیشتر در این زمینه فعالیت خواهیم کرد و قصد داریم با علمای جهان اسلام اتحاد برقرار کنیم و در نابودی وهابیت پروژه اصلی خود را کلید بزنیم.

رسا – تقدیر و تشکر داریم از این که فرصت خود را در اختیار ما قرار دادید و ما را به حضور طلبیدید.

بنده هم از زحمات شما و همکاران خبرگزاری رسا که انصافا در پوشش اخبار مؤسسه دارالاعلام اهتمام ویژه ای دارید تقدیر و تشکر دارم، ان شاءالله توفیقات تان روز افزون باشد./1330/ج

گفت‌وگو از داود جعفری