مراسم رونمایی از سامانه پژوهش «مپفا» مرکز فقهی ائمه اطهار

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مراسم رونمایی از سامانه پژوهش «مپفا» مرکز فقهی ائمه اطهار با حضور آیت الله فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد.

متن کامل سخنان آیت الله فاضل لنکرانی در زیر تقدیم خوانندگان گرامی می شود:

در این ایام که مصادف با ولادت موفور السرور علی بن موسی الرضا علیه آلاف التهیة و الثناء است ان شاء الله از آن وجود مقدس استمداد می‌کنیم و او را واسطه قرار می‌دهیم برای رونق کارهای پژوهشی مرکز، ارتقای بخش پژوهش و همه امور مرکز با نام خدای تبارک و تعالی این را افتتاح می‌کنیم.

بسیار خوشحالیم که حوزه علمیه و این مرکز فقهی ائمه اطهار: به مرور زمان گام‌های بلندتری را برمی‌دارد و این حاکی از لطف و عنایت خدای تبارک و تعالی و دعای ائمه معصومین: خصوصاً امام زمان (عج) است، ما هم در بخش آموزش موفقیت‌هایی را داریم آنجا هم با فکر و طرح جدید، قدم‌های جدیدی را برمی‌دارند در بخش پژوهش بحمدالله مشاهده و ملاحظه می‌کنیم که یک رونقی در پژوهش در حال شکل‌گیری است و برای ما بسیار امیدآفرین است.

واقعش این است که در چنین مراکزی ما یک چنین سامانه‌ای مورد نیاز است. باوجوداین سامانه هر یک از این گروههای پژوهشی که ما داریم باید نواقصشان برطرف شودد

این سامانه کار مجموعه و کار محقق را بسیار آسان می‌کند، در سال‌های گذشته، گاهی اوقات یک محققی طرحش اینجاآمده حتی ما هزینه کردیم ولی متوقف شده و نه دلیل توقفش برای ما روشن شد و چرا پیگیری نشد؟ آیا کوتاهی از ناحیه مجموعه ما بوده یا از ناحیه آن محقق بوده؟ ما کار پژوهشی را باید مثل یک ساختمانی که در حال احداثش هستیم قدم به قدم جلو ببریم و نگذاریم در آن خلأ و توقف و رکودی به وجود بیاید.

بااین سامانه مدیر و مسئول پژوهش را بر نیازهای پژوهشی کاملاً مسلط می‌کند ، ما به چه پژوهش‌هایی نیاز داریم و بعداً هم بخواهیم ارائه بدهیم، یک وقتی من در یکی از صحبتهایم گفته بودم که ما در سال گذشته این مرکز تخصصی بیش از 70 کار پژوهشی داشتند، وقتی تمام این خصوصیات سامانه موجود باشد،هم برای درون مجموعه و هم برای برون مجموعه، این سامانه بسیار ضرورت دارد، یک نکته‌ی دیگری که به ذهنم آمد و یادداشت کردم یک محققی آمده راجع به یک موضوعی تحقیق کرده، راجع به فقه حکومتی تا اینجا رسانده، اینجا خود آن محقق یا دیگران که بعداً این تحقیق را کار می‌کنند خلأها و نواقصش را باید مشخص کنند که محقق بعدی بیاید آن خلأها را تکمیل کند، الآن در حوزه ما و دانشگاه‌ها هم موجود است، گاهی یک تحقیقی را یک محقق انجام می‌دهد تمام می‌شود و محقق دیگری از اول می‌خواهد شروع کند، از باء بسم الله می‌خواهد شروع کند، این ضرورتی ندارد! شما باید بیائید این تحقیقی که این محقق کرده، این تا کجا رسانده؟ از سؤالاتی که در آن پژوهش مطرح است به چند سؤالش پاسخ داده و چند سؤالش باقی مانده؟ این سؤالاتی که باقی مانده را محقق دیگر بیاید تکمیل کند که به نظرم قوت اصلی این سامانه و تأثیر اصلی اش غیر از آثار و فوائد دیگری که دارد در این مرحله است.

در هر موضوع پژوهشی یک محققی مراجعه کند به مسئول محترم پژوهش و بگوید من درا ین موضوع می‌خواهم کار کنم، آن مسئول محترم سامانه را بررسی کند ببیند چه کسی کار کرده تا کجا رسیده؟ چه مقدار نیاز به تکمیل دارد آن مراحل تکمیلی‌اش را بیاید از محقق بخواهد انجام بدهد.

خدای تبارک و تعالی را بر این موفقیت شکر می‌کنم این یک قدم بزرگی برای خود حوزه علمیه است، علاوه بر اینکه یک افتخاری برای مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام است یک موفقیت و توفیق بزرگی برای حوزه علمیه است از معاونت پژوهش سؤال کردم نظیر این سامانه را جایی داریم؟ ایشان گفتند، شاید لااقل در حوزه نداشته باشیم، بیرون از حوزه را من اطلاع ندارم که ایا دانشگاه‌ها دارند یا نه؟

علی ای حال این یک امر ضروری است که حوزه باید داشته باشد و این مرکز الحمدلله انجام داده، ازمعاونت فن آوری و اطلاعات تشکر می‌کنم، ازخدای تبارک و تعالی به ذهن همه ما خلاقیت بدهد، به ذهن همه ما ابتکار بدهد، به ذهن همه ما روشنایی بدهد، ذهن واقعاً یک امانتی است که انسان هر چه عمر برایش می‌گذرد می‌بیند چقدر از این کم استفاده کرده، یا گاهی اوقات در خیالات و آرزوهای دنیوی و در مسائل غیر انسانی این ذهن را فعال کرده، ذهن در مسیر نورانیّت و در مسیر حقیقت وقتی قرار بگیرد خلاقیتی که داشته باشد انسان را با یک حقایق زیادی مواجه می‌کند این ملکوت آسمان و زمین که در آیات قرآن آمده بعید نیست که یکی از ابعادش همین رؤیت این حقایق باشد که ذهن به یک مرحله‌ای برسد که حقایق را ببیند، حقایق علمی را انسان بتواند مشاهده کند و این بزرگ‌ترین دعایی است که ما می‌توانیم کنیم امیدوارم به برکت ولادت امام رضا علیه السلام آن حضرت همه حوزه‌های علمیه و همه علما و بزرگان و همه مجموعه‌های علمی بالخصوص این مرکز که به نام مبارک خود ائمه اطهار: است حضرت دعا کنند و ما بتوانیم قدم‌های بزرگ‌تری را در این ایامی که از عمر باقی مانده ان شاء الله برای اسلام، برای شیعه، برای فقه، برای کلام، برای تفسیر، برای همه ابعاد دین داشته باشیم.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

گفتنی است، قبل ازسخنرانی آیت الله فاضل لنکرانی معاونت پژوهش مرکز فقهی به تبین اهداف وراه اندازی سامانه «مپفا»پرداخت.

حجت الاسلام حسینی‌خواه معاون پژوهش مرکزفقهی ائمه اطهار(ع) با بیان اینکه سامانه پژوهش اولین بار در مرکزفقهی ائمه اطهارعلیهم السلام راه اندازی شد، گفت: ابتدا روند سامانه الکترونیکی «مپفا» که خلاصه مدیریت پروژه‌های پژوهشی مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم الصلاة و السلام  را عرض می‌کنم، بعد از اینکه رونمایی از سامانه صورت گرفت.

با توجه به اینکه عمده فعالیت‌هایی که در معاونت پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار: صورت می‌گیرد، جذب و تدوین طرح‌ها و پروژه‌های پژوهشی است در کنار سایر فعالیت‌هایی که در حوزه معاونت وجود دارد و نکته مهم در این مسئله کارآمدی و به روز بودن تحقیقات و پژوهش‌های فقهی است، لذا عنصر زمان به عنوان یک عنصر کلیدی در این مهم و در این فرآیند نقش ایفا می‌کند و ضرورت طرح‌ها و تحقیقات در به انجام رسیدن‌شان در مدت مشخص شده کاملاً در معاونت پژوهش محسوس است.

با گذشت بیش از یک دهه از آغاز فعالیتهای پژوهشی معاونت پژوهش و گسترده شدن حجم پرونده‌ها و فعالیت‌های معاونت پژوهش و لزوم کنار گذاشتن شیوه سنتی مبتنی بر کاغذ و جمع‌آوری اسناد، معاونت حرکت به سوی الکترونیکی شدن فرآیندهای پژوهشی و دسترسی آسان و سریع به اطلاعات پروژه‌های پژوهشی، پژوهشگران، اساتید و خبرگان امور پژوهشی را در دستور کار خود قرار داد و با موافقت و حمایت رئیس معظم مرکز با همکاری معاونت محترم فناوری اطلاعات این سامانه در دست اقدام قرار گرفت.

سامانه‌ای که امروز از آن رونمایی می‌کنیم نقطه شروع و فصل جدیدی است شاهد حرکت پر شتاب در معاونت پژوهشی مرکز فقهی ائمه اطهار: خواهیم بود، نظارت بر پرونده‌های پژوهشی و قراردادهای منعقده در معاونت پژوهش این امکان و ضرورت این مسئله را برای ما ایجاد کرد که چنین سامانه‌ای که به صورت برخط و آنلاین امکان گزارش‌گیری و اطلاع‌رسانی از روند فعالیت‌هایی که در یک پروژه پژوهشی در مرکز فقهی ائمه اطهار: اعم از پروژه قرارداد طرح، پروژه نشر، پروژه تقریرات، پروژه ترجمه و سایر فعالیت‌هایی که در معاونت در حال اجراست به صورت آنلاین و برخط گزارش‌گیری و اطلاع‌رسانی داشته باشیم و همچنین اگر مشکلاتی در این امور ممکن است به وجود بیاید با توجه به سیستم آلارم‌دهی که این سامانه از آن برخوردار است می‌توانیم کارها را نظارت و اطلاع داشته باشیم.

به طور خلاصه سه هدف را می‌توانیم به عنوان اهداف این سامانه بیان کنیم؛

1) اصلی‌ترین هدف استفاده بهینه در به انجام رسیدن تحقیقات، با توجه به اینکه عرض کردم سامانه امکان گزارش‌گیری و آلارم‌دهی را داد و برخی از موضوعات و مسائل پژوهشی با توجه به اینکه اگر گذر زمان و مرور زمان بر آنها حاکم شود باعث می‌شود که دچار کهنگی شود، لذا به روز آمدن و نو بودن تحقیقات فقهی در مسائل مستحدثه سبب می‌شود که ما با این سامانه جلوی آفت تأخیر زمان در پروژه‌های پژوهشی را بگیریم.

2) دومین هدف پیش‌بینی و برنامه‌ریزی مناسب برای آینده است که با توجه به کارها و تحقیقاتی که در این سامانه ثبت شده است تحقیقات آتی ما با برنامه‌ریزی و نظارت بهتر، هدف‌گیری و جهت‌دهی پیدا می‌کند یعنی سامانه می‌تواند به عنوان یک برنامه‌ای آینده‌نگر در معاونت پژوهش مطرح باشد و همچنین این سامانه می‌تواند در ساخت و شکل‌دهی تحقیقات جدید و ارتباط تحقیقات جدید با تحقیقات پیشین به ما یاری برساند، ما در نظام مسائل موضوعات پژوهشی و فقهی گروههای مختلف پژوهشی که داریم با عنوان یک نخ تسبیح که سامانه می‌تواند به ما کمک کند که از پراکندگی موضوعات و پژوهش‌ها جلوگیری کنیم و موضوعات مرتبط با هم را در دستور کار معاونت قرار بدهیم.

برای مدیریت پروژه‌های پژوهشی مرکز فقهی ائمه اطهار پنج مرحله در نظر گرفتیم .

در مرحله اول اطلاعات مربوط به پروژه‌ها را جمع‌آوری و ذخیره می‌کنیم، می‌دانیم هر پروژه‌ای ازچند مرحله تشکیل شده چه مراحلی از آن فازها یا بخش‌ها به اتمام رسیده و چقدر با تأخیر این کار انجام شده، چه مراحلی باقی مانده، مجموعه اسناد مرتبط با هر پروژه را داریم از قراردادها و رسیدهای پرداخت ذخیره‌سازی می‌کنیم و همچنین در کنار این مراحل مباحث مربوط به ارزیابی‌هایی که هر پروژه انجام می‌شود نظر ارزیاب‌ها و امتیازهایی که داده می‌شود تمام این مستندات ریز ذخیره می‌شود تا ما ببینیم هر پروژه در چه وضعیتی قرار دارد.

مرحله دوم که در مرحله بعدی از اهمیت بالایی برخوردارا ست هم‌اکنون هر طرح پژوهشی که در معاونت محترم پژوهش تصویب می شد  به صورت دستی و کاغذی توسط پژوهشگر برای بررسی و داور داده می‌شد،این کار را کاملاً الکترونیک می‌کنیم یعنی پژوهشگر طرحش را در سیستم ثبت می‌کند طی روالی که در معاونت پژوهش وجود دارد عملیاتی می کند.

اما مرحله سوم پژوهشگران خارج از قم هم بتوانند طرح‌های پژوهشی خودشان را در سایت مرکز فقهی ائمه ائمه اطهار: ثبت کنند تا داوری بشود و حتی این آمادگی را داریم به صورت چند زبانه این کار را انجام بدهیم، محققینی که خارج از کشور هستند، زبان عربی و انگلیسی هم بتوانند طرح‌های خود را ثبت کنند و در آینده پروژه مپفا یک پروژه‌ای بر بستر اینترنت قابل دسترس همگان خواهد بود و محقق محترمی که مثلاً در مشهد حضور دارد بدون نیاز به حضور در مرکز حتی قراردادش را هم می‌تواند ببیند پرینت کند تنها کار فیزیکی که باید انجام بدهد اینست که آن قرارداد را پرینت کند و امضا کند و برای مرکز پست کند، بقیه روال صفر تا صد به صورت الکترونیک و مکانیزه انجام می‌شود.

مرحله چهارم: خبره‌یابی و انتخاب داور و ارزیاب است. بعد ازکه طرح‌ها و پروژه‌ها و کارهای پژوهشی که وارد سامانه مرکزمی‌شود ارزیاب‌ها روی اینها کار می‌کنند و نظر می‌دهند، بعد از مدتی ما یک مجموعه‌ای از طرح‌ها و محققینی را داریم که روی پژوه‌ها کار کردند و سیستم می‌تواند از این به بعد به عنوان یک ابزار خبره‌یاب عمل کند، به این معنا که وقتی پروژه جدیدی وارد سیستم می‌شود سیستم پیشنهاد می‌دهد که این سه نفر قبلاً با این موضوعات کار کردند یا ارزیابی کردند می‌تواند سیستم داور پیشنهاد بدهد، گاهی که پروژه جدید می‌آید این ابهام وجود دارد که این را به چه کسی بدهیم، حوزه تخصصی چه کسی هست؟ قاعدتاً‌ در چنین شرایطی به ذهن مراجعه می‌شود، ولی وقتی بانک اطلاعات ما کامل بشود بعد از یک مدت بحث خبره‌یابی و انتخاب داور و ارزیاب همه سیستمی انجام می‌شود.

در مرحله پنجم بخش شبکه پژوهشگران مرکز هست، این همه پژوهشگر و محقق در مرکز داریم، این همه کار پژوهشی انجام شده ولی این رزومه یا فعالیتهای پژوهشی محققان و مدیران مرکز در جایی دیده نشده، بنابراین شبکه پژوهشگران مرکز در فاز پنجم وقتی که کامل بشود هم کمک می‌کند به آن بخش خبره‌یابی ما و هم کمک می‌کند به ما که وقتی می‌دانیم فلان محقق 50 مقاله تولید کرده یک طرح پژوهشی که می‌آید سیستم نگاه می‌کند و می‌تواند پیشنهاد بدهد، علاوه بر آن شبکه پژوهشگران مرکز می‌تواند به عنوان یک کارنامه‌ای از مجموعه فعالیتهای محققین مرکز بر بستر اینترنت باشد، اگر کسی می‌خواهد توان و قوّت پژوهشی مرکز را ببیند قاعدتاً افراد فعال در مرکز مؤثر هستند و آنها را نگاه می‌کند./841/د101/ب1