اربعین و مسئله های نوپدید مطالعات سیاسی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا نشست هم اندیشی علمی اربعین و مسئله های نوپدید مطالعات سیاسی شنبه 3 مهرماه 1400 در سالن اندیشکده علوم سیاسی و روابط بین الملل پژوهشگاه و دانشگاه باقرالعلوم با حضور جمعی از اساتید علوم سیاسی ساعت 9 تا 12 برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی با اشاره به اینکه مکاتب مختلفی در علوم سیاسی داریم که این ها را در دوپارادایم کلی و کلان می توانیم دسته بندی کنیم، ابراز کرد: یک دسته مکاتب و رهیافت های متعارف می باشند یعنی رهیافت هایی که براساس پایگاه های دنیوی و این عالم می خواهند پدیده های مذهبی را تحلیل کنند، در حالی که با همۀ تلاششان از تحلیل و تبیین پدیده های معنوی عاجر می باشند.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه ذات پدیده اربعین ملیت بردار و مرزبردار نیست، اذعان داشت: اینگونه تحلیلگران وقتی در صحنه پیاده روی اربعین حاضر می شوند، نمی توانند وضعیت موجود را تحلیل کنند و نمی دانند چرا یک نفر حاضر است با وجود اینکه در جلویش میدان مین وجود دارد و شاید به قیمت از دست دادن پاهایش باشد، در پیاده روی اربعین شرکت کند.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: امروز فطرت پاک خصوصاً توده های مردم که عدالت گرا می باشند هرجا پرچمی برای عدالت برپا شود از پیشگامانش خواهند بود لذا وقتی وارد اربعین می شوند، مرزهای ملی و انگیزه های مادی فرو می پاشد.

حجت الاسلام و المسلمین ایزدهی با تأکید بر اینکه اگر قرار باشد حج را نماد اسلام بدانیم و اربعین را نماد شیعه، شاید در حوزه فقه سیاسی بتوانیم گردهمایی حج و همه مناسک را نماد دارالاسلام و اربعین را دارالایمان بدانیم، تصریح کرد: طبیعتاً دارالایمان در محدوده دارالاسلام قابل فهم است، لذا دارالایمانی فراتر از دایره اسلام نداریم و اگر مرز های عقیدتی ملاک باشد دارالاسلام معیار جهان اسلام است و دارالایمان در داخل آن است.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه افزود: اگر قرار باشد مرزها را درنوردیم و جهان را به مثابه اتحادیه فراگیر در نظر بگیریم قطعاً اربعین هم از این شاخصه برخوردار است و باید بتوانیم دارالایمانی داشته باشیم که مشتمل بر همه کشورهای شیعه مذهب با آرمان های مقدس باشد.

حجت الاسلام و المسلمین مجید مبلغی استادیار پژوهشگاه مطالعات انسانی و فرهنگی با اشاره به انواع سوگواری امام حسین (ع) گفت: وقتی به اربعین پیرامون سوگواری امام حسین علیه السلام نگاه می کنیم و به مراسم و جریان های شکل گرفته حول محور سوگواری می‌نگریم می توانیم از دو نوع سوگواری، ساختار مند و نامنظم سخن بگوییم.

حجت الاسلام و المسلمین مبلغی با ارائه گزارشی از فاطمیون و آل بویه در شرق جهان اسلام از راهپیمایی های بزرگ در بغداد و قاهره از طرف شیعیان و با یک هدف وجودی در روز عاشورا و غدیر اذعان داشت: اکثر این راهپیمایی ها با یک هدف سیاسی که اظهار وجود بود صورت می گرفت شیعیان به این وسیله پیام خود را اظهار می کردند، پس از عصر صفویه خواسته یا ناخواسته از سبک عزاداری راهپیمایی دور شده و از این نوع عزاداری کاسته شده است.

حجت الاسلام و المسلمین شریف لک زایی با اشاره به خواستگاه مردمی اربعین گفت: خواستگاه و جایگاه اربعین در بطن جامعه بوده و کاملاً مردمی تلقی می شود، اگر ابعاد وجودی و تاریخ اربعین را مد نظر بگیریم نمی توانیم خواستگاه مردمی آن را نادیده بگیریم بنابراین اربعین یک مراسم مردمی است که دولت را هم درگیرکرده است.

دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی  در پایان خاطرنشان کرد: پیاده روی اربعین یک حرکت مدنی، خردمندانه و حکمت آمیز تلقی می شود که نشان ایجاد استانداردهای بین المللی  توسط مسلمانان بخصوص شیعیان می تواند باشد، این نگاه در واقعه خواست و اهداف صلح آمیز را به جهان ارائه کند.