ویژگی های مشترک یاران امام حسین و امام زمان

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، ریـشـه کـنـى ستم و درهم کوبیده شدن پایه هاى کفر و استکبار و شرک و نفاق در صحنه عـالم و تـحـقـّق آرمان حاکمیت توحید و عدالت در جهان ، افزون بر وجود رهبرى شایسته و مـعـصـوم، قـانـونـى جـامـع و جهان شمول و فراهم آمدن زمینه ها و شرایط لازم، به وجود یارانى زبده، کاردان و لایق و پا به رکاب وابسته است؛ یارانى که قابلیتهایى در حد مـطـلوب و ایـده آل داشـته باشند تا بتوانند منویّات رهبر و مقتدایشان را در گستره گیتى جامه عمل بپوشند.

بـشـر هـنـوز تـابـش خـورشید فروزانش را به انتظار نشسته است و دیرى نمى پاید که لحـظـه انـتـظـار بـه سـر آیـد و عـطـر دل انگیز ظهورش، زندگى بشر را بهارى کند و سرسبزى و خرّمى و طراوت و نشاط را به انسانها هدیه دهد.

بدیهى است که پیروزى حق بر باطل و ایجاد این همه تحولات بنیادین همه اش با کرامت و معجزه صورت نمى گیرد، بلکه علاوه بر رهبرى و مدیریتى معصوم و برنامه اى جامع و جـهـان شـمـول ، کـادر اجـرایـى بـسـیار کاردان و لایق و توانمندى لازم است تا بتوان چنین تـحـولى در سـطـح جـهـان ایـجـاد کـرد و بـه تـعـبـیـر امـیرالمومنین(ع ) پیروزمند کسى است که یار و یاور داشته باشد.

در ذیل به برخی از ویژگی های مشترک یاران امام حسین(ع) و امام زمان(عج) می پردازیم.

ایثار

 ایثار به معنای فداکاری و تقدیم دیگران بر خود است؛ در کربلا، ایثار و فداکاری، به اوج خود رسید.

اصحاب امام تا زنده بودند، به احترام خاندان نبوت، نگذاشتند کسی از بنی هاشم به میدان برود. بنی هاشم نیز تا زنده بودند، نگذاشتند گزندی به امام حسین(ع) برسد و امام(ع) نیز جان خویش را فدای دین کرد.

شب عاشورا پس از آن که امام، بیعت را از یاران خود برداشت، هر کدام از آنان، به شیوه ای اعلام فداکاری کردند و گفتند: « پس از تو، زندگی را نمی خواهیم و خود را فدای تو می کنیم».

هنگام نماز ظهر، برخی از اصحاب، خویش را سپر تیرهای دشمن کردند تا امام، نماز خود را بخواند. حضرت عباس(ع) با لب تشنه وارد فرات شد؛ اما به یاد تشنگی امام حسین(ع) آب ننوشید و حضرت زینب(س) پس از شهادت امام حسین(ع) جان خویش را سپر بلای امام سجاد قرار می داد...

این صحنه ها و ده ها صحنة دیگر که یکی از دیگری، زیباتر و پرافتخارتر است، در طول تاریخ، الفبای ایثار را به آزادگان آموخته است.

ایثار از ویژگی های بارز یاران مهدی(عج) نیز هست؛ وحدت مقصد و خلوص نیت، دل های آنان را به هم پیوند داده و یار و غمخوار یک دیگر ساخته است؛ آنان برای دفاع از امام، خود را به رنج می افکنند و در بهره گیری از زیبایی های زندگی، دیگران را بر خود، مقدم می دارند.

امام باقر(ع) می فرمایند: «در زمان قیام قائم، دوران رفاقت فرا می رسد. مردم به سراغ مالِ برادرانِ خود رفته و حاجت خویش بر می گیرند و هیچ کس، آنان را منع نمی کند». در روایات، از یاران امام زمان تعبیر به «رفقا» شده که به معنای دوستان هم دل و هم راز است.

دوستی آنان چنان محکم است که: «گویا یک پدر و مادر، آنان را پرورانده اند؛ زیرا دل های آنان، از محبت و خیرخواهی به یک دیگر، آکنده است».

خداجویی

انسان بنابر آفرینش خود، نوعی شناخت و گرایش به خدای متعال دارد كه اكتسابی و آموختنی نیست؛ هرچند برخورداری از مراتب كامل‎تر آن، نیازمند تلاش و مجاهدت است.

شناخت خدا به هر دو نوع حصولی و حضوری‎اش، برای انسان ممكن است و مرتبه‎ای از این‌دو نوع شناخت، به‌صورت فطری در همه انسان‎ها وجود دارد، بدون آنكه به كسب و اكتساب نیاز داشته باشد؛ اما مراتب بالاتر و كامل‌تر آن، اكتسابی است و افرادی با سیر و سلوك، و طاعت و عبادت به آن دست می‌یابند.

 خداجویی و معنویت گرایی یکی از ویژگی های مشترک یاران امام حسین(ع) و امام زمان(عج) است و از والاترین و زلال ترین حالات آدمی، عشق به کمال مطلق و معبود حقیقی است که پیشوایان الهی، در بالاترین درجه از این مقام، بوده اند.[1]

سراسر صحنه های کربلا را شعار «رضی الله رضانا اهل بیت»[2]فرا گرفته بود و امام و یاران او، از همه چیز بریده و به حق پیوسته بودند.

امام حسین(ع) در هنگام خروج از مدینه، با خواندن خطبه ای، هرگونه قدرت طلبی را از سوی خویش رد کرد و از تسلیم شدن در برابر قضای الهی سخن گفت؛ چنانچه فرمود: «پروردگارا! من به رضای تو، راضی و نسبت به امر تو، تسلیم هستم و در مقابل قضای تو، صبر خواهم نمود».[3]

این خصوصیت، در یاران و اهل بیت او نیز مشاهده می شد؛ برای مثال، حضرت زینب(س) پس از حضور در کنار جسد قطعه قطعة امام حسین(ع) عرضه داشت: «خدایا این قربانی را از ما بپذیر».

خدا محوری و معنویت یاران امام، در شب عاشورا جلوة خاصی به خود گرفت؛ به گونه ای که صدای عبادت و نیایش و نماز شب آنان در خیمه ها پیچیده بود.

خداجویی و توحید، سرلوحة عقاید یاران حضرت مهدی(عج) نیز هست؛ آنان، خدا را به شایستگی شناخته و همة وجودشان، غرق جلوة نور ایزدی است؛ چنانچه امام صادق(ع) دربارة آنان فرموده است: «[آنان مردانی هستند که] گویا دلشان نور باران است؛ از ناخشنودی پروردگارشان هراس دارند و برای کسب توفیق شهادت، دعا می کنند».[4]

امیرالمؤمنین(ع) نیز یاران حضرت مهدی(عج) را گنج هایی آکنده از معرفت خدا می داند.[5]

ولایت مداری

یاران امام حسین(ع) ولایت مداری خویش را به روشنی به نمایش گذاشتند و با آن که امام، بیعت خویش را از آنان برداشته بود؛ اما وفادارانه در صحنه ماندند و عهد خویش را نشکستند.

عمر و بن قرظه در هنگام اقامة نماز ظهر خود را در برابر شمشیرها و تیرهای دشمنان قرار داد تا به امام آسیبی نرسد و آن گاه که از شدت جراحات به روی زمین افتاد، رو به رو امام کرد و پرسید:«ای پسر پیامبر! آیا وفا کردم؟» امام فرمود: «آری! تو در بهشت، پیش روی منی و زودتر به بهشت می رسی. سلام مرا به پیامبر برسان».[6]

وقتی حبیب بن مظاهر در لحظات آخر عمر مسلم بن عوسجه، به کنار او آمد و به او بشارت بهشت داد، مسلم به او توصیه کرد که دست از امام برندارد تا در راه او کشته شود.[7]

حضرت اباالفضل(ع) ستارة درخشان آسمان ادب و وفاداری، در شب عاشورا خطاب به امام حسین(ع) عرضه داشت: «به خدا سوگند؛ هرگز از تو جدا نمی شویم؛ جانمان فدای جانت باد؛ با دست ها و چهره های خون آلود از تو حمایت می کنیم و اگر کشته شویم، به عهد خویش و آن چه بر عهده ماست وفا کرده ایم».[8]

یاران امام زمان(عج) نیز- که عاشق امام زمان هستند- به فرمودة پیامبر اکرم(ص) در پیروی از مولای خود، تلاش گر و کوشا هستند[9] عشق و علاقة قلبی آنان به حضرت مهدی(عج) آنان را بسان پروانه ای که به گرد شمع می گردد، فرمانبر و مطیع می کند؛ چنانچه در روایتی آمده است:«[آنان] برای تبرک دست بر زین مرکب امام می سایند و بر گردِ امام می چرخند و با جان و دل، او را در جنگ ها یاری می کنند».[10]

شجاعت

 شجاعت عاشوراییان ریشه در اعتقاد و باورهای آنان داشت؛ چراکه آنان، به شوق و عشقِ شهادت می جنگیدند، از مرگ، هراسی نداشتند و در برابر دشمن، سستی نشان نمی دادند؛ آنان یاران امامی بودند که مرگ در راه خدا را عزت می دانست.

رشادتی که حضرت اباالفضل، مسلم بن عقیل، قاسم و دیگران از خود به نمایش گذاشتند، بیانگر آن است که آنان از شجاع ترین انسان ها بودند و شجاعتی که حتی سران سپاه دشمن، آنان را این گونه توصیف می کنند: «کسانی بر ما تاختند که پنجه هایشان بر قبضة شمشیرها بود؛ آنان هم چون شیرانِ خشمگین، بر سواران ما تاختند و آنان را در چپ و راست، تار و مار کردند و خود را در کام مرگ افکندند».[11]

اهل بیت امام نیز به رغم آن که پس از شهادت مردان، به اسارت درآمدند، در برابر دشمن تسلیم نشدند و به گونه ای رفتار کردند که دشمنان را مستأصل کردند و ابهت و شجاعت حضرت زینب(س) در هنگام گفتگو با ابن زیاد، به حدی بود که وی از ایشان با عنوان «زن متکبر» یاد کرد.

یاران حضرت مهدی(عج) نیز مردمانی دلیر و جنگاورند و عشق به خدا و امام، به آنان قوت بخشیده است؛ دل هایی چون پولاد دارند و از انبوه دشمن نمی هراسند.

امام باقر(ع) در توصیف شجاعت یاران حضرت مهدی(عج) فرمود: «گویا آنان را می نگرم؛ سیصد و اندی مرد که بر بلندای نجف کوفه ایستاده اند و دل هایی چون پولاد دارند و ترس، از هر سو، به دل های دشمنانشان، سایه افکنده است؛ در سوارکاری و تیراندازی بی نظیر هستند؛ در میدان رزم، نشان شجاعت بر تن دارند و چون یاران پیامبر(ص) در جنگ بدر، نشان ویژه بر سر نهاده اند».[12]

[1] . پیام عاشورا، جواد محدثی، ص121.

[2] . لهوف، سیدبن طاووس، ص60.

[3] . سخنان حسین بن علی، محمدصادق نجمی،ص332.

[4] . بحارالانوار، ج52، ص308.

[5] . ینابیع الموده، ص449.

[6] . اعیان الشیعه، ج1، ص605.

[7] . مقتل خوارزمی، ج2، ص15.

[8] . وقعة الطف، ص199.

[9] . کتاب الغیبه، نعمانی، ص316.

[10] . بحارالانوار، ج52، ص308.

[11] . همان

[12] . ینابیع الموده، ص432.