سیر تطور از «گفتمان» تا «گفتار» در نظام جمعیت

به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و خانواده خبرگزاری رسا، پس از فراز و فرود و تجربه های متعدد در نظام واره جمعیتی کشور از اواخر دهه ۴۰ و تصویب قانون خانواده در مجلس ملی و صدور متمم آن در دهه ۵۰ و ادامه سیر تطور در اواخر دهه ی۶۰ و قوانین سختگیرانه کنترل جمعیت از هر راه ممکن مانند منع استفاده از حق کوپن حمایتی کالا تا منع صدور دفترچه های درمانی و حتی انجام وازکتومی و توبکتومی در قبال اهدای سکه طلا به کادر شبکه درمان و اجرای منویات برژینسکی تا تصویب قانون تسهیل ازدواج جوانان در سال۱۳۸۴ بالاخره در آبان ۱۴۰۰ قطار به ایستگاه سیاست‌های تشویقی رسید.

فارغ از همه توفیقات و یا عدم توفیقات اجرای یکساله آن قانون که البته کاهش ۲۰۴۰۲وقوع ولادت به نسبت ۶ماه مدت مشابه در سال ۱۴۰۰ گویای برخی مطالب است که عاقلان را اشارت کافیست.

در هر حال فضای گفتمانی کشور بین تمنای مسئولان در فرزندآوری مردم و مطالبه گری ارائه تسهیلات حمایتی از سوی ولی نعمتان جامعه ،نشانه اشتراک گفتمان و بلوغ دغدغه‌مندی و تفاهمِ ادراک است. اما پس از خوانِ اول باید به اشتراک در «مسئله» هم رسید.

مسائلی که هر یک در گوشه‌ای از دنیا تجربه شده است از جمعیت ۴۰۰ میلیونی چین در دوران حکمرانی مائو تا رسیدن به عدد یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر شهروند طی ۵ دهه ،در گوشه ای دیگر از دنیا صعود پایه هرم سنی از ۲۷ سال به ۴۹ سال در دانمارک و آن‌هم صرفاً تحت تاثیر شعارهای حفظ محیط زیست و کنترل گرم شدن زمین!

اگر کمی هم به سمت غرب نقشه برویم، قانونی شدن حق اسقاط جنین در سال ۱۹۷۳ کشور آمریکا که طی یکسال ۷۰۰هزار سقطِ خودخواسته را به ثبت رساند و حتی از پتالات های مضر در بسته بندی های مواد غذایی هم جهت کنترل جمعیت بهره جُست .

از سوی دیگر،تجربه برون‌رفت از تهدید جمعیتی توسط کره جنوبی به واسطه تاسیس مراکز ارائه خدمات رفاهی تفریحی و آموزشی به مادران باردار تا پس از تولد فرزند به صورت رایگان، تمرکز آمریکا بر جامعه متدین یهود و مسیحیت سنت‌گرا برای رفع کسر ولادت ها و بازگزاردن درهای آلمان به روی مهاجران شواهدی بر رسیدن اتفاق بر مسئله نگاری و راه های حل مسئله است.لذا کشورِ سُنت ها و فرهنگ های متنوع نیز باید پس از گذار مرحله «گفتمان سازی و شیوع گفتمان » ، فکری هم به حالِ «اتحاد ادبیات و گفتارها» نماید.

از هر دری سخن گفتن و گره زدن مشوق‌ها به قرعه کشی بدون نوبت خودرو تا سبز شدن فرم ج مسکن و پلمپ مراکز سقط غیرمجاز، چیزی جز حیرت اَفزایی مسئولان و مردم جهت پیشبرد گفتمان ندارد.
وظیفه نخبگان، دانشوران و لایه‌های میانی اجتماعی ،شنیدن اقوال متعددِ سَدید و انتخاب قولِ أحسن است .

در غیر این صورت هر کسی به کاری مشغول و خود را مصداق کامل و بارز مجاهد می‌پندارد.

«میلاد صالحی »
نویسنده و پژوهشگر عرصه جمعیت