ازدواج سفید یا تجاوز توافقی؟/ تعهد حلقه مفقوده روابط نامشروع

امیرمهدی یوسفی متخصص روان درمانی و روان شناس بالینی درباره ازدواج سفید درایران گفت: ازدواج سفید برای فرهنگ غرب است. فرهنگ جوامع غربی با فرهنگ جامعه ایران متفاوت است. همچنین بنیان خانواده در جوامع غربی به شکل بنیا‌ن‌های جامعه سنتی ایران نیست. زمانی که در ازدواج این بنیان‌ها نباشد روابط خارج از چهارچوب قرار می‌گیرد و در فرهنگ ما جایگاهی ندارد و پذیرفته نمی‌شود.

وی در ادامه بیان کرد: ازدواج سفید درغرب دارای قوانین ومقررات خاصی است. اما ما ایرانی‌ها صرفاً از این ازدواج، یک شکل ظاهری در فضای مجازی، سایت‌ها و یا از اخباری که در رسانه‌های خارجی پخش می‌شود دیده‌ایم. عموماً برداشتی که از این نوع ازدواج در ایران وجود دارد، فقط داشتن یک رابطه بدون تعهد است.

 یوسفی تأکید کرد: یکی از اصول اصلی رابطه، داشتن تعهد است. ازدواج یک تعهد بزرگ تلقی می‌شود. این تعهد بزرگ در دین ما به شکل‌های مختلفی از جمله حق ‌و حقوقی که برای زن در ازدواج در نظر گرفته شده، ثبت شده است.

 اما برداشتی که جوانان ما از ازدواج سفید دارند این است که زوجین هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال یکدیگر نداشته باشند. یک رابطه بدون تعهد با حقوق مساوی، اما نمی‌دانند که این حقوق مساوی چگونه است و شامل چه مواردی می‌شود. ازدواج سفید در ایران یک کپی برداری غلط از فرهنگ غرب است چون ما  تاکنون فقط ازدواج سفید را کپی و اجرا کردیم بدون اینکه جوانب مختلف آن را سنجیده باشیم. البته باید در نظر داشت که معنی تعهد در غرب با ایران متفاوت است.

شرایط زن در ازدواج سفید

این روان درمانگر درباره اهمیت داشتن تعهد در زنان بیان کرد: در همه جای دنیا کانون خانواده را زن تشکیل می‌دهد. ساختار ذهنی زن به شکلی است که دوست دارد خانواده تشکیل دهد و حس مادرانه و مادر بودن را تجربه کند. از آغاز بشریت تا کنون جنس مرد قدرت دهنده و امنیت دهنده است و جنس زن نگهدارنده، برای همین در همه کشورهای جهان و در همه فرهنگ‌ها زنان بیشتر مایل به نگهداشتن رابطه هستند. وجود تعهد در خانواده برای زن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. اما از نظر مردان معمولاً ازدواج سفید یک نوع دوستی تلقی می‌شود؛  بنابراین زن‌ها در ازدواج سفید بیشترین آسیب را دریافت می‌کنند.

مزایای داشتن تعهد در ازدواج

روانشناس بالینی درخصوص مزایای وجود تعهد در ازدواج گفت: در ازدواج سنتی و قانونی به دلایلی مانند در جریان بودن بزرگترها و اطرافیان و ثبت شدن تعهد به صورت قانونی و عمل کردن طبق فرهنگ، عرف و شرایط جامعه یک الزام و تعهدی به وجود می‌آید و در نتیجه یک رابطه پایدارتری شکل می‌گیرد. زمانی که یک ارتباط شکل می‌گیرد ذهنیت انسان تغییر می‌کند. در ازدواج قانونی حس قدرت دهی و امنیت دهی در مرد تقویت می‌شود اما در ازدواج سفید این اتفاق نمی‌افتد.

نتایج نا ایمنی در ازدواج سفید

یوسفی درباره مشکلات روانی حاصل از ازدواج سفید توضیح داد: در ازدواج سفید چون تعهدی وجود ندارد طرفین یک احساس نا ایمنی نسبت به همدیگر دارند. در این نوع ازدواج نداشتن تعهد به طرفین اجازه می‌دهد تا یکی از آن‌ها به سمت رابطه دیگری برود و در نهایت خیانت شکل می‌گیرد. احساس نا ایمنی در بلند مدت منجر به اضطراب می‌شود.  همچنین با افزایش سن طرفین فرصت‌های خود را از دست داده و از نظر فکری پخته‌تر و آگاه‌تر شده‌اند و احساس می‌کنند که گذشته خود  را از دست داده‌اند. این گذشته از دست رفته یک حسرتی را در فرد ایجاد می‌کند و باعث می‌شود فرد تلاش کند تا به هر شکل و قیمتی که شده رابطه را نگهدارد. این شرایط در خانم‌ها بیشتر به وجود می‌آید. در این شرایط خانم به علت هزینه‌های زیاد عاطفی، روانی و جنسی که داده است و ذات نگهدارنده‌ای که دارد دچار تشدید تعهد می‌شود. اما طبق آماری که وجود دارد اصولاً مرد رابطه را ترک می‌کند.

چرا مردان پس از گذشت مدتی از ازدواج سفید رابطه را ترک می‌کنند؟

وی درباره تأثیر نداشتن تعهد در مردان تصریح کرد: یکی از علت‌های ترک رابطه توسط مرد نداشتن تعهد است. همچنین پس از گذشت مدت زیادی هیجان رابطه کم می‌شود و طرفین جذابیت خود را از دست می‌دهند زیرا تمام ابعاد یکدیگر را کشف کرده‌اند و دیگر تازگی برای هم ندارند. بنابراین مرد رابطه را ترک می‌کند. در ازدواج قانونی زمانی که هیجان کم می‌شود تعهد باقی می‌ماند و همین تعهد رابطه را زیبا می‌کند و منجر به دوست داشتن می‌شود چون تعهد یک حس عاطفی و ایمنی ایجاد می‌کند.

پنهان کاری، پیامد ازدواج سفید

یوسفی درخصوص عواقب ازدواج سفید اظهار کرد: بعد دیگری که در ازدواج سفید باید بررسی کرد بعد خانوادگی آن است. اصولاً در این مدل روابط، طرفین یک پنهان کاری‌هایی از خانواده‌شان دارند. برای مثال یک خانم دانشجویی از شهرستان به تهران آمده و با یک آقایی به صورت ازدواج سفید زندگی می‌کند. به خانواده‌اش گفته که تنها زندگی می‌کند. این پنهان کاری باعث عذاب وجدان می‌شود. عذاب وجدان منجر به نا ایمنی و همچنین بیماری های اضطرابی  در افراد می‌شود.

وی در ادامه افزود: مورد دیگری که برای خانم‌ها مشکلات روحی و روانی ایجاد می‌کند از دست دادن بکارت است. از دست دادن بکارت در رابطه‌های بدون چهارچوب و ازدواج سفید منجر به استرس، اضطراب و وسواس‌های فکری در خانم‌ها می‌شود.

این روان شناس بالینی درباره علت به وجود آمدن وسواس در ازدواج سفید بیان کرد: وسواس منشأ اضطرابی دارد. چون خانم در این کار مرتکب خطا شده است، دوست دارد در شغل و یا در تحصیلش این خطا را جبران کند. در نتیجه دچار دقت بیش از حد در فعالیت‌های کاری و درسی‌اش می‌شود. دقت بیش از حد درفعالیتی تبدیل به وسواس می‌شود.

آیا ازدواج سفید از نظر روانی دارای امتیاز مثبتی است؟

وی با تأکید بر آسیب‌پذیری زنان در ازدواج سفید عنوان کرد: در ازدواج سفید دو عامل جنسی و روانی وجود دارد که باید بررسی شود. از نظر جنسی نیاز طرفین برآورده می‌شود. اما از نظر روانی باید گفت که فیزیولوژی مردان با زنان متفاوت است. مردان از بعد جنسی به سمت عاطفی می روند و زن ها از بعد عاطفی به سمت جنسی می روند. مردها زمانی که نیاز جنسی‌شان برطرف می‌شود تازه به فکر نیاز عاطفی‌شان می‌افتند. اما زن‌ها هنگامی که در یک رابطه عاطفی قرار می‌گیرند و نیاز عاطفی‌شان برطرف می‌شود می‌توانند به رابطه جنسی فکر کنند و از آن لذت ببرند. زمانی که زن احساس کند مرد علاقه زیادی به او دارد تن به رابطه جنسی می‌دهد. بنابراین بعد از از بین رفتن رابطه، زن‌ها منبع تأمین نیاز عاطفی‌شان را از دست می‌دهند و از طرفی از نظر جنسی آسیب دیده‌اند. اما  مردان ممکن است یک فقدان عاطفی کوتاه مدتی را تجربه کنند اما مدتی بعد این فقدان از بین می‌رود. در نتیجه کسی که در این رابطه شکست خورده و آسیب روحی و روانی دیده زن است.

آیا می‌شود این ازدواج را تجاوز سفید نامید؟

یوسفی درباره به کارگیری واژه تجاوز سفید برای این نوع ازدواج توضیح داد: از نظر روان‌شناختی واژه سفید به معنی پاکی و بی‌گناهی است و در تضاد با واژه تجاوز قرار می‌گیرد. از ازدواج سفید به عنوان تجاوز توافقی می‌توانیم یاد کنیم. زیرا هم توافق در این این نوع ازدواج وجود دارد و هم آسیب. بنابراین نام تجاوز توافقی مناسب تر است.