«عزیز زیبای من» روایتی مستند از ساعات پایانی زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی

نشست نقد و بررسی کتاب با حضور زینب مولایی نویسنده کتاب، مرتضی قاضی، نویسنده و منتقد و فائضه غفارحدادی، بعداز‌ظهر دیروز در سرای «گوشه نقد» نمایشگاه کتاب برگزار شد.

زینب مولایی، نویسنده کتاب «عزیز زیبای من»، ابتدای نشست درباره محتوای کتاب گفت: «عزیز زیبای من» روایت مستندی از 72 ساعت پایانی زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی و برگرفته از خاطرات اعضای خانواده‌، چند تن از فرماندهان جبهه‌ مقاومت و رفقای قدیمی ایشان است. این کتاب علاوه‌‌بر نگرانی‌ها و دغدغه‌های اطرافیان سردار در روزهای میانی دی‌ ماه 1398، به شرح روحیات و منش حاج قاسم پیش از شهادت نیز می‌پردازد. منبع اصلی این کتاب، مستند «پرواز 1:20» به کارگردانی مهدی نقویان هست و نکات تکمیلی از طریق مصاحبه‌های بیشتر جمع‌آوری و به متن کتاب اضافه شده است. در انتهای کتاب تصاویر مرتبط با متن خاطرات، شامل عکس‌های خانوادگی، تصویری از دست‌نوشته‌ شهید و نامه‌ ایشان به همسرشان آمده است.

برای نگارش کتاب با محدودیت مواجه شدم
مولایی افزود: متاسفانه برای نگارش کتاب با محدودیت مواجه شدم. ناشر خود سوالات را به من داد و اجازه داده نشد که من سوالات بیشتری را مطرح کنم. یک مشکل دیگرم این بود که فایل صوتی پیاده‌شده در اختیارم قرار گرفت و نتوانستم حس و حال مصاحبه‌شوندگان را درک کنم و تنها مستند «پرواز 1:20» را دیدم. 

مولایی سبک کتاب را ساده و روان دانست و گفت: سعی کردم کتاب را ساده و روان بنویسم تا یک نوجوان، جوان و حتی سالمند بتواند آن را بخواند و دخل و تصرفی نداشته باشم و عین واقعیت را بگویم.

هنر نویسنده بیان حس و حال خودش است
در ادامه نشست فائضه غفار حدادی، نویسنده کتاب «یک محسن عزیز»، با اشاره به ویژگی‌های کتاب «عزیز زیبای من» گفت: کتاب برشی از زندگی یک نفر را انتخاب و تکلیف خود را با خواننده مشخص کرده است. این اثر، راوی‌ها را جدا نکرده و ما صدای همه راوی‌ها را در آن می‌شنویم و روایت به‌صورت منسجم بیان شده است. 

وی افزود: آنچه بیشتر در کتاب می‌بینیم مستند روایی است و من به این موضوع انتقاد دارم. ما نویسنده‌ایم و هنر نویسنده بیان احساسات راوی است، ولی در این کتاب نویسنده در بعضی موارد تنها مستند را مکتوب کرده و از گفتن احساسات خود خودداری می‌کند. 
غفار حدادی با اشاره به تفاوت کتاب با مستند «پرواز 1:20» بیان کرد: مستند نمایشی خاطراتی را با زبان خود بیان می‌کند، ولی روایت نویسنده باید با آن تفاوت داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که خواننده نتواند کتاب را زمین بگذارد. اگر نویسنده تخیل را دخیل کند، اثر او جذاب‌تر خواهد شد تا خواننده حس نکند مستند را دوباره می‌خواند.

«عزیز زیبای من» یک مستند روایی است
در پایان نشست مرتضی قاضی، نویسنده و منتقد درباره کتاب «عزیز زیبای من» گفت: کتاب، با توجه به مستند بودنش، بعضی ویژگی‌های روایت را به‌خوبی حفظ کرده است. این کتاب براساس مستند «پرواز 1:20» نوشته و منتشر شده و ایده مرسومی است که از یک فیلم، کتاب منتشر شود. 
وی افزود: کتاب «عزیز زیبای من» روایت بکر و جذاب و خاص خانواده و بیشتر یک زندگینامه داستانی است. برای من استناد مهم است و فیلم را که دیدم می‌توانم بگویم که به کار بردن تعبیر مستند روایی برای اثر، تعبیر درستی است و نویسنده امانت‌داری کرده است. البته باید به این موضوع توجه کرد که متاسفانه نویسنده دسترسی درستی به منابع نداشته است. 

قاضی با اعتقاد بر اینکه کتاب ارزش افزوده بر فیلم دارد، گفت: نویسنده 43 صفحه از کتاب را به زندگی قبل از شهادت حاج قاسم سلیمانی اختصاص داده است. اینجا ما یک حاجیِ لطیف و خانواده‌دوست را می‌بینیم که ارتباطی با حاج‌ قاسم در میدان جنگ ندارد و نشان می‌دهد او مرد میدان خانواده هم هست. 

چرا کتاب مقدمه ندارد؟
قاضی در پایان گفت: یکی از مشکلات کتاب این است که مقدمه‌ای ندارد و جایگاه مقدمه در کتاب بسیار مهم است. برای مثال در زمان شهادت حاج قاسم سلیمانی اتفاقاتی رخ داد که بهتر بود نویسنده در کتاب خود به آن اشاره می‌کرد.