عرصه هوایی بهعنوان یکی از مولفههای اقتدارآفرین برای ایران و سایر کشورهای جهان نیازمند هواپیماهای بهروز و مدرنی است که بتواند امنیت هر کشوری را تامین کند.
ایران دارای ۵۴۱ هواگرد نظامی است که ۱۹۶ فروند جت جنگنده/رهگیر و ۹۴ هواپیمای آموزشی را شامل میشود. ناوگان جت جنگنده ایران شانزدهمین ناوگان بزرگ در جهان محسوب میشود، همچنین در اختیار داشتن هفت هواپیمای سوخترسان ایران را از این نظر در رده هفتم جهان قرار میدهد.
در جنگهای امروزی نبردهای تن به تن جای خود را به جنگهای از راه دور و تجهیزاتی داده است. از ادوات نوین جنگ یا دفاع از منطقه، هواپیماهای نظامی هستند که با توجه به قابلیتهایی مانند مسافت قابل پرواز، انعظاف پروازی، حداکثر سرعت، رادار گریزی، قابلیت حمل انواع مواد انفجاری و سایر مواد دست یک طرف جنگ را بالا میبرد.
در همین خصوص چند سالی است که وزارت دفاع کشورمان خبر از ساخت یک جت آموزشی رزمی آن هم به شکل کامل ساخته دست دانشمندان و متخصصان ایرانی داده است. جتی که یاسین نام گرفت و چند بار به صورت آزمایشی پرواز کرد. اول آذر هم این جت نخستین پرواز رسمی خود را انجام داد. جت یاسین که به گفته وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نقش مهمی در حوزه آموزش خلبانی کشور دارد.
جت یاسین چه مزایایی دارد?
طول باند فرود ۸۰۰ متر و سقف پرواز ۱۲ کیلومتر است که تفاوتهایی با مقادیر گفته شده قبلی دارد. دهانه بال این هواپیما ۱۰ متر اعلام شده که در صورت دقیق بودن این عدد نشان میدهد، چون مساحت بال این نمونه همان ۲۴ متر مربع قبلی بیان شده باید با وجود کاستن از دهانه بال، در بخشهایی افزایش سطح داده شده باشد که احتمالاً سطوح متحرک بال از آن جمله هستند.
این مقدار سطح بال، بیشتر از هواپیماهای هم رده یاسین است، در نتیجه با توجه به رابطه معکوس سرعت فرود هواپیما با مساحت بال، یاسین امکان فرود با سرعت کمتری نسبت به هواپیماهای مذکور را دارد؛ امری که برای یک هواپیمای آموزشی مزیت مهمی محسوب میشود.
نکته دیگر این جت ایرانی موتور آن است. موتوری که ساخت شرکتهای دانش بنیان و دانشمندان ایرانی است و میتواند با ۲۵ برابر جت ۶ تنی یاسین را به آسمان ببرد.
هواپیمای یاسین میتواند با یک بار سوختگیری هزار و پانصد کیلومتر پیمایش داشته باشد و حداکثر در ارتفاع ۱۲ کیلومتر از سطح زمین با حداکثر سرعت هزار کیلومتر در ساعت به پرواز درآید.
حداقل سرعت هواپیمای یاسین جدید حدود ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت نهایی آن حدود سرعت صوت اعلام شده است. همچنین جت یاسین تا حدود ۲ تن مهمات و تسلیحات را میتواند با خود حمل و شلیک کند.
دیگر ویژگیهای مهم هواپیمای فوق که بیش از پانصد متخصص در مدت ده سال گذشته از ابتدای طراحی تا پروازهای آزمایشی آن در مراحل مختلف درگیر کار بوده اند استفاده از دم افقی کاملاً متحرک است.
این نوع دم برخلاف نمونههای قدیمی به صورت کاملا یکپارچه حول محور اتصال دوران کرده و در نتیجه هواپیما میتواند به بهترین نحو ممکن مانور دهد. البته طراحی و اجرای آن نیاز به دانش بسیار بالای دارد. یاسین با استفاده از این دم افقی کاملاً متحرک، امکان اجرای مانورهای حساس مانند قرارگیری هواپیما در سقوط چرخشی (اسپین) با ایمنی بیشتر را تجربه کند.
طبق گفته وزیر دفاع با توجه به رفع کامل تحریم های تسلیحاتی قابلیت صادرات این جت آموزشی وجود دارد و جت آموزشی یاسین در حد هواپیماهایی است که در سطح دنیا با توجه به قابلیت ها و زیرسامانه هایی که در آن نصب شده در سبک خود جز هواپیماهای برتر جهان است.
تا پیش از این تنها ۷ کشور چین، روسیه، آمریکا، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و ژاپن توانایی ساخت هواپیماهای آموزشی رزمی با موتور جت را داشتد و اکنون ایران به عنوان هشتمین عضو نام خود را در میان کشور های جهان ثبت کرد.
با پرواز موفق جت جنگی و آموزشی یاسین چرخه تولید جنگنده از صفر تا صد در دستان متخصصان ایرانی قرار گرفته و در آینده باید شاهد آن باشیم که هواپیماهای جت پیشرفته در ایران ساخته شود.