پویانمایی در سبد اکران، میراثی که با «مسافری از گانورا» ادامه دارد

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پویانمایی امروز یکی از جدی‌ترین و مهم‌ترین محصولات فرهنگی در سراسر جهان به‌حساب می‌آید و به همین دلیل حساسیت روی محتوا و البته اکران آن نیز بالا است. آثار پویانمایی طی دو دهه اخیر یکی از موفق‌ترین آثار سینماها بوده‌اند و با بررسی آمار فروش این تولیدات می‌توان به این موضوع به‌خوبی پی برد.

در ایران اما پویانمایی با وجود سابقه‌ای که دارد؛ ولی خیلی‌خیلی دیر به‌عنوان یک اثر قابل‌ارائه در سینماها جدی گرفته شد و شاید در طی ده سال گذشته کم‌کم این باور در میان مسئولان و مخاطبان در حال شکل‌گیری است که می‌توان پویانمایی بلند را در سینماها اکران کرد و دید. موجی که با فیلم تهران 1500 آغاز شد و امروز در حال اوج گیری است. هرچند با کم محلی هایی مواجه شده ولی با این حال رشد آن چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ محتوا کاملا مشهود و آشکار است.

سال گذشته در جریان جنجال‌ها و اتفاقات رخ‌داده در جامعه، پویانمایی‌های «لوپتو» و «پسر دلفینی» بار اکران سینمایی ایران را بر دوش کشیدند و موفق شدند تا آن را نجات دهند. البته این موضوع مسبوق به سابقه است و پویانمایی سینمایی «شاهزاده روم» نیز در سال اکرانش در رتبه سوم پرفروش‌ترین آثار سینمایی سال قرار گرفت.

امسال و پس از اکران موفق پویانمایی سینمایی «بچه زرنگ»، شاهد اکران انیمیشن «مسافری از گانورا» هستیم. این پویانمایی سینمایی به کارگردانی سید احمد علمدار و تهیه‌کنندگی و نویسندگی سید محمدحسین علمدار در «مؤسسه فرهنگی تصویر هنر پاسارگاد شرق» مشهد و با مشارکت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری «صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران» و «صندوق پژوهش و فناوری سپهر» تولید شده و «مرکز انیمیشن سوره»  علاوه بر سرمایه‌گذار، نقش راهبردی داشته است.

برخلاف آنچه از دیگر آثار پویانمایی دیده‌ایم، در پویانمایی مسافری از گانورا، مفاهیم به شکل زیرپوستی و غیرمستقیم مطرح شده‌اند. مفاهیمی نظیر معلولیت، دوستی، دفاع مقدس، مهاجران خارجی، رابطه مادر و فرزند و...

استفاده از یک قهرمان که دچار معلولیت حرکتی است شاید در نگاه اول موضوعی غیرعادی به نظر برسد بخصوص اینکه این پویانمایی اثری اکشن محسوب می‌شود ولی پرداخت خوب و چیدمان منطقی اتفاقات برای شخصیت «سهیل»، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده که مخاطبان و بخصوص کودکان، به‌خوبی با او ارتباط برقرار می‌کنند و شرایط خاص او را می‌پذیرند. علاوه بر این، مخاطبانی که شرایط مشابه «سهیل» را تجربه می‌کنند نیز با دیدن این پویانمایی و داستان آن، انگیزه گرفته و بیشتر به این موضوع پی می‌برند که «معلولیت، محدودیت نیست».

این اثر در مواجهه با رخدادهای مهمی مانند فاجعه بمباران سردشت، ضمن روایت این حادثه با کمترین میزان‌نمایش خشونت تصویری، بیشترین اطلاعات ممکن را به ساده‌ترین روش برای مخاطب کودک خود بازگو می‌کند تا علاوه بر اینکه مروری بر یکی از سیاه‌ترین برگ‌های سابقه رژیم بعث در طول سال‌های دفاع مقدس دارد، ذهن پاک و معصوم کودکان را آزار ندهد.

انیمیشن «مسافری از گانورا» برای اولین‌بار در آثار پویانمایی ایران از مبحث ورود موجودات فضایی به ایران سود برده و باز هم در کنار این عنصر و برخلاف آثار هالیوودی، قدرت‌های ماورایی به آنها اعطا نکرده تا قهرمانان داستان برای رفع مشکلات، نیاز به ابرقهرمان‌های پوشالی مرسوم نداشته باشند. در واقع اراده، هوش، همکاری و رفاقت میان بچه‌ها مربع اصلی حل مشکلات هستند نه قدرت‌های غیرقابل‌باور و فرازمینی!

یکی دیگر از نکاتی که «مسافری از گانورا» را از دیگر آثار پویانمایی متمایز می‌کند، پرداختن آن به موضوع مهاجران خارجی و به‌خصوص افغانستانی است. جایی که در دنیای پاک کودکان، مرزها بی‌ارزش می‌شوند و اهمیت آنها از بین می‌روند؛ ولی این دیدگاه در روابط بزرگسالان می‌تواند این پاکی را دچار خدشه کند هرچند باز قدرت عشق کودکان در این جدال پیروز خواهد بود.

پویانمایی سینمایی «مسافری از گانورا» از آن دست آثار سینمایی است که علاوه بر کودکان، خانواده را نیز درگیر داستان و مفاهیم خود می‌کند تا آنها نیز نکات دیگری را نیز از داستان و اثر درک کنند. ارزش‌هایی که در این پویانمایی به آنها پرداخته شده را نمی‌توان موضوعی کودکانه دانست؛ زیرا درک برخی از این ارزش‌ها نیاز به درک اولیه خانواده‌ها و سپس انتقال آن به کودکان و فرزندان خانواده دارد تا بر اساس تربیت و ذهنیت آن خانواده برای این مخاطبان، قابل‌فهم شوند و ارزش‌های آن برای کودکان نیز آشکار گردد.