اسرائیل در جنگ با حزبالله پیروز نخواهد شد
تنشها میان رژیم صهیونیستی و حزبالله روبهافزایش گذاشته و نگرانیها دربارهی وقوع جنگی دیگر میان دو طرف بالا گرفته است. از سویی، حزبالله در دفاع از مردم غزه دست به عملیات ضداسرائیلی میزند و از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، میداند روزی که جنگ تمام شود، حیات سیاسی او نیز به پایان خواهد رسید. اما آیا اینها به معنای آغاز قریبالوقوع دور دیگری از جنگ میان حزبالله و اسرائیل است؟ روزنامهی آمریکایی واشینگتنپست طی گزارشی تحت عنوان «صحبتهای اسرائیل دربارهی گسترش جنگ به لبنان، آمریکا را نگران کرده است[۱]» با بررسی گزارش محرمانهی ارزیابی «آژانس اطلاعات دفاعی» آمریکا، توضیح میدهد که مقامات آمریکایی به هیچ عنوان علاقهای به تماشای آغاز این درگیری ندارند و به اسرائیلیها هشدار میدهند که اسرائیل نمیتواند پیروز چنین جنگی باشد. آنچه در ادامه میخوانید، گزیدهای از گزارش واشینگتنپست است.
«بنیامین نتانیاهو» (مرکز تصویر) نخستوزیر رژیم صهیونیستی، ۲۵ دسامبر، با جمعی از نیروهای نظامی این رژیم در شمال نوار غزه دیدار میکند. نتانیاهو بقای سیاسی خود را وابسته به تداوم و گسترش جنگ با فلسطین و لبنان میداند و از اینکه جان سربازان اسرائیلی را فدای حفظ قدرت خود کند، ابایی ندارد. (+)
لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیمگیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاههای محافل رسانهای-اندیشکدهای بینالمللی این گزارش را منتشر میکند و دیدگاهها، ادعاها و القائات این گزارش لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.
رئیسجمهورْ بایدن دستیاران ارشدش را با یک هدف مهم به خاورمیانه اعزام کرده است: جلوگیری از وقوع یک جنگ تمامعیار میان اسرائیل و گروه شبهنظامی حزبالله لبنان. اسرائیل آشکارا اعلام کرده که تبادل آتش مکرر میان نیروهایش و حزبالله در امتداد مرز را غیرقابلتداوم میداند و ممکن است بهزودی عملیات نظامی بزرگی را در لبنان آغاز کند. «یوآوف گالانت» وزیر دفاع اسرائیل، اخیراً گفت: «ما یک راهحل دیپلماتیک موردتوافق [طرفین] را ترجیح میدهیم، اما داریم به نقطهای نزدیک میشویم که ساعت شنی واژگون خواهد شد.»
مقامات آمریکا نگرانند بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در بحبوحهی انتقادات داخلی از ناکامی دولتش در جلوگیری از حملهی ۷ اکتبر حماس (که حدود ۱۲۰۰ کشته به همراه داشت و در جریان آن حدود ۲۴۰ گروگان به غزه منتقل شدند)، آغاز یک نبرد گسترده در لبنان را کلیدِ بقای سیاسی خود بداند. واشینگتن در گفتوگوهای خصوصی نسبت به تشدید تنشها در لبنان به اسرائیل هشدار داده است. دو منبع مطلع دربارهی یافتههای ارزیابی محرمانهی جدید «آژانس اطلاعات دفاعی» آمریکا، میگویند این گزارش حاکی از آن است که در صورت وقوع چنین اتفاقی، موفقیت ارتش اسرائیل بعید است، چراکه با توجه به درگیریها در غزه، داراییها و منابع نظامی آنها بسیار ناچیز خواهد بود.
برای این گزارش بیش از دوازده دیپلمات و مقام دولتی، برخی به شرط ناشناس ماندن، دربارهی وضعیت حساس نظامی میان اسرائیل و لبنان با واشینگتنپست صحبت کردند. حزبالله، دشمن دیرینهی آمریکاست که نیروهای آموزشدیده و دهها هزار موشک و راکت دارد، اما مقامات آمریکایی میگویند حسن نصرالله، رهبر این گروه، به دنبال یک جنگ گستردهتر نیست. «متیو میلر» سخنگوی آنتونی بلینکن، وزیر خارجهی آمریکا، میگوید: «به نفع هیچکس نیست (نه اسرائیل، نه منطقه، و نه جهان) که این درگیری فراتر از غزه گسترش یابد.» مقامات آمریکایی میگویند از زمان حملهی حماس، مقامات اسرائیلی دربارهی حملهی پیشگیرانه به حزبالله صحبت کردهاند، اما این چشمانداز با مخالفت مستمر آمریکا روبهرو شده است، چون احتمال میرود پای ایران را (که از هر دوی این گروهها و نیروهای نیابتی دیگری حمایت میکند) به این درگیری باز کند؛ احتمالی که ممکن است آمریکا را وادار کند به نیابت از اسرائیل، پاسخ نظامی بدهد.
مقامات آمریکا نگرانند با توجه به زرادخانهی تسلیحات دوربرد و نقطهزن حزبالله که رشد چشمگیری داشته، یک درگیری تمامعیار میان اسرائیل و لبنان در مقطع کنونی بسیار مرگبارتر از جنگ دو طرف در سال ۲۰۰۶ باشد. «بلال صعب[۲]» کارشناس امور لبنان در اندیشکدهی «مؤسسهی خاورمیانه» مستقر در واشینگتن، میگوید: «تعداد تلفات در لبنان ممکن است بین ۳۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر باشد و ساکنان شمال اسرائیل وادار به تخلیهی گسترده شوند. چهبسا حزبالله به مناطقی عمیقتر از گذشته در خاک اسرائیل حمله کند و اهداف حساسی مانند کارخانههای پتروشیمی و رآکتورهای هستهای را هدف قرار دهد؛ و شاید ایران شبهنظامیان را در سراسر منطقه فعال کند. صعب میگوید: «بعید میدانم جنگ فقط به این دو دشمن محدود شود.»
به گفتهی مقامات آمریکایی، طی هفتههای اخیر، تبادل مداوم آتش میان اسرائیل و حزبالله در امتداد مرز، تهاجمیتر شده و انتقادهای واشینگتن در دیدارهای خصوصی را به دنبال داشته است. مقامات آگاه در این مورد با استناد به برخی گزارشهای اطلاعاتی آمریکا، که واشینگتنپست نیز آنها را بررسی کرده، میگویند ارتش اسرائیل از ۷ اکتبر بیش از ۳۴ بار به مواضع نیروهای مسلح لبنان (که تحت حمایت مالی و آموزشی آمریکا هستند) حمله کرده است. آمریکا نیروهای مسلح لبنان را مدافع اصلی حاکمیت لبنان و یک وزنهی تعادل کلیدی در برابر نفوذ حزبالله (که مورد حمایت ایران است) میداند. شورای امنیت ملی کاخ سفید تأیید کرد که واشینگتن به اسرائیل اعلام کرده حملات به نیروهای ارتش سوریه و غیرنظامیان لبنانی «کاملاً غیرقابلقبول» هستند.
جلد شمارهی ۲۳ اکتبر ۲۰۲۳ نشریهی آمریکایی «تایم» دربارهی حملهی ۷ اکتبر حماس علیه اسرائیل با عنوان «ما در جنگ هستیم» و این توضیح: «یک حملهی غافلگیرکننده، اسرائیل و خاورمیانه را واژگون کرد.» (+)
یک مقام عضو شورای امنیت ملی آمریکا گفت دولت بایدن با اسرائیلیها در این مورد «بسیار رُک و سختگیرانه» برخورد کرده و گفته است که جراحات و تلفات نیروهای مسلح لبنان قابلقبول نیستند. این مقام همچنین گفت یکی از اولویتها حفظ اعتبار نیروهای مسلح لبنان است و جامعهی بینالملل باید هر کاری از دستش برمیآید برای تقویت و حمایت از این نیروها انجام دهد، زیرا آنها بخشی حیاتی در هر سناریویی برای «فردا»ی لبنان هستند؛ زمانی که حزبالله تضعیف شده و تهدید کمتری برای اسرائیل است. در عین حال، این مقام آمریکایی با این حال تأکید کرد که حزبالله یک «تهدید واقعی» برای اسرائیل است و گفت دولت یهودی حق دارد از خودش دفاع کند.
یک مقام اسرائیلی به واشینگتنپست گفت اسرائیل عمداً مواضع نیروهای مسلح لبنان را هدف نمیگیرد، و حزبالله را مقصرِ تشدید تنشها دانست. وی گفت: «حزبالله از ۸ اکتبر، بدون تحریک [از سوی اسرائیل] شروع به حمله به خاک اسرائیل کرد و همچنان روزانه هزاران پرتابه شلیک میکند. اسرائیل مجبور شد برای دفاع از خود پاسخ دهد. در نتیجهی تجاوزات حزبالله، دهها هزار اسرائیلی مجبور به ترک خانههای خود شدند. دولت اسرائیل به وضعیت قبل از جنگ، که در آن حزبالله یک تهدید نظامی مستقیم و اضطراری برای امنیت این کشور در امتداد مرز اسرائیل-لبنان بود، بازنخواهد گشت.»
به گفتهی یک مقام ارشد دولت آمریکا، در روزهای آغازین جنگ غزه پس، از آنکه مقامات اسرائیلی برای اولین بار نظریهی حمله به حزبالله را مطرح کردند، مقامات آمریکایی بلافاصله نسبت به این مسئله اعتراض کردند. دو مقام ارشد آمریکایی نیز گفتند مقامات اسرائیلی ابتدا معتقد بودند این گروه شبهنظامی لبنانی پشت حملهی حماس قرار دارد و اطلاعات نادرستی مبنی بر تصمیم حزبالله به حملهی قریبالوقوع به اسرائیل طی روزهای پس از ۷ اکتبر دریافت کرده بودند. این ترس عمیق در اسرائیل وجود داشت که دولت دوباره در شناسایی نشانههای یک حملهی خشونتآمیز دیگر [مانند حملهی حماس] ناکام بماند. مقام ارشد مذکور در دولت آمریکا گفت بایدن بعضاً حتی سه بار در روز با اسرائیلیها تماس تلفنی میگرفت و از جمله تلاش میکرد اسرائیل را از حمله به حزبالله منصرف کند؛ اقدامی که به گفتهی این مقام آمریکایی «درهای جهنم را باز میکرد.»
مقامات کاخ سفید و وزارت خارجهی آمریکا گفتند، خطر حملهی بلندپروازانهی اسرائیل به حزبالله هرگز از بین نرفته بوده، اما نگرانیها دربارهی تشدید تنشها، طی هفتههای اخیر گستردهتر شدهاند؛ بهویژه از ۱ ژانویه، زمانی که اسرائیل خروج موقت چند هزار نیرویش از غزه را اعلام کرد[۳]؛ تصمیمی که میتواند منابع را برای عملیات نظامی در شمال آزاد کند. یک مقام آمریکایی گفت: «اکنون دستان بازتری برای تشدید تنشها دارند.» یکی دیگر از مقامات آمریکایی گفت نیروهایی که اسرائیل از غزه خارج کرده ممکن است پس از استراحت کافی و آمادگی برای موج دیگری از نبرد، به شمال اعزام شوند. با این حال، این مقام، در تشریح ارزیابی آژانس اطلاعات دفاعی، مبنی بر اینکه تشدید تنشها در لبنان باعث تضعیف نیروهای اسرائیلی میشود، گفت: «نیروی هوایی اسرائیل نیز فرسوده شده، چراکه از زمان آغاز جنگ در ماه اکتبر مدام در حال انجام عملیات بوده است.» وی میگوید خلبانها خسته شدهاند و هواپیماها باید تعمیر و ترمیم شوند. در لبنان با مأموریتهای خطرناکتری نسبت به غزه روبهرو خواهند شد؛ چون در غزه، حماس توانایی زیادی در استفاده از پدافند هوایی برای سرنگونی هواپیماهای مهاجم ندارد.»
شماری از نیروهای حزبالله زیر بنری با تصویر سید حسن نصرالله، دبیرکل این حزب لبنانی، و نوشتهای که میگوید: «اگر میدانستید [ظرفیت نظامی امروز ما چیست]... جنگ تموز [که در عرض ۳۳ روز در آن شکست خوردید] به نظرتان پیکنیک میآمد.» (+)
به گفتهی دو منبع آگاه، مقامات آمریکایی و فرانسوی در حال مذاکره با دولت لبنان بر سر پیشنهادی هستند که به موجب آن، به جای حزبالله، دولت لبنان کنترل بخشی از مرزهای این کشور با اسرائیل را به دست میگیرد تا نگرانیهای اسرائیل کاهش یابند. در عین حال، مقامات آمریکایی اذعان دارند که بعید است حزبالله همزمان با کشته و زخمی شدن تعداد زیادی فلسطینی در غزه در نتیجهی عملیات نظامی اسرائیل در این منطقه، با توافق مرزی موافقت کند. از سوی دیگر، برخی مقامات آمریکایی میگویند اگر جنگ غزه همین فردا پایان یابد، حیات سیاسی نتانیاهو نیز با آن به پایان خواهد رسید، و همین مسئله او را به گسترش جنگ تشویق میکند. صعب، کارشناس مسائل لبنان، میگوید: «منطق سیاسی نتانیاهو این است که شکست تاریخی ۷ اکتبر را جبران کند و به نوعی موفقیت برای نشان دادن به افکار عمومی اسرائیل دست یابد. بعید میدانم درگیری با حزبالله راه درستی برای انجام این کار باشد، چون این کارزار بسیار دشوارتر از کارزار غزه خواهد بود.»