تا ۵ سال آینده خبری از اصلاح پوشش نیست!

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، مد و لباس در هر جامعه نقش مهمی در شکل‌دهی به ذائقه فرهنگی و نگرش اجتماعی ایفا می‌کند و می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در ترویج سبک زندگی و رفتارهای مطلوب باشد. اما در ایران این نقش حیاتی جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده و بیشتر به عنوان صنعت تولید لباس دیده می‌شود نه پدیده‌ای فرهنگی و اجتماعی که بتواند تغییرات بنیادین در پوشش و فرهنگ جامعه ایجاد کند.

کارگروه مد و لباس با وجود ۱۸ سال فعالیت، در تغییر نگرش‌ها و ذائقه مردم موفق به ایجاد تحول واقعی در پوشش عمومی جامعه نشده‌ است.

با وجود این، مشاور هنری جشنواره مد و لباس فجر شریف رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه تغییر فرهنگی یک شبه اتفاق نمی‌افتد، گفت: آنچه که الان می‌بینیم نتیجه‌ پروسه‌ای طولانی‌مدت است اما اینکه هنوز نتوانستیم پوشش مناسب را در جامعه ترویج دهیم، این است که مسئولان هنوز تفاوت بین صنعت تولید پوشاک و پدیده مد را درک نکرده‌اند.

وی ادامه داد: مد یک موضوع ذهنی است که در ذهن مردم شکل می‌گیرد اما ما در ایران بیشتر به تولید فیزیکی لباس نگاه کرده و فکر می‌کنیم که مد یعنی همان صنعت پوشاک.

رضوی با انتقاد صریح از کارگروه مد و لباس گفت: نباید از کارگروه انتظار ساماندهی صنعت تولید پوشاک را داشته باشیم چرا که کار اصلی‌ این کارگروه مدیریت پدیده مد است. یعنی کار روی ذائقه و ذهن مردم. اما روی مسائل فیزیکی گیر کرده‌ایم و این باعث شده ما هیچ تغییر اساسی در فرهنگ پوشش نداشته باشیم.

وی با بیان این‌که چادر و پرچم هر دو از جنس پارچه‌ هستند اما وجه نمادین‌شان آنها را به چیزی فراتر از یک شیء ساده تبدیل کرده است، خاطر نشان کرد: پرچم به عنوان نماد ملی، اگر آتش زده شود واکنش‌های قانونی و اجتماعی شدید به همراه دارد. همین‌طور چادر که فقط یک پارچه نیست بلکه نمادی از هویت فرهنگی و باورهای جامعه است. این دو مثال نشان می‌دهد که پوشاک به خودی خود یک شیء فیزیکی ساده نیست بلکه بار معنایی و ارزش‌های غیرمادی به آن‌ها معنا می‌بخشد.

رضوی افزود: در موضوع لباس هم همین وضعیت حاکم است. لباس به عنوان شیء کاربردی صرف نیست بلکه معنا و نمادهایی که به آن داده می‌شود اهمیت دارد. تولیدکنندگان پوشاک در صنعت، بر اساس تقاضای بازار محصولی فیزیکی می‌سازند اما مد فراتر از این‌هاست. مد یک پدیده ذهنی است که به وسیله فرایندهای فرهنگی و اجتماعی شکل می‌گیرد. به همین دلیل است که نمی‌توان مد را صرفاً به تولید پوشاک محدود کرد بلکه باید آن را در بستر ارزش‌ها و معناهای جامعه فهمید.

وی با بیان اینکه قانون ساماندهی مد و لباس اگر ۱۰ سال پیش به‌درستی اجرا می‌شد شاید می‌توانست مسیر متفاوتی ایجاد کند، گفت: اکنون که رسانه‌های بین‌المللی قدرتمند شده‌اند و ما ابزار لازم را نداریم، تغییر ذائقه مردم خیلی زمان‌بر است.

رضوی با تأکید بر تفاوت میان تولید و تغییر فرهنگی، به ویترین‌های لباس‌فروشی‌ها اشاره و خاطرنشان کرد: تولیدکننده بر اساس تقاضا کار می‌کند اما تغییر ذائقه مردم فرایندی ذهنی و پیچیده است که نیازمند مدیریت و حمایت است.

مشاور هنری جشنواره مد و لباس فجر با بیان اینکه با وضعیت کنونی حداقل ۳ تا ۵ سال زمان لازم است تا تغییرات قابل‌توجهی در ذائقه و پوشش ایجاد کنیم، گفت: بزرگ‌ترین مشکل این است که ابزارهای اصلی مدسازی مثل رسانه‌های مؤثر و ابزارهای فرهنگی در اختیار کارگروه نیست. همین باعث شده ذائقه مردم تغییر نکند. مردم نمی‌توانند انتخاب کنند چون ذهنشان تغییر نکرده و این تغییر سال‌ها طول می‌کشد.