اسنپبک بدون تأثیر اقتصادی و با هدف جنگ روانی علیه ارز است

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا، جمعه شب در برنامه گفتوگوی ویژه خبری در تحلیل خود از رایگیری امروز درباره مکانیزم بازگشت تحریمها (اسنپبک) و تأثیر آن بر اقتصاد کشور، تأکید کرد که اصل فشار وارد شده از سوی غرب نه به خاطر تأثیر عملی قطعنامهها، بلکه ناشی از عملیات روانی و هجمه رسانهای برای تأثیرگذاری بر فضای داخلی ایران است.
ایزدی با اشاره به افزایش فشار رسانههای وابسته به رژیم صهیونیستی در ساعات اخیر گفت: شبکههایی که نتانیاهو تأمین مالی میکند، بهویژه در چند ساعت گذشته، با ایجاد یک هجمه تبلیغاتی سنگین، به دنبال ایجاد عملیات روانی برای بالا بردن قیمت دلار و بیثباتسازی بازار هستند. در حالی که از نظر فنی، اسنپبک تأثیر مستقیمی بر اقتصاد کشور ندارد.
وی افزود: تحریمهای اصلی اقتصادی علیه ایران، مربوط به آمریکا هستند و همین حالا هم در جریاناند. بنابراین فعال شدن مکانیزم ماشه بهتنهایی نباید اثر اقتصادی تازهای داشته باشد. اما چون اسم این سازوکار مکانیزم ماشه است، برخی تصور میکنند قرار است ماشهای کشیده شود و جنگی رخ دهد، که این برداشت نادرست است.
ایران در تاریخ سازمان ملل، هیچگاه ذیل ماده ۴۲ نبوده است
کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: بر اساس منشور سازمان ملل، اگر کشوری بخواهد در وضعیت مجاز برای حمله قرار بگیرد، باید ذیل ماده ۴۲ منشور قرار بگیرد. ایران در طول تاریخ سازمان ملل، هیچگاه ذیل ماده ۴۲ نبوده و بنابراین هیچگاه مجوز حمله از سوی سازمان ملل برای آمریکا، انگلیس یا فرانسه علیه ایران صادر نشده است.
او خاطرنشان کرد: تجربه جنگ ۱۲ روزه اخیر هم نشان داد که طرف آمریکایی، برای حمله نیازی به مجوز سازمان ملل ندارد. بنابراین آن فضای روانی که برخی ایجاد میکنند که حالا چون اسنپبک فعال شده، ممکن است جنگ شود، مبنای درستی ندارد.
اهداف پشتپرده غرب از فشارهای اخیر با اسنپبک
ایزدی در ادامه با اشاره به اهداف پشتپرده غرب از فشارهای اخیر، گفت: طرف غربی دو درخواست مشخص دارد و میخواهد با فشار سیاسی و روانی از ابزار اسنپبک برای تحقق آنها استفاده کند.
او این دو درخواست را چنین توضیح داد: نخست، ارائه اطلاعات دقیق درباره سایتهای هستهای ایران؛ غربیها قبلاً سایتهای هستهای ما را بمباران کردهاند، اما بین نهادهای اطلاعاتیشان درباره اینکه کدام نقاط هدف قرار گرفته، چه میزان آسیب وارد شده و اورانیوم غنیشده در کجا نگهداری میشود، اختلافنظر وجود دارد. هدفشان این است که از ما اطلاعات بگیرند تا در صورت نیاز، حمله بعدی را با دقت بالاتری انجام دهند.
وی با اشاره به دومین درخواست مشخص غربیها نیز افزود: محدودسازی توان موشکی ایران بر اساس رژیم کنترل فناوری موشک (MTCR): آنها میخواهند ایران را وادار کنند که ذیل رژیم کنترل تسلیحات موشکی قرار گیرد که در آن صورت، برد موشکهای ایران از ۳۰۰ کیلومتر بیشتر نباشد. این فشار بهویژه پس از تجربه شکستبار اسرائیل در جنگ اخیر مطرح شده است.
تأکید بر مقاومت و هوشیاری در برابر تله اطلاعاتی دشمن
ایزدی درباره موضع فعلی ایران گفت: تا این لحظه، مقامات کشور در برابر این فشارها مقاومت کردهاند. مردم هم باید دعا کنند که در هفته پیش رو نیز این مقاومت ادامه پیدا کند؛ چرا که خطر ارائه اطلاعات به دشمن و محدود شدن توان موشکی، بسیار بیشتر از تهدید اسنپبک است.
وی با انتقاد از پذیرش مکانیزم ماشه در برجام، اظهار کرد: اصولاً ما نباید این مکانیزم را در برجام میپذیرفتیم. البته گذشتهها گذشته، اما اکنون نباید اجازه داد طرف غربی از این ابزار علیه ما استفاده کند.
هشدار درباره جاسوسی الکترونیک دشمن از اسناد اطلاعاتی ایران
کارشناس مسائل بینالملل در پایان هشدار داد: حتی اگر ایران گزارشی تهیه کند و آن را به طرف مقابل ندهد، باز هم خطر نشت اطلاعات وجود دارد. چرا که دشمن در حوزه جاسوسی الکترونیک بسیار توانمند است. بنابراین بهترین راه این است که کشور مسیر مقاومت را در پیش بگیرد تا این هفته نیز با موفقیت پشت سر گذاشته شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اختلاف دیدگاهها درباره مکانیزم ماشه، تأکید کرد که اساساً پذیرش چنین سازوکاری در برجام از ابتدا نباید صورت میگرفت؛ اما با این حال، آنچه باید در شورای امنیت سازمان ملل در برابر فشارهای غربی رخ میداد، امروز اتفاق افتاد.
ایزدی گفت: روسیه، چین و ایران بهطور مشترک اعلام کردند که آن سازوکار تعریفشده در برجام برای فعالسازی مکانیزم ماشه، طی نشده است.
وی افزود: اما نکتهای که من از ابتدا مطرح میکنم این است که اصولاً ۱۰ سال پیش، زمانی که ما متوجه شدیم قرار است مکانیزمی با عنوان ‘اسنپبک’ در برجام گنجانده شود — مکانیزمی که در تاریخ بشر و سازمان ملل سابقه ندارد — نباید آن را میپذیرفتیم. اینکه یک طرف توافق تعهداتش را اجرا نکند، اما طرفی که به تعهدات پایبند بوده محکوم شود، بیسابقه است. با این حال، همانطور که گفتم، گذشتهها گذشته و اکنون باید تمرکز بر اقدامات آینده باشد.
مخالفت رسمی روسیه و چین با اسنپبک؛ آمریکا در عمل کنار رفته است
ایزدی گفت: «آنچه امروز در شورای امنیت رخ داد، مهم و مثبت بود. روسیه و چین که دو عضو دائم شورای امنیت هستند، در مقابل دو عضو دیگر — انگلیس و فرانسه — ایستادند. آمریکا از نظر ما که از برجام خارج شده، اصلاً حقی ندارد. در سال ۲۰۲۰ هم تلاش کرد اسنپبک را یکطرفه فعال کند که موفق نشد.»
او با اشاره به نقش ریاست دورهای شورای امنیت افزود: «الان کرهجنوبی رئیس دورهای شورای امنیت است و جالب اینکه حتی به متنی که خودش ارائه داده بود، رأی ممتنع داد. این نشان میدهد آن متن تحت فشار غربیها بوده و حتی خودشان هم به آن باور نداشتند. پس اتفاقی که باید میافتاد، افتاد.
پاسخ به شبهه فروختن ایران توسط روسیه و چین
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به برخی فضاسازیهای داخلی نیز گفت: «در کشور ما افرادی هستند که وقتی یک دیپلمات روس با یک دیپلمات آمریکایی احوالپرسی میکند، سریع میگویند که روسیه ایران را فروخت یا چین ایران را فروخت. اما این بار چنین اتفاقی رخ نداد. مخالفت روسیه و چین با اسنپبک نهفقط در سخنرانیها، بلکه با نامههای رسمی و صریح انجام شد. این اتفاق، ترس و تردید موجود در برخی محافل داخلی را برطرف کرد.»
نقش بیاثر دبیرکل سازمان ملل و آینده ریاست روسیه بر شورای امنیت
ایزدی با اشاره به جایگاه دبیرکل سازمان ملل گفت: در سازمان ملل، آقای گوترش دبیرکل است نه رئیس سازمان ملل. چند هفته پیش هم صراحتاً اعلام کرد که درباره اسنپبک با او تماس گرفته نشود. این نکته مثبتی است، چرا که اگر نقش قاضی پیدا میکرد، ممکن بود شرایط پیچیدهتر شود؛ خصوصاً با توجه به اینکه ایشان هم از اروپا آمده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر رئیس دورهای شورای امنیت کره جنوبی است که نسبت به این قطعنامه مردد بود. اما از روز ۲۶ مهر، ریاست دورهای به روسیه منتقل میشود. انتظار میرود روسیه موضع قدرتمندانه فعلیاش را حفظ کند و همان روز اعلام کند که قطعنامه ۲۲۳۱ تمام شده است. این نظر روسیه و چین خواهد بود. در طرف مقابل، آمریکا، فرانسه و انگلیس ادعای فعال شدن اسنپبک را دارند.»
ایجاد فضای ابهام، فرصت ادامه تجارت با ۱۰ کشور مهم اقتصادی
ایزدی افزود: این اختلافنظر میان اعضای دائم شورای امنیت باعث ابهام حقوقی میشود. وقتی دو کشور دائم ادعا میکنند مکانیزم ماشه فعال نشده و دو کشور دیگر ادعا میکنند فعال شده، ده کشور غیرعضو دائم یک فضای خاکستری پیدا میکنند تا همان کاری را که قبل از مکانیزم ماشه انجام میدادند، ادامه دهند. چرا؟ چون تکلیف مشخص نیست. این همان فرصت دیپلماتیکی است که باید از آن استفاده شود.
او در پایان به روابط اقتصادی ایران با شرکای جهانی اشاره کرد و گفت: ۸۰ درصد تجارت خارجی ما با همین ده کشور انجام میشود. چین که یکی از اصلیترین شرکای اقتصادی ماست، امروز اعلام کرد که مکانیزم ماشه را به رسمیت میشناسد اما آن را اجرا نخواهد کرد. همین اعلام موضع، نقطه قوت دیپلماسی ماست.
راهکار پیشنهادی: استمرار دیپلماسی فعال و هوشیارانه
ایزدی در پاسخ به این پرسش که اکنون چه باید کرد، گفت: اتفاقی که باید میافتاد، افتاد. اکنون مهم است که فعالیت دیپلماتیکمان را ادامه دهیم. سیاست بینالملل پرنوسان است و کشورها بالا و پایین دارند. اما ما باید تلاش کنیم تا موضع قدرتمندانه روسیه و چین ادامهدار باشد. اگر روز ۲۶ مهر، روسیه در مقام رئیس دورهای شورای امنیت اعلام کند که برجام تمام شده، این مسأله میتواند نقطه عطفی باشد.
او افزود: کشورهایی مثل پاکستان، الجزایر و دیگران هم همراه بودند. حالا ما با دو ادعا روبهرو هستیم: یک طرف میگوید اسنپبک فعال شده، طرف دیگر میگوید نشده. این ابهام باعث میشود فضای تنفسی برای ادامه تجارت باقی بماند. این همان کار دیپلماتیکی است که باید انجام شود.