گزارش؛
شهدا؛ قهرمانانی که در زندگی امروز ما جاری‌اند
خبرنگاری با حضور در میان اقشار مختلف مردم از آنان پرسید: «شهید نمونه و قهرمان زندگی شما کیست؟» پاسخ‌های متنوع و پرمعنا نشان داد که شهدا نه در قاب عکس‌ها و صفحات تاریخ بلکه در متن زندگی روزمره مردم حضور دارند و همچنان الهام‌بخش انتخاب‌ها و ایستادگی‌های امروز جامعه‌اند.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، «شهدا هرگز نرفته‌اند...» این جمله تنها یک شعار احساسی نیست بلکه حقیقتی است که در انتخاب‌ها، باورها و ایستادگی مردم این سرزمین تداوم دارد. آنچه ما امروز به‌عنوان «زندگی روزمره» می‌شناسیم در رگ‌های آن خون شهیدان جاری است. اگر با چشم دل نگاه کنیم می‌بینیم که شهدا نه در قاب عکس‌ها محصورند و نه در کتاب‌های تاریخ خاک گرفته‌اند؛ آنان در متن زندگی مردم حضور دارند و در لحظه‌لحظه‌ی حیات فردی و اجتماعی ما نقش‌آفرینی می‌کنند.
برای لمس این حقیقت، خبرنگاری به میان اقشار مختلف مردم رفت و پرسید: «شهید نمونه و قهرمان زندگی شما کیست؟» پاسخ‌ها تکان‌دهنده بود؛ نه از آن جهت که نام‌های بزرگی به زبان آمد بلکه از این جهت که نشان داد شهدا در ذهن و ضمیر مردم، زنده و الهام‌بخش‌اند.
یکی گفت: «سید حسن نصرالله»؛ دیگری نام «آرمان علی‌وردی» را آورد؛ فردی از «شهید باقری» یاد کرد؛ دیگری گفت: «شهید ابراهیم هادی همیشه در ذهنم حاضر است»؛ شخصی با افتخار نام «حاج قاسم» را به زبان آورد؛ و خانمی عموی شهیدش «حسین محمدی» را به‌عنوان الگوی زندگی‌اش معرفی کرد.
این پاسخ‌ها حقیقتی بزرگ را فریاد زد: قهرمان‌های واقعی مردم ایران عزیز در کتاب‌های تاریخ محبوس نیستند؛ آنان در زندگی امروز مردم نفس می‌کشند.
شهید؛ الگویی برای انتخاب‌های امروز
نکته مهم این است که مردم وقتی از «شهید الگو» سخن می‌گویند او را نه صرفاً در گذشته بلکه در نسبت با امروز خویش تعریف می‌کنند. انتخاب سید حسن نصرالله بیش از آن‌که انتخاب یک شخصیت تاریخی باشد بیانگر تداوم فرهنگ مقاومت در عرصه‌ی حال حاضر است. نام بردن از آرمان علی‌وردی یعنی شهدا نه‌تنها متعلق به دهه شصت و دفاع مقدس‌اند بلکه در دهه نود و در کف خیابان‌های تهران نیز الگوی ایستادگی می‌شوند.
این‌جاست که معنای آیه‌ی شریفه روشن می‌شود:« وَلا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللّهِ أَمواتًا بَل أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقون.» شهیدان نه‌تنها در نزد پروردگار زنده‌اند بلکه در جان و وجدان امت نیز حیات دارند.
پیوند شهدا با مردم؛ حقیقتی عینی
گاهی تصور می‌کنیم ارتباط مردم با شهدا تنها در مناسبت‌هایی چون هفته دفاع مقدس یا ایام محرم و اربعین پررنگ می‌شود؛ اما پاسخ‌های مردم به پرسش خبرنگار نشان داد که این ارتباط «روزمره» است. شهیدان بخشی از زیست‌جهان مردم‌اند. وقتی مادری در تربیت فرزندش به یاد ابراهیم هادی می‌افتد وقتی جوانی در میدان ورزش نام شهید باقری را تکرار می‌کند یا وقتی دانشجویی در لحظه‌های سخت تصمیم‌گیری به یاد حاج قاسم می‌افتد یعنی شهدا در زندگی واقعی و جاری مردم حضور دارند.
این همان حقیقتی است که امام خمینی(ره) بارها بر آن تأکید کردند: «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است» و می‌توان گفت امروز نیز «این خون شهیدان است که حیات اجتماعی ما را زنده نگه داشته است.»
رسالت حوزه در بازخوانی میراث شهدا
اما پرسش اصلی این‌جاست: وظیفه حوزه‌های علمیه در قبال این حقیقت چیست؟
اگر شهدا سرمایه معنوی و الگویی بی‌بدیل برای نسل امروزند حوزه باید زبان بازخوانی، تبیین و انتقال این سرمایه را فراهم کند. حوزه‌های علمیه نه‌تنها مفسر معارف وحیانی‌اند بلکه میراث‌دار خون شهیدانی‌اند که برای حفظ دین جان دادند.
شهیدانی چون نواب صفوی اندیشه و مبارزه‌شان از دل حوزه جوشید و امروز همچون چراغی راهنمای نسل جوان است. شهید مطهری، شهید بهشتی و صدها روحانی شهید نشان دادند که حوزه می‌تواند در میدان جهاد، فرهنگ و سیاست پیش‌قراول باشد. حال بازخوانی این میراث در قالب «فقه جهاد»، «اخلاق ایثار» و «کلام مقاومت» وظیفه‌ای حیاتی برای حوزه به شمار می‌رود.
شهید؛ پل میان نسل‌ها
از میان پاسخ‌های مردم نام «عموی شهید» هم به گوش رسید. این پاسخ شاید از همه عمیق‌تر بود؛ چرا که نشان می‌دهد الگو بودن شهید تنها به شخصیت‌های مشهور و ملی محدود نمی‌شود بلکه هر خانواده و محله‌ای شهیدانی دارد که چراغ راهشان‌اند. این همان چیزی است که فرهنگ شهادت را از یک پدیده تاریخی به یک جریان زنده اجتماعی بدل می‌کند.
شهیدان پل میان نسل‌ها هستند. پدربزرگی که از دفاع مقدس می‌گوید پدری که از حاج قاسم روایت می‌کند و جوانی که از آرمان علی‌وردی سخن می‌گوید همگی در یک نقطه مشترک‌اند: باور به این‌که راه شهید، راه زندگی امروز است.
شهدا و هویت ملی ـ دینی
پاسخ‌های مردم به پرسش خبرنگار نشان می‌دهد که شهیدان مهم‌ترین رکن هویت دینی و ملی ما هستند. در جهانی که رسانه‌های استکباری تلاش می‌کنند قهرمان‌های جعلی بسازند و سبک زندگی‌های وارداتی را تبلیغ کنند مردم ما ناخودآگاه به سراغ قهرمان‌های واقعی خود می‌روند؛ کسانی که جان‌شان را فدای حقیقت کرده‌اند.
این انتخاب نشان می‌دهد که مردم ایران نیازی به الگوهای مصنوعی ندارند. وقتی جوان ایرانی در کنار نام ابراهیم هادی و باقری، از آرمان علی‌وردی هم یاد می‌کند یعنی فرهنگ شهادت نه‌تنها فراموش نشده، بلکه در هر نسل بازتولید می‌شود.
حوزه و وظیفه تبیین «الگوی شهید»
حوزه باید به این نکته توجه کند که شهید صرفاً یک خاطره تاریخی نیست بلکه یک «الگو» است. الگو بودن شهید یعنی تبدیل شدن به معیار در انتخاب‌های فردی و اجتماعی. همان‌گونه که مردم گفتند «شهید الگوی زندگی من است» حوزه نیز باید این الگو را در عرصه‌های مختلف تبیین کند:
- در عرصه اخلاق: شهید نمونه‌ی نهایت اخلاص و ایثار است.
- در عرصه سیاست: شهید نماد مقاومت در برابر استکبار است.
- در عرصه فرهنگ: شهید الگویی برای زیست معنوی و عارفانه است.
- در عرصه اجتماعی: شهید نشان می‌دهد که مسئولیت‌پذیری و خدمت به مردم، ارزشمندتر از راحت‌طلبی است.
نتیجه؛ شهدا زنده‌اند، مسئولیت ما سنگین‌تر است
وقتی خبرنگار از مردم می‌پرسد «شهید زندگی‌تان کیست؟» و آنان با عشق و افتخار نام‌ها را بر زبان می‌آورند این یعنی شهدا زنده‌اند. اما این حیات یک پیام مهم دارد: مسئولیت ما زنده‌تر و سنگین‌تر است.
اگر مردم شهدا را در زندگی روزمره‌ی خود حاضر می‌بینند حوزه و روحانیت نیز باید بیش از پیش در تبیین، نشر و تعمیق این فرهنگ بکوشند. فرهنگ شهادت تنها یادآور گذشته نیست؛ بلکه نقشه راه آینده است.
شهیدان قهرمانانی‌اند که در دل مردم جای دارند در انتخاب‌هایشان حاضرند و در مسیر آینده‌شان راه می‌گشایند. و این حقیقت همان است که رهبر معظم انقلاب بارها فرموده‌اند: «شهدا مظهر قدرت و عزت ملت ایران‌اند.»
امروز بر عهده حوزه و روحانیت است که این قدرت و عزت را به نسل‌های آینده منتقل کند؛ نه فقط در قالب مراسم و مناسبت‌ها، بلکه در قالب یک «سبک زندگی» مبتنی بر ایثار، ایمان و مقاومت.
ارسال نظرات