فلسفه و عقل باید در خدمت فهم دین و تبیین عقاید اسلامی باشد

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت‌الله غلامرضا فیاضی در نشستی با اساتید فقه و اصول موسسه امام خمینی(ره) بر جایگاه «تفقّه» و «اجتهاد» در حیات حوزه‌ تأکید کرد و گفت: وظیفه اصلی حوزه، دست‌یافتن به فهم عمیق دین است؛ فهمی که از ترکیب منابع عقل، کتاب و سنت پدید می‌آید و نه صرفاً مطالعه نظری یا افزونی اطلاعات سطحی.

آیت‌الله فیاضی با یادآوری تجربه تاریخی حوزه‌ها تصریح کرد: سابقاً تمرکز گسترده بر تفسیر و فلسفه، بدون طراحی نظام تربیتی جامع، مانع از پرورش مجتهدان همه‌جانبه می‌شد.

به گفته وی، رشته‌های علمی از جمله فلسفه نباید تنها به عنوان دانشی انتزاعی مطالعه شود، بلکه باید در خدمت «فهمِ اسلام» و «تبیینِ عقاید دینی» قرار گیرد.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم افزود: عقل یکی از ادله فهم دینی است، اما وحدت روش‌شناختی مستلزم اتکاء هم‌زمان به کتاب و سنت نیز هست؛ پیامبران کارآمدی‌شان در آموزش و ارشادی است که عقلِ بشری به‌تنهایی بدان دست نمی‌یابد و از این‌رو، مؤسسه امام‌خمینی(ره) از آغاز بر پذیرش طلابی که دست‌کم دو سال فقه خوانده‌اند تأکید داشت، اما هنوز تا افق مطلوب تربیتی فاصله وجود دارد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: اعتقاد دارم مؤسسه امام‌خمینی(ره) یکی از پادگان‌های فرهنگی حضرت ولی‌عصر(عج) و علامه مصباح یکی از فرماندهان محبوب حضرت(عج) در این میدان است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری افزود: این نسبت ارزشی و معنوی مسئولیت بزرگی را بر دوش طلاب و مدیران مؤسسه می‌گذارد و باید توجه داشت که گوش‌سپردن به اندیشه‌های بی‌خدایان و غفلت از تعالیم دین می‌تواند انسان را از نور به ظلمت سوق دهد.

در ادامه، آیت‌الله فیاضی بر ضرورتِ رسیدن طلاب به مرتبه اجتهاد پیش از اظهارنظر تأکید کرد و گفت: اظهار نظر بدون رسیدن به جایگاه لازم علمی، سبب لغزش معرفتی و اخلاقی می‌شود.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم به هم‌نشینی عقل و نقل و پیوند تنگاتنگ فلسفه با قرآن و سنت تأکید و عنوان کرد: فلسفه اگر جدا از منابع دینی خوانده شود، فهمِ معارف بلند دینی را دچار نقصان می‌کند و در مقابل، بسیاری از مطالب عمیق بزرگان دین برای کسانی که مقدمات فلسفی و اصولی را نیاموخته‌اند، قابل درک نیست.

آیت‌الله فیاضی همچنین به روحیه نظریه‌پردازی علامه مصباح اشاره کرد و گفت: در جلسات و آثار ایشان، به‌ویژه در نقدهای متأملانه بر فلاسفه پیش از ملاصدرا، همواره روحیه اجتهادی و نظریه‌سازیِ علمی مشهود بود؛ خصیصه‌ای که باید در بدنه آموزشی حوزه و مؤسسات حوزوی بازیابی شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تأکید کرد: سربازانِ فرهنگی حضرت ولی‌عصر(عج) باید از دل حوزه‌های علمیه برآیند؛ افرادی همچون نمونه‌هایی که تاریخ انقلاب و معارف دینی به ما نشان داده و مصادیق ارجمندی همچون امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب که از ترکیب عمق علمی، اخلاق و مجاهدت برخوردار باشند تا بتوانند پرچم معارف الهی را در عرصه‌های فکری، علمی و اجتماعی به‌درستی برافرازند.