امروز به شرایط زمان شیخ فضل‌الله نوری مبتلا شده‌ایم
حجت‌الاسلام غلامرضا بهروزلک، رییس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی در گفت‌وگو با خبرگزاری رسا با اشاره به سالگرد شهادت شیخ فضل‌الله نوری به دست ایادی وابسته به استعمار در تهران، آن را تسلیت گفت و ابراز داشت: مصلحان بسیاری در تاریخ معاصر به فعالیت‌هایی اسلامی مشغول بودند، اما برخی همراه خود آموزه‌هایی را آورده بودند که با آموزه‌های اسلامی و دینی ما سازگاری چندانی نداشت.
وی افزود: برخی از این مصلحان هرچند عنوان اصلاح‌گر دینی را یدک می‌کشیدند، اما از اصالت اسلامی کمتری برخوردار بوده و در اصل می‌توان گفت که غرب‌زده و غرب‌گرا بودند و در مقابل برخی از جریان‌های اصلاح‌طلب دینی جریان‌هایی اصیل و برای اصالت اسلامی ارزش و اهمیت زیادی قائل بودند.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: شیخ فضل‌الله نوری از علمایی بود که در دوره مشروطیت، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را بر اصلاح وضعیت سیاسی اجتماعی جامعه با حفظ اصالت اسلامی متمرکز کرد.
وی با بیان این‌که جریان قاطبه روحانیت در جریان مشروطه درگیر شده بودند، اما کمتر سبقه اصالت اسلامی مورد تأکید قرار می‌گرفت و کمتر می‌توانستند دست غرب‌گرایان و روشنفکران غرب‌زده را به خوبی بخوانند و اسیر توطئه‌ها و دام آنها نشوند، ادامه داد: شیخ فضل‌الله نوری، روشنفکران غرب‌زده را به خوبی شناخت و با انتقاد نسبت به غرب‌گرایی و جریان‌های ناخالص اندیشه و عمل سیاسی خود را ارائه کرد.
حجت‌الاسلام بهروزلک، سبقه اصالت اندیشه سیاسی شیخ فضل‌الله نوری را برجسته دانست و گفت: امام خمینی(ره) که خود وارث اصلاح‌گری اسلامی است در ضمن اصلاح‌گرایان گذشته تنها از شیخ فضل‌الله نوری به صورت برجسته یاد کرده‌اند و درباره ایشان فرموده‌اند «شیخ فضل‌الله نوری توطئه استعمار و جریان غرب‌گرایی را به خوبی شناخت و در برابر آن ایستاد».
وی اظهار داشت: این تمجید امام راحل نسبت به شیخ فضل‌الله نوری در مقایسه با عدم تمجید امام از دیگر کسانی که در این دوره حضور داشته‌اند، نشان می‌دهد سبقه اصالت اندیشه سیاسی شیخ فضل‌الله نوری از دیگران برجسته‌تر بوده است.
رییس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی در ادامه به مقایسه مشروطه مشروعه با مردم‌سالاری دینی پرداخت و گفت: مشروطه مشروعه مدنظر شیخ فضل‌الله نوری هم نقش کنترل سلطنت یا حکومت را داشت و هم نقش مردم را تا حدی پذیرفته بود، که امروزه تشابه و سازگاری بسیاری بین نظریه مشروطه مشروعه با نظریه جمهوری اسلامی براساس الگوی ولایت فقیه مشاهده می‌شود که حائز اهمیت و برجسته است.
وی تصریح کرد: در مشروطه مشروعه و مردم‌سالاری دینی در نظام جمهوری اسلامی ایران، مشروطیت اولیه از خداوند و برپایه دین است مردم در چارچوب شرع و دین، نقش‌های متفاوتی را ایفا می‌کنند.
حجت‌الاسلام بهروزلک همچنین به مشروطیت و ریشه‌های آن در دموکراسی غربی اشاره کرد و گفت: دموکراسی غربی که مبتنی بر نظریه قرارداد اجتماعی است، ریشه در چهار قرن گذشته دارد و از سوی افرادی مانند تامس هابز، جان‌لاک و ژان ژاک روسو تدوین شده و بعدها با تغییراتی ادامه پیدا کرده است و مشروطه‌ای هم که در زمان شیخ فضل‌الله نوری مطرح شد، شکلی از دموکراتی غربی بوده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود مشکل اندیشمندان اسلامی ایران را در چگونگی سازگار کردن دستاورد بشری با مبانی آموزه‌های اسلامی و دینی عنوان کرد و افزود: الگوی حکومت اسلامی ناب براساس حاکمیت امام معصوم(ع)، نایبان آن حضرت و امر به معروف و نهی از منکر الگوی کاملی است که هیچ نقصی ندارد و دیگر نیازی به استفاده از نظریه دموکراسی غربی نیست.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که در دوران غیبت، چالش‌هایی فراروی اندیشمندان اسلامی قرار گرفت که برای حل آن از آموزه‌های اسلامی استفاده کردند، تصریح کرد: امام خمینی(ره) نیز با تکیه بر آموزه‌های اسلامی، بر جمهوریت تأکید کردند و فرمودند «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر».
وی با بیان این‌که اجتهاد شیعی مبتنی بر اجتهاد نومکان است و استفاده از آموزه‌های بشری را همراه با آموزه‌های اسلامی جایز می‌داند به چالش‌های فراروی اندیشمندان غرب‌زده اشاره کرد و اذعان داشت: اندیشمندان غرب‌زده هرچند شعارهای دینی می‌دهند، اما چون از مبانی قوی‌ای برخوردار نبوده و اسیر مبانی غربی شده‌اند، تنها ظاهری از اسلام را ارائه می‌کنند.
حجت‌الاسلام بهروزلک تصریح کرد: هرچند دموکراسی شیوه‌ای از حکومت و به عنوان روش در اندیشه اسلامی قابل قبول است، اما مبنای چارچوب نظام اسلامی تنها در امامت و ولایت با محوریت پیامبر اکرم(ص)، امامان معصوم(ع) و نایبان ایشان در زمان غیبت قابل تصور است.
وی در پایان با تأکید بر عبرت‌آموزی از عصر مشروطیت به اختلاف علما، توطئه دشمن و سوء استفاده از دین در زمان شیخ فضل‌الله نوری اشاره کرد و ابراز داشت: امروز به شرایط زمان شیخ فضل‌الله مبتلا شده‌ایم که اگر محوریت رهبری دینی را از دست بدهیم و نخبگان دچار اختلاف و تشتت شوند، دشمن بر کشور مسلط خواهد شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) فتنه اخیر را تجربه‌ای از حوادث گذشته دانست و تصریح کرد: از تاریخ مشروطه که با مشروطه‌خواهی علما شروع و در ادامه به خانه‌نشینی علما و عمامه از سر برداشتن روحانیت در دوره رضاخانی ختم شد، عبرت بگیریم و مراقب باشیم نعمت ولایت فقیه و حکومت اسلامی که اکنون به دستمان افتاده به سبب اختلاف سلیقه‌ها از دست نرود و دوباره وضعیت این کشور به دست نااهلان نیفتد. /920/ت302/ع