مخالفان برجام یا منتقدان برجام؟

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، با فرو نشستن قيل و قال‌ها و جنجال‌هاي پيرامون برجام و روشن شدن ابعاد اين پرونده بزرگ كه هم به لحاظ مبناي شكل‌گيري آن يعني مهار روند پرشتاب دستاوردهاي هسته‌اي ايران و هم به لحاظ نحوه و نوع مذاكرات و توافقات حاصله از اهميت ويژه‌اي در تاريخ تعاملات جهاني برخوردار است، به نظر مي‌آيد اكنون فرصت مناسبي براي تأمل بيشتر در ابعاد اين پرونده حساس باشد.

اين روزها اروپايي‌ها كه خود سهم بيشتري در طرفين (1+5) داشتند، اكنون به منتقد جدي امريكايي‌ها در يكه‌تازي در مصادره به مطلوب اين پرونده حساس تبديل شده‌اند، به گونه‌اي كه جان كري، وزير خارجه امريكا در هفته گذشته براي متقاعد كردن مسئولان اروپايي در مورد چرايي كارشكني امريكا در روند معاملات اقتصادي ايران و اروپا به اين قاره سفر كرده و نهايتاً شفاهاً به آنها وعده مي‌دهد كه نگران نباشند و با ايران معامله كنند؛ وعده‌اي كه در جريان همين سفر بانكداران و شركت‌هاي بزرگ اروپايي نسبت به تحقق آن اظهار نااميدي مي‌كنند و اين در حالي است كه در اين سوي ماجرا هم روحاني، رئيس‌جمهور از بلوكه كردن دارايي‌هاي ايران در پسابرجام عصباني است و هم عراقچي از عدم همكاري بانك‌هاي اروپايي گلايه دارد و ظريف هم كه در همين آغاز ارديبهشت و در آستانه سفر به واشنگتن با عصبانيت به رسانه‌هاي اروپايي گفته بود كه ايران 30‌ماه مذاكره نكرده كه حالا يك سند تو خالي دستش باشد.

طي اين يك ماه گذشته و به رغم اينكه هنوز گشايشي در فعاليت‌هاي اقتصادي ايجاد نشده است، امريكايي‌ها خود «تو خالي بودن» سند را رمزگشايي مي‌كنند، آنگاه كه اوباما از «روح برجام» سخن به ميان آورده و مي‌گويد كه ايران بايد به «روح برجام» عمل كند.

طي ماه‌هاي اخير و در جريان مذاكرات هسته‌اي دغدغه‌اي كه منتقدان مذاكرات هسته‌اي مطرح مي‌كردند اين بود كه مبادا متن توافق به گونه‌اي نوشته شود كه امريكايي‌ها آن را به گونه‌اي تنظيم كنند كه قادر باشند با استناد به بندهاي خاص در عين عمل ايران به بندهاي برجام، خود از اجراي آن طفره بروند، به گونه‌اي كه اكنون ديده مي‌شود اين روند امريكايي‌ها انتقاد جدي اروپايي‌ها را نيز به دنبال داشته است.

ريشه اين دغدغه‌ها نيز به پيشينه عمل امريكايي‌ها بازمي‌گردد. امريكايي‌ها در تاريخ خود معروف به نقض پيمان‌ها و پايبند نبودن به تعهداتشان هستند كه مصداق بارز آن را در مواجهه با ايران مي‌توان به قرارداد الجزاير اشاره كرد كه در جريان آزادسازي جاسوسان لانه جاسوسي امريكا ميان ايران و امريكا منعقد شد كه طي آن امريكايي‌ها متعهد شده بودند كه در اوضاع داخلي ايران دخالت نكنند، اما روند دخالت‌هاي آنها چه در دوران جنگ تحميلي و چه در فرازهاي بعدي تاريخ انقلاب اسلامي غيرقابل انكار است كه مصداق بارز آن را مي‌توان دخالت امريكايي‌ها در فتنه بعد از انتخابات 88 دانست كه تاكنون سه بار خانم كلينتون، وزير خارجه وقت امريكا و نامزد كنوني دموكرات‌ها براي انتخابات آينده رياست جمهوري اين كشور به آن اذعان كرده است كه امريكا هر كاري از دستش برآمد براي حمايت از فتنه‌گران(جنبش سبز) انجام داد، اما توفيقي نداشت.

اكنون كه برجام به توافق انجاميده و ايران به استناد گزارش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به تمامي تعهدات خود عمل كرده است، در چنين شرايطي است كه وقتي خبرنگار از اوباما سوال مي‌كند، حالا كه ايران به تعهداتش عمل كرده، آيا امريكا هم به تعهداتش عمل خواهد كرد و تحريم‌ها برداشته مي‌شود، اوباما ضمن تأييد عمل ايران به تعهدات مي‌گويد درست است كه ايران به تعهداتش عمل كرده، لكن اگر ايراني‌ها مي‌خواهند از منافع برجام برخوردار شوند، بايد به «روح برجام» عمل كنند و «روح برجام» با توجه به تأكيدات مكرر آنها يعني تغيير رفتار ايران در برنامه هسته‌اي و غيرهسته‌اي مانند برنامه‌هاي دفاعي و موشكي و پايان دادن به دخالت در منطقه و رعايت حقوق بشر، يعني همان كه بنيامين رودز، مشاور امنيت ملي امريكا آشكارا گفت كه ايران بايد پرونده منطقه را از دست سردار سليماني و سپاه قدس بگيرد و به ظريف- كري بسپارد.

فارغ از برخي از نگاه‌هاي تندروانه كه ممكن است در هر نظام سياسي وجود داشته باشد، آنچه دغدغه اصلي نيروهاي مؤمن به انقلاب در روند مذاكرات هسته‌اي بود و بعضاً انتقاداتي هم مطرح مي‌شد نگراني از رسيدن به همين نقطه است كه از قبل قابل پيش‌بيني بود و اين نه به دليل بي‌اعتمادي به تيم مذاكره‌كننده ايراني كه به دليل بي‌اعتمادي به طرف مقابل بود كه به هيچ مبنا و معياري معتقد نيست و تاكنون هرچه از دستش برآمده براي شكست و براندازي انقلاب يا تغيير و تحولات دروني آن به كار گرفته است.

آيا آنچه را كه ديروز آقاي تخت روانچي، معاون وزير خارجه مطرح كرد، باز تكرار همان دغدغه‌هاي دلسوزان و منتقدان در روند مذاكرات نيست، آنجا كه مي‌گويد به طور كامل از اجراي برجام رضايت نداريم و دليل آن هم اين است كه دولت امريكا آن‌طور كه بايد به وظايف خود عمل نكرده است.

مروري بر آنچه در 30 ماه گذشته و روند مذاكرات طي شد، نشان‌دهنده اين است كه دولت و تيم مذاكره‌كننده‌اش، با حمله به منتقدان و بهره‌گيري از تعابير نامناسب عليه آنان، عملاً فرصت‌هاي زيادي را از دست داد و نتوانست از آن به عنوان بستري براي احقاق حقوق ملي استفاده و اكنون خود در جايگاه منتقد نشسته است و دور از انتظار نيست كه به دليل بدعهدي امريكايي‌ها روزي به مخالف برجام تبديل شود./998/102/ب3

منبع : روزنامه جوان